Aboriginal mythen
Klazien Laansma
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Elmar, 2000 |
Continenten: Oceanië COCE.AUS |
31/12/2002
Voor mij ligt een prachtige bundel Aboriginal sprookjes en mythen uit de bekende Elmar-pocketreeks 'Sprookjes uit de wereldliteratuur'. De opgenomen teksten zijn in acht subkapittels onderverdeeld. Uit titels als 'Hoe de hemellichamen zijn ontstaan', 'Hoe het landschap is ontstaan', 'Hoe de dieren hun uiterlijk kregen' en 'Hoe de mensen het vuur kregen' wordt toch wel duidelijk dat het gros van de opgenomen verhalen tot de zgn. etiologische of natuurverklarende verhalen behoren. Dit zijn verhalen die het hoe en waarom van natuurverschijnselen (het groeien, de seizoenen, leven en dood), van het uiterlijk en het karakter van de dieren op een soms spitse manier verklaren.
Het zgn. toversprookje, dat in de Europese vertelcultuur zo dominant aanwezig is, vinden we hier nauwelijks terug. Een bekend motief zoals de metamorfose in een dier wordt in de Europese vertelcultuur nog slechts als straf, als vloek of als onbedachte wens uitgesproken, wat voor de volkskundige Lutz Röhrich symptomatisch is voor de afstand die er tussen mens en dier gegroeid is. Zulk een invulling van het motief van de diermetamorfose is het resultaat van een verregaande rationalisering en sublimering van oorspronkelijke geloofsinhouden. Het verwondert ons dan ook niet dat we in de vertelcultuur van de aborigines nog met een oorspronkelijke geloofsinhoud te maken hebben die verwijst naar een levensvorm waarin mens en dier in symbiose leefden. Heel dikwijls wordt er een bijzondere gebeurtenis uit de Droomtijd, een soort paradijselijke scheppingstijd met voorouderwezens in de hoofdrol verteld. Deze verhalen eindigen doorgaans met de metamorfose van een mens in een dier, boom of rots. Zo wordt de oorsprong van o.m. de zoetwatervissen en van de vogels verklaard. Het tot steen worden van de protagonisten is een voorstelling die ongetwijfeld gegroeid is uit een menselijke observatie bij het doodgaan van levende wezens die koud worden, opstijven en zwaar worden. Een verhaal van de aborigines eindigt zonder gestileerd 'en ze leefden nog lang en gelukkig-einde: "Terwijl ze wegvlogen, veranderden hun vijanden beneden hen op de grond in stenen. Je kunt ze daar nog altijd zien staan. Maar de twee mannen werden vogels en ze vliegen nog steeds rond, terwijl ze hun eigen naam roepen." In de Europese vertelcultuur is de metamorfose in een steen of dier geen definitief lot meer, maar ingebed in het streven naar geluk, dat steeds de verlossing van de betoverden verlangt. De loutering tot mens is een hoofdopgave in de avonturenserie en noodzakelijk slotmotief. In het verhaal van de aborigines is de tot steen geworden voorouder voorgoed vergroeid met het onherbergzame landschap, dat bezield is door goede en kwade geesten. Vooral bij de regenboogslang wordt de lezer heel sterk herinnerd aan demonen uit de Europese vertelcultuur zoals de duivel, reuzen, dwergen en watergeesten. De regenboogslang is echter nog steeds een nietsontziende demon, die een reële bedreiging voor zowel de mens als voor de fauna en flora vormt en geen louter fictieve demon, die steevast door de listige mens verschalkt en bedrogen wordt zoals in de Europese vertelcultuur. [Harlinda Lox]
Redactie
Een bundel mythen en verklaringsverhalen afkomstig uit de cultuur van de Aboriginals, de oorspronkelijke bewoners van Australië en Tasmanië. Het is een sobere uitgave, waarin de levensvraag: hoe te leven, centraal staat. De verhalen zijn gesitueerd in een eenvoudige, agrarische samenleving, waarin familie, strijd en overleven aan de orde van de dag zijn. Soms wordt een levensfilosofie beschreven, soms wordt praktische, alledaagse kennis doorgegeven. De strekking kan óf moraliserend óf verklarend zijn. De verhalen zijn ingedeeld naar inhoud: bijv. verhalen over vuur, verhalen over list en wraak, over het landschap, over voedsel vinden en bereiden enz. De vertelwijze is eenvoudig en laconiek en zonder franje of uitweidingen. Vanaf ca. 13 jaar.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.