Op zoek naar een natie : het ontstaan van Vlaanderen binnen België
Lode Wils
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Davidsfonds, 2001 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : 934.91 WILS |
31/12/2001
De auteur, sinds 1994 emeritus van de KU Leuven, staat bekend als een intelligent, betrouwbaar en enigszins eigenzinnig historicus. Zijn speciale interesse gaat uit naar de 19e- en vooral 20e-eeuwse politieke geschiedenis van België en de rol van de Vlaamse Beweging daarin: van de taalkundig-culturele aanzet ten tijde van de Romantiek, tot, helaas maar al te vaak, de huidige zelfgenoegzaamheid, die Wils tussendoor eens graag op de korrel neemt. Onderhavig boekje is een bescheiden feestuitgave van het Davidsfonds ter gelegenheid van de 200e geboortedag van kanunnik Jan David. De bedoeling van de auteur is "een overzicht en een verklaring te geven van de ontwikkeling naar ons huidige gebruik van het Nederlands", waarbij de Vlaamse Beweging de motor vormde.
Er zijn zes korte maar compacte hoofdstukken, waarvan het eerste, 'België, de eerste moderne natie van het vasteland?', een overzicht geeft van onze "omvorming van protonatie of etnieé", sinds de Bourgondische hertogen en de Habsburgers tot het burgerlijke koninkrijk van 1830. Waarbij (enig zachtaardig maar soms toch korzelig belgicisme is Wils niet vreemd) de politiek van Willem I en de toenmalige Hollands-protestantse elite weer een stevige veeg uit de pan krijgen. Volgt 'De taal als symbool van vrijheid en nationaliteit', over de taalsituatie in de beginjaren van het prille België, met de groeiende eis tot respect voor de volkstaal en de wisselende verhoudingen tussen katholieken en liberalen, conservatieven en progressieven. In hoofdstuk drie komt, ook weer compact synthetiserend, 'De vorming van een cultuurtaal' aan bod: de ontwikkeling en het gebruik van de volkstaal in de Zuidelijke Nederlanden vanaf het eind van de 12e eeuw (en later ook in de Verenigde Provinciën en het Verenigd Koninkrijk) tot 1830. De taalsituatie tussen 1830 en zowat 1850 wordt geschetst in hoofdstuk vier, 'Nederduits of Vlaams-Belgisch?'. Hier wordt speciaal de figuur van Jan David belicht en de doorslaggevende rol die hij speelde, samen met anderen, in de strijd om de officiële erkenning van de volkstaal en de realisering van een eenheidsspelling met het Noorden. 'Een lange weg te gaan' handelt over de verdere strijd voor taaleenheid met Nederland. Eenheid waartegen kanunnik David zich nog op het Taalcongres van 1862 vergeefs verzette. Ook de verdere spellingperikelen en het West-Vlaams taalparticularisme van Gezelle en De Bo c.s. komen kort aan bod, evenals de voortschrijdende verfransing. In het slothoofdstuk, 'Een onoplosbaar probleem', schetst Wils de groeiende Vlaamse autonomie en de evolutie van vervlaamsing naar vernederlandsing -- met desondanks de blijvende en deels toenemende verschillen tussen Noord en Zuid, waardoor "de taaleenheid tussen Vlamingen en Nederlanders onvermijdelijk ambivalent [blijft]".
Deze sympathieke en uiterst leesbare publicatie is, voor wie enigszins met de materie vertrouwd is, wel erg bondig en synthetisch. Maar dat was precies de bedoeling, in een bestek van een kleine zestig bladzijden leestekst. Voor elke leraar geschiedenis en al zijn leerlingen. Liefst zouden alle Vlamingen en hun zuidelijker landgenoten en ook héél veel Nederlanders er kennis van moeten nemen. [Wilfried Adams]
Redactie
Een geslaagde, strijdbare en zeer informatieve samenvatting in slechts 70 blz. van de strijd om het Nederlands in Vlaanderen. In dit boekje toont de Leuvense professor Wils aan dat zijn verre voorganger Jan David in de negentiende eeuw bewust ijverde voor het gebruik van het Nederlands als bestuurs- en cultuurtaal i.p.v. het Frans en voor een blijvende 'band met de Noorderburen'. De naar hem genoemde culturele vereniging (Davidsfonds) bleef consequent die lijn volgen. Wils toont aan dat er vanaf de Middeleeuwen altijd wel wat Frans aanwezig was in Vlaanderen. De Franse bezetting legde deze taal op. Willem I kon het tij niet keren. Na 1830 kwam de 'Vlaamse beweging' heel moeizaam opgang. Pas in 1864 volgde de officiële 'erkenning van eenzelfde spelling' van De Vries en Te Winkel door een Koninklijk Besluit. Na 1890 en zeker vanaf de vernederlandsing in de jaren '30 haalden de voorstanders van het algemeen Nederlands het op de (West-Vlaamse) provincialisten en op de aanhangers van het algemeen Vlaams. De staatshervorming van 1970 bezegelde de strijd: het decreet van 1973 bepaalde dat de taal van het Vlaamse volk het Nederlands is en dat in alle oudere wetten en besluiten de term 'Vlaams' vervangen moest worden door 'Nederlands'. Een register ontbreekt helaas. Pocket; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.