De stand van de geschiedschrijving van de Nederlandse politieke partijen
Gerrit Voerman
Gerrit Voerman (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Veen, 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : NEDERLAND 358.33 VOER |
31/12/2001
De Russische Oktoberrevolutie van 1917 werd in Nederland bejubeld door revolutionaire tribunisten als Gorter, Pannekoek, Roland Holst, Wijnkoop, Van Ravesteyn en Sneevliet. Hun partij, de CPH (Communistische Partij van Holland) sloot zich aan bij de door Moskou geleide Communistische Internationale. In de jaren '20 raakte de CPH verstrikt in het net van ideologische verwantschap, opgelegde discipline en financiële ondersteuning. Geleidelijk aan ging de Internationale zich steeds meer met haar Nederlandse sectie bemoeien. Van de zelfstandigheid van de CPH was in 1930 weinig meer over: Moskou wees zonder consultaties eigenhandig de partijleiding aan. De wijze waarop de CPN haar autonomie verloor en een verlengstuk werd van Moskou, kon pas voor het eerst in kaart worden gebracht op het eind van de 20e eeuw, toen de archieven van de Communistische Internationale, die ten tijde van de Sovjet-Unie potdicht zaten, voor het eerst werden opengesteld voor buitenlandse onderzoekers. Gerrit Voerman, die nooit lid is geweest van de CPN maar steeds een academische belangstelling heeft betoond voor het communisme, ging in 1993 als medewerker van het Documatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) naar Moskou voor een eerste kennismaking met de archieven. De neerslag van zijn bevindingen leverde de stof voor deze studie, die tevens aan de hand van voordien onbekende documenten, de ontnuchtering en toenemende teleurstelling in de Sovjet-Unie van Gorter, Roland Holst e.a., en de tijdelijke breuk van Wijnkoop met Moskou beschrijft.
Deze uitermate gedetailleerde studie (de noten, bijlagen, bronnen en naamregister beslaan meer dan 200 pagina's) toont aan dat reeds voor 1930 de meeste elementen van het stalinisme via de Komitern een plaats hadden gevonden in de organisatie, het functioneren en de partijcultuur van de CPH. In de jaren '30 zou de stalinisering van deze partij zijn voltooiing kennen. De meridiaan van Moskou brengt voor het eerst de volledige en geannoteerde geschiedenis van de CPH-CPN, en het is nu uitkijken naar een tweede luik dat de evolutie na '30 zal beschrijven. [Staf Schoeters]
G.J. Verrips
Voerman beschrijft helder en zorgvuldig, op basis van tot nog toe onbekend gebleven documenten in Russische archieven, hoe de CPN in de jaren twintig organisatorisch en financieel afhankelijk werd van Moskou. De greep van de door de Sovjetleiders beheerste Komintern op de Nederlandse CP leidde ertoe dat zij beslisten over de samenstelling van de partijleiding en de Kamerfractie. Voerman brengt in zijn grondige studie ook het optreden van figuren als Gorter, Roland Holst, Wijnkoop en Sneevliet zeer leesbaar in beeld. Het boek bevat een uitgebreid notenapparaat en een bibliografie en wordt afgesloten met een personenregister.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.