Westerbork : het doorgangskamp en zijn commandant
Nanda Van der Zee
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Aspekt, 2001 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : 928.8 VAN |
31/12/2004
In het dagboek van Anne Frank komt een zekere Fritz Pfeffer voor. Hij was tandarts, en deelde met Anne Frank twee jaar de kamer in het Achterhuis, waar Anne haar dagboek schreef. Zij noemde hem steevast 'Dussel'. Was Anne wel objectief in haar beschrijving? Als heel jong meisje had ze een scherp onderscheidingsvermogen, maar ze stond ook niet los van haar gevoelsleven. Zo blijkt uit dit werk over haar kamergenoot. In 1987 werd op een rommelmarkt in Amsterdam als bij toeval een hoop brieven en foto's verkocht van 'Dussel', afkomstig van zijn inmiddels overleden (tweede) vrouw Charlotte uit Duitsland. Dit wierp een nieuw licht op de figuur van Pfeffer: een schuchtere, aarzelende man, die echter vol toewijding was voor zijn vrouw en kind, en vol angst voor de politieke ontwikkelingen in Duitsland en in Europa.
De historica Nanda van der Zee reconstrueerde aan de hand van die brieven en foto's, met daarnaast het Dagboek van Anne Frank, het levensverhaal van de onfortuinlijke tandarts Pfeffer. Ze mocht daarbij rekenen op de steun van diens zoon, Peter, nu woonachtig in Los Angeles. De lezer krijgt zodoende een boeiend verhaal over een aantal joodse families, die direct betrokken waren bij deze 'Dussel'. Ze beschrijft hun angst en hoop in de jaren voorafgaand aan de oorlog, maar toen reeds getekend door de vervolging door de nazi's, de daaruit ontstane labiele familiale toestanden bij de joodse families, met zelfs echtscheiding en nieuwe huwelijken tot gevolg, en vooral de keus: vluchten of niet. Velen zochten hun heil in Amerika, anderen kwamen, dichterbij, bv. in Nederland, terecht. Families werden uit elkaar gedreven, en de psychische gevolgen waren navenant. Zo kwam Fritz Pfeffer, via vader Frank, in het Achterhuis terecht.
Nanda van der Zee koos hier bewust voor de literaire vorm van historiografie. Zo kan ze enerzijds Fritz' vrouw, Charlotte, directer en meer identificeerbaar maken, en tegelijkertijd afstand nemen van de hoofdfiguur, Fritz, om vervolgens ook aandacht te besteden aan de vergeten levende en dode slachtoffers wier leven ontwricht werd door de oorlog. De christelijke Duitse Charlotte Kaletta hoorde daarbij. Maar voor alles wordt ook Fritz Pfeffer uit de vergetelheid gehaald. Bij sommige recente Engelstalige publicaties van Het Achterhuis wordt hij op de achterflap zelfs niet meer vermeld. Nanda van der Zee betreurt dit. [Frans L. Van den Brande]
Drs. Madelon de Swart
In deze studie worden leven en karakter beschreven van Fritz Peffer (1889-1944), de tandarts die één van de onderduikers was met wie Anne Frank het Achterhuis deelde en die zij als 'Dussel' beschreef in haar dagboek. De Duits-joodse tandarts kwam eind 1938 met zijn niet-joodse partner Charlotte Kaletta aan in Amsterdam, waar ze zich vestigden in de Rivierenbuurt. Eind 1942 vroeg Pfeffer zijn patiënte Miep Gies een onderduikadres, om aan deportatie te ontkomen. Zij bracht hem naar het Achterhuis, waar hij overdag een kamer deelde met de puberende Anne, die hem negatief beschrijft. De historica heeft zich toegelegd op problemen van onderduikers. Haar beknopte studie, gebaseerd op Pfeffers brieven aan Charlotte en informatie van zijn familie, laat niet zozeer een andere 'Dussel' zien, zoals het omslag claimt, als wel de ware mens achter de nurkse, saaie man die Anne zag, waarmee hem recht gedaan wordt. De Duitse brieven zijn zowel in handschrift, transcript en vertaling opgenomen, met veel familiefoto's. Voor lezers die het Achterhuis goed kennen een zinnige aanvulling. Zwartwitomslagfoto's van zowel Anne als Pfeffer.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.