De wraak van de geografie : wat de wereldkaart ons voorspelt over komende conflicten en het gevecht tegen het onvermijdelijke
Robert D. Kaplan
Robert D. Kaplan (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Het Spectrum, 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 961 KAPL |
31/12/2001
De Amerikaanse topjournalist en wereldreiziger Robert D. Kaplan bestrijdt al jaren de grote optimistische theorieën van Francis Fukuyama en Tom Friedman over globalisering, kosmopolitisme en de overwinning van het westerse waardepatroon en de liberale democratie. Hij omschrijft zichzelf als een opbouwende pessimist, met als adagium: "als je uitgaat van het slechtste scenario kan het achteraf alleen maar meevallen".
In Oostwaarts beschrijft Kaplan zijn recente ongelooflijke reis van Centraal-Europa over het Midden-Oosten tot in de Kaukasus. Hij past daarbij zijn beproefde succesrecept beter dan ooit toe. Oostwaarts is een unieke mix van literair en cultureel reisverhaal, historische uitweiding, persoonlijke anekdotiek, interviews met tientallen prominenten en 'gewone' burgers, politieke stellingnames, geostrategische overwegingen, gedurfde toekomstvoorspellingen, volkskundige weetjes, journalistieke analyse...
Oostwaarts bestaat uit drie delen. In het eerste gedeelte bereist hij drie Balkanlanden: Hongarije, Roemenië en Bulgarije. Kaplan verklaart het verschil in ontwikkeling tussen die landen vanuit de invloedssferen van tweeduizend jaar geleden. Over de Balkan liepen de breukvlakken van het Heilige Roomse Rijk en het Byzantijnse Rijk. Het westelijk gedeelte ontleent haar waarden aan de reformatie en de Verlichting: wetten, instellingen en het individu staan centraal. Het oostelijk gedeelte van de Balkan -- orthodox geïnspireerd -- blijft overhellen naar despotisme en nationalisme. Kaplan wijst daarbij op de spectaculaire modernisering in Hongarije na de val van de Muur tegenover de stagnatie en zelfs achteruitgang in Roemenië. Het tweede gedeelte van het boek gaat over het Midden-Oosten, met landen als Turkije, Syrië, Jordanië, Libanon en Israël. Opvallend is dat Kaplan -- zelf jood -- geen partij kiest in het conflict tussen Israël en de omringende Arabische staten. Hij benadrukt sterk de dynamiek van de regio met een onstuitbaar urbanisatieproces, een toenemende democratisering en een snelle verjonging van de bevolking, en maakt een gewaagde, maar boeiende historische vergelijking tussen het oude Assyrische Rijk en het huidige Midden-Oosten. Het derde deel fascineert het meest. Hier beschrijft hij een regio die haast niemand kent: via Anatolië naar de Kaukasus en Centraal-Azië. Hij ziet heel die etnisch heterogene regio -- met 70 procent van de aangetoonde olievelden en 40 procent van de gasvoorraad van de wereld -- als een potentiële nieuwe conflicthaard in de lijn van de recente Balkanoorlogen. Machtige landen als Rusland, Turkije en Iran proberen hun invloed te vergroten en destabiliseren de regio. De corruptie neemt hallucinante proporties aan en een land als Azerbajdzjan moet bijna als een failed-nation state worden beschouwd. In de epiloog neemt Kaplan nog eens afstand van de naïeve wereldverbeteraars die in zulke ontwrichte landen snel een liberale democratie willen invoeren. In puur machiavellistische stijl pleit hij voor economische en militaire druk op regionaal niveau via oliepijpleidingen en defensieakkoorden. "Als onze macht wordt erkend, zullen onze waarden misschien vanzelf volgen". Of je het nu met die crue stellingen van Kaplan eens bent of niet, doet er minder toe. Zijn stellingen doen nadenken, bezorgen inzicht, brengen in verwarring, roepen soms weerstand op, maar leiden ook af en toe tot enthousiaste instemming... Kortom, Oostwaarts is een bruisend en prikkelend boek. [Gunter Bousset]
Dr. H.W. Bomert
De Amerikaanse journalist Robert D. Kaplan laat wederom zien dat hij een begenadigd reisboekenauteur is. Na eerdere reisboeken over onder meer Oost-Europa en de Balkan publiceert hij nu zijn wederwaardigheden over reizen op de oostelijke Balkan (Roemenië en Bulgarije), Turkije, het Midden-Oosten (Syrië, Libanon, Israël en Jordanië), de Kaukasus en Centraal-Azië (Turkmenistan). Net als in zijn eerdere boeken gaat hij in op de vaak fascinerende geschiedenis van het betreffende gebied, de geografische omgeving en culturele achtergrond, alsmede de huidige (en toekomstige) politieke situatie. Tijdens zijn reizen komt hij in contact met tal van personen, waarvan hij boeiend verslag doet. Het levert een beeld op van samenlevingen die relatief dichtbij liggen, maar toch zo volstrekt anders dan de onze zijn. Dit boek maakt aannemelijk dat de oostelijke Balkan en het Nabije Oosten de nieuwe breuklijnen tussen Oost en West zijn, waar in de toekomst nieuwe brandhaarden zullen ontstaan.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.