Geboekstaafd : Vlaamse prozaschrijvers na 1945
Marcel Janssens
Marcel Janssens (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Davidsfonds, 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 825.2 JANS |
31/12/2001
Het imago van België mag de jongste jaren een flinke deuk hebben gekregen, eeuwenlang werd in Europa overwegend lovend over Vlaanderen geschreven. In de vergelijkende literatuurwetenschap bestudeert de imagologie het beeld dat in de buitenlandse literatuur van een bepaald land en volk leeft. De titel verwijst naar het gedicht 'Antropologisch' van Hugo Claus met de passus: "Dit volk dat naar men beweert / zich tussen twee polen beweegt, / het vette en het vrome". Vlaanderen vertoont een janusgezicht: enerzijds de mystiek van het verstilde Brugge, Van Eyck, Memling en de begijnhoven, anderzijds de zinnelijkheid van het wereldse Antwerpen, Bruegel, Rubens en de kermissen. Op vraag van het Davidsfonds heeft Marcel Janssens een boel citaten gesprokkeld uit wat (Europese) schrijvers en reizigers in meer dan vijf eeuwen over Vlaanderen hebben bericht. Hij groepeert die beelden en luchtspiegelingen losjes in thema's als een volk van schilders, onze luisterrijke steden, Antwerpen en Rubens, geloof en bijgeloof, vriendelijke mensen op het platteland, het beeld van 'La Flandre' bij Frans-Belgische auteurs, de relatie tussen Nederlanders en Vlamingen. Hij springt daarbij dikwijls (en niet alleen chronologisch) van de hak op de tak. De auteur wijst erop hoe vaak men Vlaanderen in het buitenland door de bril van onze schilders heeft gezien. Voor het Vlaamse mysticisme blijken vooral de Frans-Belgische schrijvers verantwoordelijk, die in Frankrijk en Duitsland werden beschouwd als 'Vlamingen buiten Vlaanderen'. Vergeleken met het 'vette' wordt het 'vrome' nogal stiefmoederlijk bedeeld, met een hoofdstuk over de kritiek van verlichte reizigers op de bemoeizucht van de kerk. In een slotbeschouwing onderstreept Janssens de behoefte aan culturele identiteit in een tijd van globalisering.
Afgezien van de indrukwekkende hoeveelheid citaten (waarvan altijd keurig de bron wordt vermeld, al gaat het nogal eens om een tweedehandse) mag je van dit boek niet te veel verwachten. Hoe een bepaald beeld tot stand is gekomen, wie daarbij wie heeft beïnvloed, in hoever het overeenkomt met de werkelijkheid, of het niet meer zegt over de maker dan over Vlaanderen, wat de functie van het beeld was in de cultuur waar het terechtkwam, welke gevolgen eraan vastzaten voor wat niet aan het clichébeeld beantwoordde, of de beelden een evolutie vertonen en wat ervan overblijft nu de wereld ons dorp is geworden -- het zijn essentiële kwesties waar dit 'imagologisch onderzoek' nauwelijks of niet aan toekomt. Dat is behoorlijk ontgoochelend voor een literatuurwetenschapper die herhaaldelijk heeft bewezen hoe goed hij kan interpreteren. De essayist Janssens die ooit de lof zong van het trage, bedachtzame lezen, geeft in dit boek te veel toe aan de cultuur van het zappen. [Erik de Smedt]
Drs. Jef Abbeel
Cultuurhistorisch essay over het imago van Vlaanderen in de Europese literatuur van de 16e eeuw tot nu. De auteur zocht niet naar alle bewonderaars van Het Lam Gods, van Brugge of Antwerpen, maar wel naar wat die schrijvers in hun lof of afkeuring typisch vonden voor een Vlaams kunstwerk, landschap, stad of volksaard. Deze 'imagologie' gaat over België ten noorden van de taalgrens, dus inclusief Brussel, ze overspant vier eeuwen, en gaat uiteraard niet enkel over frieten, bier en boerenbruiloften. Wel liet de auteur een aantal bronnen links liggen: wetenschappelijke studies over kunstenaars, reisgidsen. Hij ruimde veel plaats in voor Franstalige Vlamingen zoals Brel en Verhaeren. Enkele kenmerkende Vlaamse eigenschappen blijken te zijn: net, beleefd, bescheiden, vroom, gastronomisch, aanleg voor schilderkunst, polyfonie, letterkunde, tapijtweverij, bouwkunst (belforten, kathedralen). De meest bewonderde personen zijn: Van Eyck, Breugel, Rubens, Jordaens, Van Dyck (en wielrenners en motorcrossers). Het beeld is tamelijk volledig voor een vulgariserend werk: geen enkele bekende schrijver uit het verleden ontbreekt, van Erasmus tot Jeroen Brouwers, van Baudelaire tot Rilke. Het boek heeft gelukkig een register. Aangename lectuur voor een breed publiek. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.