Bestemming front : spoorwegen in België tijdens de Grote Oorlog
Paul Van Heesvelde
Bart Van der Herten (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Universitaire Pers, 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 657.82 HERT |
31/12/2001
Sporen in België kwam tot stand n.a.v. 75 jaar NMBS. Bij de start van het project bleek al spoedig dat de start van de NMBS in 1926 niet kon besproken worden zonder de geschiedenis van de spoorwegen in België vanaf het begin te bestuderen. De eerste plannen voor het aanleggen van de spoorwegen in België dateren van 1825-1826, 175 jaar geleden dus en een eeuw voor de oprichting van de NMBS. Het waren Engelse industriëlen die de toestemming vroegen om in België een spoorwegnet aan te leggen om de bodemrijkdommen tussen Samber en Maas te ontsluiten. De mentaliteit was er toen blijkbaar nog niet rijp voor en pas tien jaar later, op vijf mei 1835, werd de eerste reguliere werking tussen Mechelen en Brussel een feit. Keren we terug naar het boek.
Uit literatuuronderzoek bleek dat het laatste overzicht van de geschiedenis van de Belgische spoorwegen verscheen in 1970. Dit leidde tot de conclusie dat een nieuwe publicatie meer dan wenselijk was omdat ondertussen reeds verschillende deelgebieden voor het eerst of opnieuw waren bestudeerd. 75 jaar NMBS en 175 jaar Belgische spoorwegen waren een gelegenheid om dit nieuwe overzicht op de markt te brengen. De initiatiefnemers stelden zich tot doel om met de publicatie zowel het breed publiek als de specialist een overzicht aan te bieden van de belangrijkste ontwikkelingen en aspecten rond het spoorwegbedrijf in België gedurende de afgelopen 175 jaar. Hieruit blijkt dat belangrijke debatten van vroeger nu worden overgedaan, denken we maar aan de verschillende standpunten i.v.m. de invloed van de spoorwegen op milieu en omgeving, en dat de ontwikkeling van de spoorwegen in ons land steeds verbonden waren en zijn met de maatschappelijke en economische evoluties. In vijf delen gaan de auteurs hierop dieper in.
In het eerste deel wordt de algemene context waarin de Belgische spoorwegen fungeerden, nagegaan. Achtereenvolgens komen de invloed ervan op de economische evolutie van Europa, de ontwikkeling van de Europese spoorwegen vanaf 1820 en de evolutie in de 19e en 20e eeuw aan bod. Het tweede deel legt zich toe op de 19e eeuw. Hierin wordt de enorme ontwikkeling van de spoorwegen in deze periode besproken. Verder bekijken de auteurs de besluitvorming bij het totstandkomen van de eerste lijn. Ook de netwerkvorming en de belangrijkste bedrijfseconomische resultaten krijgen ruime aandacht. In een laatste onderdeel in dit hoofdstuk bekijken we de private spoorwegen in België en hun relatie met de overheid. De 20e eeuw vormt de inhoud van het derde deel. In een eerste bijdrage krijgen we de ontwikkeling van de Belgische spoorwegen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hierna drongen zich structurele maatregelen in de spoorwegexploitatie op, wat leidde tot de oprichting van de NMBS. Via het interbellum komen we dan in de periode van de Tweede Wereldoorlog terecht. Hierin wordt dieper ingegaan op de wijze waarop de bezetter de spoorweg exploiteerde. Dit deel eindigt met de periode na de Tweede Wereldoorlog, waarin zich nieuwe uitdagingen en structurele veranderingen in het Belgische en Europese transportlandschap aanbieden.
Daar de auteurs niet opteerden om niet alleen bij historische en economische aspecten te blijven stilstaan, komen in het vierde deel ook diverse aspecten van het Belgische spoorwegbedrijf aan bod. In een eerste item zijn enkele organisatorische aspecten in de NMBS aan de orde. De arbeidsorganisatie en de uitbouw van sociale structuren komen in de kijker. Verder hebben de auteurs aandacht voor de ontwikkeling van het rollend materiaal, voor het probleem van de veiligheid en voor de stationsarchitectuur. De rol van de spoorwegen in het begin van de 21e eeuw vormt de inhoud van het vijfde en laatste deel. Hierin komen evoluties en beleidsplanning, zowel op nationaal als op Europees vlak, onder de aandacht van de lezer.
Uit voorgaande overzicht van de inhoud komt duidelijk naar voren dat dit boek een balans van het verleden en een kijk op de toekomst aanreikt. Door gebruik te maken van nieuw bronnenmateriaal en door te werken vanuit nieuwe invalshoeken bieden de auteurs een meerwaarde aan dit boek zodat het een waardige opvolger is van zijn voorganger van 1970. Vermelden we nog de keuzes van de illustraties ter ondersteuning van het hele verhaal, het notenapparaat na elke bijdrage en een summier maar overzichtelijk bibliografisch apparaat achteraan en u merkt dat dit boek, dat trouwens vlot geschreven is, aan zijn vooropgezette doel voldoet: informatie brengen in historisch perspectief over de Belgische spoorwegen in een Europese context en dit zowel voor de leek als voor de specialist. [Ludo Sollie]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.