Rebels
Michael Volkaerts
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Kramat, 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VOLK |
31/12/2002
Uit het leven gegrepen?
Als kleine jongens maken Jeroen en Christof mee hoe hun moeder door haar vriend vermoord wordt. Tien jaar later wonen ze, in Antwerpen, bij hun vader en zijn vriendin. Gelukkig zijn ze niet. Jeroen (17) is een brute voetbalhooligan, agressief, zonder duidelijke bezigheden tenzij anderen op stang jagen, bier drinken en zelf sigaretten rollen. Christof (15) is kalmer, hij doet het op school beter dan zijn broer. Hij heeft een liefje, Sandra, en ook daardoor is hij wat rustiger, al was het maar om niet teveel tegenwerking te krijgen van zijn ouders. De laatste tijd vlot het ook voor Christof niet meer op school. Tussen de broers en hun stiefmoeder klikt het niet. Vader is meer op zakenreis dan thuis. Allebei denken ze vaak terug aan hun moeder en de moord. De moordenaar werd opgesloten en heeft zich, zo vertelde hun vader, in zijn cel opgehangen. Toen de moordenaar zijn straf uitgezeten had, durfde vader dat niet zeggen omdat Jeroen op wraak uit was. Die ziet de moordenaar echter toevallig op de tram en wil hem ombrengen. Christof kan hem niet van zijn plan afbrengen. Jeroen dringt binnen bij de man en er ontstaat een gevecht, maar, hoezeer hij hem ook haat, hij kan hem niet neersteken. Met Christof keert hij terug naar huis: "Voor het eerst sinds lang voelde Christof zich weer één met zijn broer." Het proces wegens verboden wapendracht, bedreigingen en slagen en verwondingen begint vier maanden later.
Het boek is geschreven als hijverhaal in de verleden tijd afwisselend vanuit het standpunt van Jeroen en van Christof. De schrijver vertelt wat er waar te nemen valt en wat zijn personages voelen. Wat ze denken, geeft hij weer in cursieve stukjes tussendoor. Het boek bestaat uit een proloog (de moord), vierenveertig hoofdstukjes -- waarin twee maand uit het leven van de jongens weergegeven wordt, van eind oktober tot half december 1999 -- en een proloog (over de vooravond van het proces). Negen hoofdstukken beginnen met een stukje uit het dagboek van Christofs liefje, waardoor de lezer ook wat informatie uit een andere hoek krijgt.
Zij is het ook die een paar keer in gesprekken iets zegt over het trauma dat de oorzaak is van de onrust in beide broers, hoezeer die ook verschillend is, en van Christofs bezorgdheid om zijn voortvarende broer: "Wat ik bedoel is dat jullie volgens mij door wat jullie hebben doorgemaakt, een diepere (sic) band met elkaar hebben dan de meeste broers of zussen." Jeroen gedraagt zich als een vuilbekkende hooligan die aan alles het schijt heeft en die er alleen op uit is andere mensen de duivel aan te doen. Verbaal en fysiek geweld lossen voor hem alle problemen en conflicten op. Gewoon praten kan hij niet meer: vloeken, schelden, vulgaire taal zijn de verbale tekenen van zijn onbeschaafd gedrag, waarvan de opgestoken middelvinger en gespuug op de grond en op wie hem in de weg loopt, nog de zachtste uitingen zijn. Dat de oorzaak daarvan in het trauma ligt opgelopen bij de moord op zijn moeder, wordt wel even gesuggereerd maar niet uitgewerkt. In de gevangenis, na de aanval op zijn moeders moordenaar, is hij alleszins rustiger.
Het is duidelijk dat de schrijver in dit boek, net als in Rebels, het taalgebruik van een bepaalde klasse jongeren onverhuld probeert weer te geven, vooral in de dialoog en in de weergave van hun gedachten. Daardoor echter blijft hij ook bij die werkelijkheid hangen, hij trekt het gordijn van de realiteit niet weg om de lezer te laten zien hoeveel pijn, eenzaamheid, verlangen naar een ander leven er in zijn personages schuilen. Jeroen denkt zoals hij praat, er zijn nergens sporen van onzekerheid, van twijfels of onvrede over zijn eigen gedrag, tenminste tot op het moment van de aanslag op de moordenaar. Ook de andere personages hebben het nogal moeilijk zich sociaal 'normaal' te gedragen. Er wordt heel wat gescholden, gevloekt, geschreeuwd, afgesnauwd, uitdagend gegrijnsd, bruut gehandeld, gevuilbekt en gespuwd in dit boek. Wie zich wil informeren over het taalgebruik van een bepaalde groep jongeren kan hier terecht: van "Madammeke, ga maar snel ergens anders stinken." over "Die flipperkast is geen kut waard, zelfs niet eens de kut van zijn moeder." tot "Verbrijzel het gebit van die nichterige flikkerhomo!" Wie alle uitdrukkingen met "kloten" wil kennen, vindt in dit boek wat hij zoekt. Wat hij niet vindt, is een uitgewerkte psychologische tekening van de personages: hij ziet en hoort vooral wat ze doen, veel minder waarom, vanuit welke noden en angsten. De moord waarmee het boek begint, geschiedt onverwacht en wordt nergens uitgespit; het hooligangeweld is een gewone zaak zoals ademen en schijten (om in de stijl te blijven) en geen mens die zich daarbij vragen stelt. Nergens is er in Jeroen een aarzeling als hij op zijn beurt een moord wil gaan plegen, tenzij op het allerlaatste moment.
De scheld-en-vloekdialogen in dit boek klinken zoals ze in bepaalde kringen te horen zijn. Ook de beschreven handelingen (uitdagen, schelden, mensen treiteren, gevaarlijk rijden, zuipen, ruziën, leraren tergen...) worden hier getekend zoals ze, weer in bepaalde groepen, voorkomen. Dat de auteur zich daarbij niet al te veel gelegen laat liggen aan algemeen Nederlands, verrast wellicht niet. Vreemd is het gebruik van plechtiger schrijftaalwoorden of -uitdrukkingen voor de handelingen van randjongeren: dat ze "plaatsnemen in de lederen tweezit", "zich naar de flipperkast begeven", "hun boekbespreking tot een goed einde brengen", "zich de bedenking maken dat..." maakt ze braver dan ze zijn.
Irriterend vind ik de omslachtigheid van de evocatie van het dagelijkse leven in dit boek. De lezer krijgt voortdurend details voorgeschoteld die hij opslaat omdat ze wel eens belangrijk zouden kunnen zijn maar die achteraf in geen enkel opzicht nog een echo krijgen. Jeroen steekt geen sigaret op: "Hij nam een Rizzlablaadje, wat tabak en rolde een sigaret die per ongeluk meer op een joint leek." En wat gebeurt er als Christof naar de radio luistert? "Op de radio werd net een song van UB40 gedraaid. Christof probeerde resterende zenders uit en hoorde flarden van achtereenvolgens: een panfluitconcert, een reclamespotje over koffie, Lou Bega, Clouseau, en telefoonspelletje, housemuziek, een enthousiaste aankondiging van de nieuwe Jennifer Lopez en K3." Ik word daar moe van! Soms zijn al die uitweidingen ronduit lachwekkend. Als Kathleen, de moeder van de jongens, rustig een film wil bekijken op tv, gaat plots de bel: "Vloekend neemt Kathleen een videoband uit de kast, steekt die in de recorder, neemt de film rechtstreeks op en zet de televisie op stand-by." Als er dan nog iemand voor de voordeur staat, dan moet die wel bijzonder veel geduld hebben. Maar ja, hij staat er, en het is nog de moordenaar ook. Na een tijdje weet de lezer natuurlijk wel dat veel van wat er in dit boek wordt beschreven, niet belangrijk is. Het boek zit vol met verwijzingen naar populaire muziek, tot vreugde van de kenners wellicht, als die dit boek tenminste lezen.
Dat er in de boek geen volwassene is die echt deugt, mag niemand verbazen.
[Herman De Graef]
G. Reindersma
Deze Vlaamse jeugdroman beschrijft de permanente staat van oorlog waarin gedragsmoeilijke jongeren zich bevinden in een modern, liefdeloos gezin. Het opvoedingsklimaat is zo negatief dat de jongens zelf ook niet veel anders doen dan schreeuwen, schelden en alles en iedereen minachten. Werken voor school gedijt in zo'n wereld slecht en het opgelegde uitgaansverbod moet als het kan overtreden worden. Alleen een juridische maatregel kan misschien nog uitkomst bieden. De roman bevat oppervlakkig beschreven extreme en op sensatie gerichte situaties. De recht toe recht aan vertelstijl verwoordt het botte, nihilistische en seksistische gedrag van deze zgn. randgroepjongeren en hun thuissituatie. Vanaf ca. 14 jaar.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.