Weg van de dood : de vergeten kant van het Rwandese drama
Marie Béatrice Umutesi (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
11.11.11., 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : RWANDA 945.6 |
Besprekingen
31/12/2002
De afgelopen jaren kregen we een groot aantal getuigenissen over de genocide in Rwanda, van journalisten en overlevenden. Over de situatie in de Hutu-vluchtelingenkampen in de buurlanden, nochtans een situatie die jarenlang aanhield en heel wat gevolgen had voor die buurlanden, kregen we veel minder verhalen en al helemaal geen getuigenissen van zij die het hadden meegemaakt, de vluchtelingen zelf. Marie Béatrice Umutesi schreef twee jaar geleden haar verhaal als Hutu-vluchtelinge neer. Na een lange, verschrikkelijke tocht dwars door Congo, door het regenwoud, kon zij het vliegtuig naar België nemen.
Umutesi was geen aanhangster van de Hutu Power. Vaak werd zij verkeerdelijk geïdentificeerd als een Tutsi-vrouw, en als NGO-coördinatrice stond zij in voor emanciperende projecten voor plattelandsvrouwen waarin geen onderscheid werd gemaakt tussen Hutu en Tutsi. Ze stelde zich onafhankelijk op van het Habyarimana-regime, maar wantrouwde ook de bedoeling van het RPF. Tijdens de genocide voelt zij zich van beide kanten belaagd en vlucht weg naar Bukavu in Zaïre. In de kampen neemt zij haar NGO-werk weer op, tot, na twee jaar, de aanvallen van de Banyamulenge en de misdaden van het Zaïrese leger te erg worden, en zij, met zovele duizenden anderen, haar gruwelijke tocht doorheen Zaïre aanvangt, steeds weer opgejaagd door de AFDL-rebellen. Op die tocht verliest zij vele van haar dierbaren, en valt zijzelf ten prooi aan ziektes en algehele uitputting. Ze kan overleven dankzij de hulp van enkele vrijgevige Zaïrezen, uitzonderingen in een voor de rest vijandige lokale bevolking.
Umutesi's relaas doet de lezer vaak stilstaan. De horror van wat haar overkomt kan niet zomaar vlug worden weggelezen, net zomin als dat kan bij de verhalen van genocide-overlevenden. Maar dit boek doet ons ook nadenken over wat we als waarheid over de gebeurtenissen in Rwanda aanvaarden, een waarheid die heel dicht aanleunt bij de officiële RPF-geschiedschrijving. Hoewel bij momenten overdreven en eenzijdig, bv. over het ontstaan van de Banyamulenge-opstand, sluit Umutesi's kritiek op het RPF aan bij wat analysten en academici nu steeds meer erkennen, nl. dat het optreden van de RPF-troepen niet zo brandschoon was als werd beweerd, en dat hun inval van 1990 een hele negatieve dynamiek op gang bracht onder de Hutu-bevolking in Rwanda, al dan niet gemanipuleerd door het regime van Habyarimana. Het optreden van RPF-soldaten in het binnenland van Zaïre, zoals de moordpartijen in Tingi-Tingi die Umutesi meemaakt, verdient terecht te worden aangeklaagd. Een volgende eye-opener is Umutesi's beschrijving van de kampen: dit is niet het door de media verspreide beeld van door interahamwe gedomineerde kampen vol Hutu die op weerwraak belust zijn. Umutesi benadrukt de zelfstandigheid van de vluchtelingen en de eigen NGO-activiteiten. Tegelijkertijd valt op te merken dat zij in bepaalde passages wel heel vaag blijft. Ze spreekt van de 'kampoverheid' die bepaalde initiatieven verbiedt, maar laat na die overheid duidelijk te identificeren. In die zin mogen enkele kritische vragen gesteld -- ook bij de taaie, zielloze schrijfstijl -- worden bij dit voor het overige belangwekkende boek. [Chris Bulcaen]
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.