De planken kathedraal
Les A. Murray
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meulenhoff, cop. 2001 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MURR |
31/12/2001
Met Fredy Neptune ligt alleszins een poëtisch curiosum voor dat kan tellen. Het boek is inderdaad, zoals de ondertitel het stelt, één groot episch gedicht van ruim 250 bladzijden, geschreven in achtregelige strofen. De Australische dichter Les Murray neemt door die werkwijze alleszins een groot risico. Aan de ene kant is het niet zo vanzelfsprekend om lezers te blijven boeien met een verhaal dat sterk lyrisch georiënteerd is; de complexiteit van de verhaallijnen en de personages vormen immers een probleem dat gemakkelijker in een prozatekst opgelost kan worden. Aan de andere kant is het hachelijk om in versvorm een tekst van een zodanige lengte te schrijven, zonder dat de specifieke poëtische kwaliteiten van het geheel in het gedrang komen. Nu, het dient gezegd: Murray (en in zijn spoor onmiskenbaar ook zijn Nederlandse vertaler, Peter Bergsma) heeft zich voortreffelijk van zijn taak gekweten. Fredy Neptune geeft in de ikvorm het relaas van een Duits-Australische matroos die, een beetje tegen wil en dank, betrokken wordt bij de grote gebeurtenissen van de 20e eeuw (m.n. dan de oorlogen en de gespannen sociale en politieke verhoudingen). Hoewel hij ook betrokken is bij bepaalde handelingen, zij het als kleine garnaal in een groot wereldspektakel, is hij toch vooral een outsider, een genadeloos waarnemer. Vooral in dit opzicht is Murray's personage een vondst; net zoals Günter Grass in zijn Blikken trommel kiest hij voor een zwakkere figuur, een marginale picaro die zijn weg zoekt in een chaotisch universum waar voor hem eigenlijk geen echte plaats is. Door die eigen positie krijgt de lezer oog voor het onopvallende, voor wat aan het oog van de gewone waarnemer -- die zich richt op de 'grote' gebeurtenissen -- dreigt te ontsnappen. Precies hierin liggen ook de grote poëtische kwaliteiten van het geheel. De suggestieve beschrijvingen (met een schare aan figuranten en een reis door uiteenlopende ruimten), de overpeinzingen van het hoofdpersonage (m.n. zijn ontmaskerende, soms cynische en dan weer melancholische betrokkenheid) en de rijke vermenging van taal- en stijlregisters maken steeds opnieuw indruk. De grote traditie van het epos wordt hier dan ook, in een typische postmoderne ontmaskering, volwaardig nieuw leven ingeblazen. Wie een boek wil lezen als geen ander -- en veel sterker dan de meeste gelijkaardige romans -- kan terecht bij deze Fredy Neptune voor een uitzonderlijk en hoogst waardevol avontuur. [Dirk De Geest]
T. van Deel
'Maar er is te veel in het leven: je kunt het niet beschrijven'. Dat zijn de laatste woorden van het zeer omvangrijke epische gedicht dat de Australische dichter Les Murray (1938, al jaren getipt voor de Nobelprijs) als een hedendaagse Homerus schreef. Het is een tocht door de twintigste eeuw, volvoerd door een Duits-Australische matroos, Friedrich Boetscher, de Fredy Neptune van de titel, die alle belangrijke data van de wereldgeschiedenis en de eraan verbonden verschrikkingen meemaakt. Murray heeft zijn verhaal in achtregelige strofen opgedeeld, overigens zonder afspraken aangaande regellengte of metrum, en het geheel doet overweldigend aan. Mensen worden sprekend ingevoerd, commentaar dringt vanzelfsprekend door, het vertellen, maar dan dichterlijk, is de druk op de ketel die dit kolossale gedicht is. Fredy heeft een doof lichaam, dat wil zeggen dat hij niet aan den lijve ervaart wat het leven hem aan pijn bezorgt. Hij is wel gevoelig, maar alleen in de geest. Daarom kan hij dit alles aan, het is ongelooflijk voor wie het leest en het haast niet kan bijbenen, zoveel verteltalent en gevoel voor taal, lyrisch en platvloers tegelijk, heeft Les Murray. En zijn meest dringende boodschap is pacifistisch: de oorlog is het grootste kwaad. Een meesterwerk, en meesterlijk vertaald.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.