Mozart in love
John Stephenson
James Stephenson (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Bosch en Keuning, cop. 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 954.1 STEP |
31/12/2001
De Amerikaanse tuinontwerper James Stephenson leefde anderhalf jaar samen met een groep Hadzabe, jager-verzamelaars in het noorden van Tanzania (ten zuiden van het Ngorongoro-reservaat). Het Hadzavolk wordt verwant geacht met de Khoisan uit zuidelijk Afrika, en zou, tezamen met de pygmeeën en nog enige kleinere volkeren, de nazaten zijn van de bewoners van Centraal-Afrika voor de immigratie van de Bantu. Die verwantschap wordt verondersteld omdat de Hadzataal ook kliks gebruikt, maar recent linguïstisch onderzoek beschouwt ze eerder als een geïsoleerde taal. Stephenson weet het vertrouwen te winnen van een groep Hadza en kan actief deelnemen aan hun sociale leven: jagen, vertellen, dansen, dromen, contact met geesten. Zelf brengt hij de Hadza ertoe te schilderen. In felle, vluchtige taferelen beelden zij hun jachtavonturen en legendes uit. Deze intense en langdurige interactie levert een uitstekend inzicht in de leefwereld van de Hadza op, inclusief de moeilijke omstandigheden die hun levenswijze bedreigen.
Stephensons verhaal is een diepgravend en sympathiek boek, dat bovendien levendig is geschreven, met uitvergrotingen en overdrijvingen zoals de Hadza zelf doen in hun vertelkunst. Toch kunnen er ernstige vragen bij gesteld worden die te maken hebben met ethische regels over de omgang met bedreigde inheemse volkeren. Enerzijds wordt er gewezen op het belang van een juist begrip van deze volkeren in de huidige sociopolitieke context. Storend is de voorstelling van de Hadza als mensen uit de steentijd. Is het bv. zo logisch dat Stephenson probleemloos Kiswahili kan praten met de Hadza? Dat wijst erop dat de Hadza onderwijs en uitgebreid contact met buurvolkeren hebben, en dus niet zo afgesloten zijn van de rest van de wereld. Hun huidige manier van leven vertoont wel degelijk sporen van verandering en aanpassing aan de moderne tijd. Anderzijds wordt er tegenwoordig gevraagd dat men in ruil voor de kennis van de inheemse volkeren iets terugdoet in hun belang. Dit komt niet neer op het zomaar weggeven van geld, voedsel en drank zoals Stephenson doet, maar kan bv. bestaan uit het opzetten of steunen van gemeenschapsbossen of ecotoerisme. Zulke initiatieven werden al jaren geleden opgestart voor de Hadza (bv. door het Canadian University Services Overseas), en het is jammer dat Stephenson die op zijn minst niet vermeld. Die projecten houden natuurlijk een rationele aanpassing van gewoontes en besluitvorming in, en dat zou afbreuk doen aan Stephensons exotiserend en heroïsch beeld van de Hadza. Jammer dat die westerse stereotiepe beeldvorming over inheemse volkeren zo hardnekkig is.
[Chris Bulcaen]
Drs. F.A.M. Welman
Over de motivatie van de jonge Amerikaan James Stephenson om zo´n 9 maanden bij de Hadzabe, een oud jagers- en verzamelaarsvolk door te brengen, valt veel zeggen. Na overmand te zijn geweest door zware wondkoorts blijkt hij zonder enige kennis vooraf de onbedwingbare lust te hebben ontwikkeld om een voor hem volslagen onbekend volk te willen bezoeken. Zijn voornaamste kennis? Het antwoord op de vraag aan zijn werkgever: Wat is het interessantste volk dat u in Afrika bent tegengekomen?, De Hatzabe!! Ondanks die kennis blijkt Stephenson een aardige toeschouwer die graag meedoet. Zijn beschrijving, vaak in dialoogvorm, verhalen van zijn belevenissen onder de mensen. Dat valt ook op bij de zwartwitfoto´s die vooral mensen respectvol neerzetten. Stephenson beschrijft echter nauwelijks hoe dit volk geteisterd wordt door boeren die steeds meer grond in cultuur brengen en daarmee de bestaansgrond van de Hatzabe bedreigen. Kortom, aardige verhalen over een ten dode opgeschreven volk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.