Alexander oder Was ist Wahrheit
Arno Schmidt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Perdu, 2000 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : SCHM |
31/12/2001
Het slotdeel van de trilogie 'Nobodaddy's Kinder' was toen het in 1951 verscheen een toekomstroman die zich afspeelde in een heel nabije toekomst. De ikfiguur dwaalt in 1960 als enige overlevende van een atoomoorlog door het desolate Noord-Duitsland. In zijn eigen fragmentarische verteltechniek van losse waarnemingen, indrukken, gedachten en herinneringen evoceert Schmidt het apocalyptische landschap, waarin skeletten, halve ruïnes en talloze rondslingerende voorwerpen getuigen van de catastrofe. "Alweer gissen : dat moet een vetzak zijn geweest, die 's avonds tevreden zijn eindje worst verorberde; dit een leptosoom met alpinopet en menjoubaardje; daar een stommeling met kaal eihoofd; hier een christelijk georiënteerde maagd met of zonder bril." Aan de rand van heide en bos bouwt de ikfiguur een hut, in het vooruitzicht zijn dagen door te brengen met zijn geliefde boeken en zijn interesse voor wiskunde en astronomie. Onverwacht blijkt hij niet de enige overlevende te zijn...
Van de drie delen, die je zonder meer afzonderlijk kan lezen (Uit het leven van een faun en Brand's Heide, is dit het meest monologische. Voor Schmidt waren deze boeken niet zozeer verhalen als wel 'gedachtespelen'. Hier zet hij op een vrije en in vele richtingen uitwaaierende manier zijn visie op de geschiedenis uiteen. De ikfiguur is een onvervalste misantroop, die zich eigenlijk opperbest voelt nu hij van zijn soortgenoten verlost is. Genadeloos ontmaskert hij "de mensen [die] nu al ettelijke millennia almaar in dezelfde kring van dwaasheden, misvattingen en misbruiken ronddraaien". In feite blijkt hij vooral een ontgoochelde rationalist, niet vrij van pedanterie en met een bijna romantische liefde voor de eenzame natuur. "Veel paddestoelwrakken (van vorig jaar nog); diep binnenin beuzelde een beekje tussen felgroen opgesmukt rijs, sijpelde uit een grote weide tezamen, wetteloos en mooi." Zijn weetgierigheid en ondernemingslust, zijn geestdrift wanneer hij een vrouw ontmoet (een nieuw begin?) en zijn fascinatie door de wisselende maan maken deze robinsonade minder pessimistisch dan de theorie die wordt verkondigd. Het feit dat het bevroren leven -- beschreven in kleine details, met citaten uit brieven en herinneringen aan alledaagse handelingen -- nu al 40 jaar achter ons ligt, geeft er ook weer iets van kwetsbare waarde aan. Zo wordt deze misantropische wensfantasie tegelijk een autenthieke waarschuwingsutopie. En, zoals altijd bij Arno Schmidt, een 'creatorium' van een ongelooflijk spitse en taalvaardige, op zelfstandigheid bedachte geest. Dankzij de uitstekende vertaling kun je dit prozaboek ook in het Nederlands lezen als wat het eigenlijk is: illusieloze poëzie. [Erik de Smedt]
J.F. Vogelaar
Arno Schmidt (1914-1979) mag dan in Duitsland een van de grote schrijvers zijn, van zijn imposante oeuvre is in het Nederlands weinig vertaald en dan nog voornamelijk dank zij het initiatief van een kleine uitgeverij die nu een derde roman op rij van hem heeft laten vertalen. De roman hoort tot het genre van de zwarte utopieën en is als het ware een historische roman van deze tijd (1960/1962), die toen Schmidt het boek schreef (1951) nog een, zij het reëel dreigende, toekomst was. Een derde, atomaire wereldoorlog heeft de aarde verwoest en de hoofdpersoon, een schrijver en boekenliefhebber, doolt in een van mensen verlaten Noord-Duitsland rond. Hij rouwt allerminst om de grote opruiming, des te meer ruimte heeft hij. Het verhaal bestaat voor een deel uit zijn, soms wat megalomane, beschouwingen, uit wat hij doet om te overleven en de ontmoeting met een avontuurlijke vrouw die zijn pad kruist en hem enkele dagen gezelschap houdt. Wat na de tweede Wereldoorlog een concrete bedreiging was, lijkt een halve eeuw later cynisch genoeg een virtueel spel geworden. Met een informatief nawoord van de vertaler. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.