Angst voor de barbaren : de botsende beschavingen voorbij
Tzvetan Todorov
Tzvetan Todorov (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Atlas, 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 181 TODO |
31/12/2001
Briljante studie over de grondslagen van het humanistisch denken, dat, volgens Todorov, het enige zinnige antwoord is op de grote en complexe problemen waarmee de wereld vandaag wordt geconfronteerd. Met het verdwijnen van God, tenminste als direct betrokkene bij het reilen en zeilen van de mens en de menselijke samenleving, zijn we hier in het Westen -- en stilaan overigens ook in de rest van de wereld -- allen humanisten geworden, in die zin dat we uitgaan van de mens en zijn mogelijkheden om het leven naar zijn eigen hand te zetten. In de vele antwoorden die sinds het antropocentrisch denken op die ontwikkeling kwamen, onderscheidt de auteur vier grote richtingen: de conservatieve familie die bang is van de gevolgen van de pasverworven vrijheid en dan ook neigingen vertoont tot autoritaire oplossingen; de sciëntisten die deze autonomie afwijzen en daarmee de deur openen voor totalitaire uitspattingen; de individualisten die de vrijheid vooropstellen en daarmee het gevaar voor chaos en willekeur creëren en ten slotte de humanistische familie die een evenwicht bepleit tussen rechten en plichten. De drie slagzinnen van de Franse Revolutie zijn in dat opzicht nog steeds geldig, zij het dat ze anders moeten worden gedefinieerd en te allen tijde gelijkwaardig moeten blijven. Vrijheid wordt dan de uiting van de autonomie van het 'ik', gelijkheid de finaliteit van het 'jij' en broederlijkheid de universaliteit van het 'zij'. Alleen in die constellatie kan aan een samenleving worden gewerkt die "de mens zelf tot doel [stelt] van onze instituties, van onze economische en politieke beslissingen".
Todorov onderbouwt zijn stellingen aan de hand van een aantal Franse filosofen, zoals De Montaigne ("het menselijk leven is een onvoltooide tuin en autonomie is een plant die pas opbloeit als hij goed verzorgd wordt"), Montesquieu, Descartes, Rousseau en Benjamin Constant, die in hun denken de fundamenten aandragen voor een maatschappelijke ordening die aangepast is aan de noden en vereisten van deze tijd. Het belang van deze studie ligt juist in die verbanden, waardoor nieuwe gezichtspunten mogelijk worden, zodat oude en versleten tegenstellingen -- links-rechts en progressief-conservatief -- die de dialoog (ook onder gelijkgezinden) blijven verduisteren, eindelijk aan de kant kunnen worden gezet. [Jan Baes]
Dr. D.G. van der Steen
Een pleidooi voor onthaasting van de Franse schrijver en cultuurfilosoof. Observaties en overdenkingen over flaneren en luisteren, over dromen en wachten, toegepast onder meer op cultuurpolitiek en stedebouw. Fraai geschreven, ironisch en tegelijk betrokken. Zeer Frans, maar niet het Frankrijk van de nerveuze Parijse filosofie, maar van een glas wijn op een warme zomeravond op het land. Een boek om in alle rust van te genieten. Royale druk. Op het omslag een arcadisch schilderij van Caillebotte.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.