Gewiste sporen
Annelies Nolet
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Op transport |
Archipel, cop. 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : NOLE |
31/12/2002
Deze roman schetst het verhaal van een jood opgroeiend tijdens het interbellum, van zijn vijfde verjaardag in 1926 tot het jaar 1945. In eenvoudige bewoordingen wordt een portret geschilderd van een joods-orthodoxe familie in een katholieke Nederlandse stad. De kinderen lopen school in een hbs-school, samen met de andere kinderen. Behalve op sabbat, want dan gaat het hele gezin naar de sjoel (synagoge). Het gezin krijgt in 1937 een zware klap te verwerken wanneer de vader een beroerte krijgt. Vrijwel helemaal verlamd 'vegeteerde' de vader in een kamer in het huis, niet meer in staat om iets zelfstandig te doen of te communiceren. Hij overleed in 1939. De ziekte en het overlijden van hun vader betekende voor Max en zijn zus Judith dat zij nu voor het gezinsinkomen moesten zorgen. In 1940 breekt de Tweede Wereldoorlog uit. Judith is met valse papieren het land kunnen ontvluchten, richting Frankrijk. Max en zijn moeder duiken onder bij mensen uit de buurt. Bij de bevrijding neemt Max deel aan de activiteiten van het bevrijdingsleger. Velen van de familie keren niet terug.
De stijl van het boek is soms 'gemaakt kinderlijk', maar slaagt er wel in om het gewone leven van een opgroeiende joodse jongen weer te geven. En dat geeft een meerwaarde aan het boek, omdat al te vaak de gewone en tragische oorlogsjaren besproken worden, waardoor het dagelijks joods leven aan de lezer voorbij gaat. Het is dan ook jammer dat dit verhaal stopt in 1945.
De auteur tracht zich, zoals al even aangeraakt hierboven, in haar taal te vereenzelvigen met het hoofdpersonage. Heel erg geslaagd is dit opzet niet. Het gebruik van Jiddische woorden laat de lezer op meer authentieke wijze kennis maken met de joodse cultuur, in dit boek meer bepaald de asjkenaziche Midden- en Oost-Europese cultuur. De eerste keer dat elk Jiddisch woord gebruikt wordt staat het cursief gedrukt zodat de lezer het achteraan in het boek bij de verklarende woordenlijst kan opzoeken. Het ware duidelijker en vlotter voor de lectuur als dit zo was verdergezet, telkens cursief.
Enigszins misleidend is de kaft van het boek, waarop we in zwart-wit de foto zien van een bedrukt serieus kijkend jongetje van ongeveer acht jaar oud zien, gezeten aan een tafeltje met boek en schrift. Dit is eigenlijk een emotionele misleiding, omdat de prent de verwachting oproept dat het oorlogsverhaal van een klein jongetje zal verteld worden. Het hoofdpersonage echter kent een zorgeloze kindertijd. Hij is ongeveer 19 jaar oud bij het uitbreken van de oorlog. [Veerle vanden Daelen]
Redactie
De jonge Max groeit voor de Tweede Wereldoorlog op in een hecht orthodox-joods gezin in het katholieke zuiden. Hij doet het goed op school, maar er is geen geld om te studeren. Als hij zestien jaar is, wordt zijn vader ziek en moet hij zijn vaders zaken waarnemen. Later sterft zijn vader en moeten hij en zijn oudere zuster Judith het gezin onderhouden. In de zomer van 1942 vlucht zijn zuster naar Frankrijk; de twintigjarige Max en zijn moeder zien geen uitweg en wachten tot ze op transport gesteld zullen worden. Maar blijkbaar zijn ze geboren onder een goed gesternte (Mazzeltof) want op de avond voordat dit zal gebeuren, staat er een onbekende op de stoep die hen naar een onderduikadres brengt. Een soepel geschreven, zeer toegankelijk, warm en sfeervol verhaal over de jeugd en oorlogsbelevenissen van een jongen uit een orthodox-joods milieu. Voor een breed publiek. Annelies Nolet debuteerde in 1999 met 'Gewiste sporen', een portret over een dementerende vrouw, dat lovende kritieken kreeg. Met verklarende woordenlijst van in het verhaal voorkomende jiddische woorden en uitdrukkingen. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.