Cirkels van graan
Maria Jacques
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Davidsfonds, 2001 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 11703 |
31/12/2001
Het protestantisme en zijn vertakkingen in een katholieke stad als Loven (het 'Leuven' van de 16e eeuw) en de vrouw: rond deze thema's, die van een maatschappij in beroering en anderzijds die van de vrouw die haar rechten binnen die maatschappij opeist, heeft Maria Jacques haar roman De schreeuw van Katelijn geconcipieerd. Zij trekt de lijn die ze al had uitgezet in haar roman De vrouwen van het hof, die eveneens in de 16e eeuw is gesitueerd, verder door, maar ze voegt er ook een opmerkelijke nieuwe dimensie aan toe: via een ingenieus opgezette constructie wordt een beweging op gang gezet die de lezer via de vertellende ikfiguur Mia Vanhoof van het heden terugvoert naar de woelige 16e eeuw. Zo spant de auteur een web over vijf eeuwen westerse cultuurgeschiedenis.
Kernverhaal van de roman is de persoonlijke levensgeschiedenis van twee vrouwen die op 15 juni 1543 op de Leuvense Grote Markt levend werden begraven: Katelijn Metsijs, dochter van Joos, die de broer was van de beroemde schilder Kwinten Metsijs, en Antonia van Roesmale werden op die bewuste dag, "als afschrikwekkend voorbeeld voor onze Leuvenaars" gestraft "met den put". Op dit punt gaan de historische feiten een nauw verbond aan met de fictie, die gestalte krijgt in het levensverhaal van "twee geknakte vrouwen die elkaar overeind hielden". Katelijn zoekt troost en toevlucht bij de mentaal sterkere Antonia om bij haar de steeds weer opduikende financiële en andere problemen in haar gezin te kunnen vergeten. Troost zal Katelijn ook vinden in de kleine kring van hervormden, die een vaste stek hadden in de woning van Antonia. Antonia's leven wordt grotendeels gebroken wanneer in het rampzalige jaar 1537 de pest uitbreekt in Leuven en zij, naast haar man, vier van haar vijf kinderen verliest en zelf maar op het nippertje de ziekte overleeft.
Maria Jacques tekent een aangrijpend portret van twee door het leven getekende vrouwen die er uiteindelijk alleen komen voor te staan "in een wereld waar mannen de regels maakten". Dat die mannen de regels maken, en hoe zij die maken wordt treffend geïllustreerd in het relaas van het proces waarop Katelijn en Antonia wegens hun ketterse sympathieën "tot den put" worden veroordeeld. Toch blijkt duidelijk dat Maria Jacques een genuanceerd oordeel velt over deze periode: "Ik geloof niet dat men mag spreken van een bewuste discriminatie, van een doelbewuste onderdrukking van de vrouw in die periode. Wel van een eeuwenlange hersenspoeling van mannen en vrouwen, die het rollenpatroon aanvaardden als een vanzelfsprekend iets, waarover men zich geen vragen stelde."
Blijft het verhaal van de twee 16e-eeuwse vrouwen de kern van het boek, rond hun geschiedenis weeft Maria Jacques via de techniek van het raamverhaal die van Mia Vanhoof. Zij behoort tot de categorie van wat thans de 'jonge senioren' wordt genoemd en draagt na de dood van haar man Hugo, 22 jaar geleden, de herinnering aan hem als een tweede huid mee. Haar verhaal en de manier waarop ze zich inleeft in de historie van Katelijn en Anna, is een verhaal over loslaten, of beter, losgelaten worden: "Ik moet alleen maar de brokken opruimen en verdergaan. Ik wil vrede vinden".
De schreeuw van Katelijn brengt een geladen en boeiende synthese van het schrijverschap van Maria Jacques: historisch document, eigentijdse stellingnames en een aanleunen bij het onverklaarbare dat mee het leven bepaalt. [Jooris Van Hulle]
Drs. Madelon de Swart
Als een 50+ vrouw uit Leuven haar bibliotheekbaan door reorganisatie is kwijtgeraakt, gaat ze reizen en zich verdiepen in de historie van Leuven. Mia begint de levens te traceren van twee vrouwen, wier gruwelijke dood in 1543 om hun hervormde geloof haar is gaan intrigeren. Katelijn Metsys, dochter van de Leuvense stadsarchitect, trouwde met een begaafde jongere man, die door de alcohol aan lager wal raakt. Kort na haar huwelijk kiest ze voor het verboden hervormde geloof. Na een moeilijk leven wordt ze, 55 jaar oud en moeder van zeven kinderen, met haar beste vriendin gearresteerd en later levend begraven. De kracht van Katelijn helpt Mia haar eigen verdriet te verwerken. Van de Vlaamse redactrice (1928) verschenen eerder verschillende historische romans. In deze roman is de plot mager, maar het leven van Katelijn wordt heel goed beschreven, waarbij vooral een levendig tijdsbeeld wordt gegeven, dat raak duidelijk maakt hoe weinig kans een onafhankelijk denkende vrouw had in de door de rooms-katholieke kerk gedomineerde 16e eeuwse maatschappij. Omslagillustratie van een schreeuwend vrouwengezicht. Vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.