J'accuse! : een autobiografie
Willem Brakman
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Querido, 2001 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : * 897 BRAK |
31/12/2002
Het fictiewerk van Willem Brakman gaat door voor moeilijk. Dat is ongetwijfeld zo, maar dat komt ook omdat ons leesgedrag veranderd is. Er wordt te snel geconsumeerd en te veel naar het verhaaltje gehengeld. Bij Brakman komen vorm en inhoud overeen en zijn wereldbeeld is chaotisch. Voor de lezer die een rationeel verhaal (eerst dat, dan dat en uiteindelijk dit) verwacht, is dit oeuvre een aanval op zijn zekerheden.
Vrij uitzicht, een bundel essays, verheldert veel over Brakmans oeuvre en inzichten. Hij spreekt weliswaar overwegend over andere schrijvers, schilders en filosofen, maar zijn voorkeuren zijn sprekend. Ook zijn afkeuring: zijn minachting voor een schrijver als Lowry gaat zo ver dat hij het zelfs vertikt om zijn naam neer te schrijven (overigens is dit alleen al een aanduiding van de bravourestukken die deze bundel bevat). Brakman spreekt van Vestdijk, Proust, Kafka, Sterne, Hermans en anderen, en steeds weer bepleit hij de autonomie en de vrijheid van de kunst. Niet dat de kunst vrijblijvend mag zijn: kunst moet zich stellen tegen de werkelijkheid, de dwang van de wereld, de rationaliteit van het gemene leven. Het oeuvre van Brakman is een ode aan de tegenstelling, het is een proeve van anti-systematisch denken. Net zoals bij Kafka zijn de 'conclusies', de zin van dit schrijven niet afsluitend te formuleren. Het is dan ook niet te verwonderen dat Brakman een bezielend, doordringend en bijzonder intelligent essay over Adorno, die andere donkere denker, geschreven heeft. In beider oeuvre blijft er een zwarte steen glanzen, blijft er een kern waarover niet gesproken kan worden, die zelfs niet getoond wordt maar die aanwezig is en een dreiging legt over het lezen.
Brakman is een pessimistisch schrijver, hij weet dat een cultuur verandert en dat sommige waarden onherroepelijk achterblijven. Maar hij zeurt niet en blijft zichzelf binnen de cultuur van zijn jeugdjaren. Met passie maar toch doordacht en analyserend reflecteert hij over de waarde van het schrijverschap. Ook zijn bijzondere humor is nooit vrijblijvend maar een stap in een denkproces. [Johan Velter]
T. van Deel
Er zijn schrijvers die altijd over zichzelf schrijven, ook als ze het over andere schrijvers of over wat dan ook hebben. Zo iemand is Willem Brakman en daarom zijn z'n essays van belang, want in feite een toelichting, via een omweg, op zijn romans. Ook op zichzelf zijn ze natuurlijk interessant, want Brakman heeft een rijk geestesleven en doorziet veel. Hij laat zich in deze dikke bundel niet alleen over schrijvers uit (positief over Vestdijk, Proust, Kafka, Sterne, Mann, Tsjechov, Nabokov, negatief over Hermans en Lowry), maar spreekt zich ook uit over bijvoorbeeld de 'deugd van het schrijven' of over de vraag 'Waarheen met de literatuur?' Een bijzondere voorliefde heeft hij voor de filosoof Adorno, aan wie de grootste beschouwing is gewijd en dat een kernstuk in de bundel en voor het Brakman-begrijpen lijkt. Het heet, kenmerkend, 'De macht van het nee zeggen'. Er zijn verder stukken over beeldende kunst (Haagse School, Bacon), over theologie en literatuur (over Brakmans werk zelf), over 'Hoe gezond het is ziek te zijn en in het bijzonder wat betreft de kunst' en nog wat klein werk. Het boek opent met anderhalve bladzij getiteld 'Het uitzicht', vast en zeker voor de VPRO-radio geschreven, maar bronvermelding blijft overal achterwege. Een belangrijke uitgave. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.