Kongo : een voorgeschiedenis
Lucas Catherine
Lucas Catherine (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Houtekiet, 2002 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 936.3 CATH |
31/12/2002
De Pajotse islamkenner, linkse antiglobalist en would-be historicus Lucas Catherine (geb. 1947) is een succesrijk veelschrijver en een actief deelnemer aan het actuele beschavingsdebat. In het recente Ik wist niet dat de wereld zo klein was (Li 2002, p. 77) ging hij zwaar tekeer tegen de westerse superioriteitsgevoelens, na de aanslagen van 11 september verbaasde hij de VRT-kijkers door een link te leggen tussen de Verenigde Staten en het moslimfundamentalisme en op 4 april jl. schreef hij een omstreden column in 'De Standaard', waarin hij de Palestijnse terreur in Israël vergoelijkte en herleidde tot "het wapen van de wanhoop". Ook zijn nieuwe boek Bouwen met zwart geld, de grootheidswaanzin van Leopold II bulkt van de cassante en ongenuanceerde uitspraken. Een citaat uit het besluit: "Leopold II had allure en karakter, dat is het minste wat je kan zeggen. Naast hem zijn Boudewijn, Albert en Filip zeer grijze figuren. Het enige wat ze van hem schijnen te hebben geërfd, is een liefde voor snelle auto's en een fixatie op seks, in het geval van Boudewijn wel zeer negatief gericht. Leopold was eerder rood dan grijs, door het Kongolese bloed dat aan zijn handen kleefde. En als hij niet moordend optrad, raasde hij als een allesvernietigende orkaan door Brussel". Eigenlijk is met dit citaat al veel over het boek gezegd. Dit is geen "doorleefde, opiniërende geschiedschrijving" -- zoals voorstanders van Catherine betogen --, maar populistische, emotionele anekdotiek, waarin feiten en opinies een amorf amalgaam vormen. Catherine heeft onmiskenbaar een vlotte pen, maar hij mist de gave van de beheersing, de selectie en de synthese. Ook de bronvermelding van dit boek is uiterst gebrekkig.
Bouwen met zwart geld gaat vooral over de urbanistische verwezenlijkingen van Leopold II, koning van België van 1865 tot 1909. De eerste vijf hoofdstukken schetsen de context van Leopolds bouwwoede. Het tweede gedeelte van het boek is interessanter, hoewel ook hier de meeste feiten allang bekend en beschreven zijn. Catherine -- zelf Brusselkenner en -liefhebber -- geeft een zeer gedetailleerd overzicht, mét persoonlijke toeristische commentaar, van Leopolds prestaties als bouwmeester van Brussel: tientallen art nouveau- en art décohuizen, de grote centrale boulevards, de Cinquantenaire en het Jubelpark, het Justitiepaleis, de overwelving van de Zenne, de lanen naar Tervuren, het Josaphatpark... Hele wijken en stadsdelen werden platgelegd om de droom van de koning te realiseren. Leopold beperkte zich niet tot Brussel: hij speelde een cruciale rol in de evolutie van het vissersdorpje Oostende tot een mondaine badplaats dankzij de bouw van het Kursaal, de koninklijke villa, het 'Bois de Boulogne' en de Venetiaanse Galerijen. Tussendoor doet Catherine ook nog een onvoldragen poging om op basis van het recent opengestelde archief-Goffinet de geldstromen vanuit Congo naar Leopold II in kaart te brengen, die al die bouwwerken hebben mogelijk gemaakt. [Gunter Bousset]
J. van Bree
De Belgische koning Leopold II (1835-1909) wilde in zijn land grootse bouwprojecten realiseren, met name in Brussel en Oostende. Daarvoor had hij geld nodig en dus koloniën. Die vond hij in Afrika: Congo. Zijn interesse voor dat continent, en vooral Egypte, was gewekt door wereldtentoonstellingen in Londen (eerste in 1851). Mede dankzij de journalistieke avonturier Stanley werd het dus Midden-Afrika. Met het zweet en het bloed van de zwarte 'Kongolanen' (zoals ze aanvankelijk genoemd werden) werd België rijker, groter en groener. In dit boek wordt beschreven hoe de interesse van Leopold II ontstond en hoe hij zijn 'grootheidswaanzin' vorm gaf. Dat de auteur in de inleiding duidelijk maakt fel anti-monarchistisch te zijn is minder erg dan zijn warrige opzet van het (met toepasselijke maar wat onduidelijk afgedrukte zwartwitfoto’s geïllustreerde) boek: zo wordt veel aandacht besteed aan bouwprojecten in Brussel (zoals de overwelving van de Zenne) die niet met 'zwart' geld zijn gebouwd – wellicht had de ondertitel (de grootheidswaanzin van Leopold II) beter de echte titel kunnen zijn.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.