Jeff Wall
Thierry De Duve
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Ludion, 2000 |
Zilver A (Multidisciplinair) KIJK |
31/12/2001
Waar vele tentoonstellingen een documentair overzicht bieden van een oeuvre, een thema of een stroming, probeerde kunsttheoreticus Thierry de Duve in 'Kijk' (nov. 2000 - jan. 2001, PSK, Brussel) de bezoeker vooral intens te laten kijken naar 100 jaar 'hedendaagse' kunst. De verrassende chronologie getuigde al van zijn fenomenologisch standpunt. Uitgelezen confrontaties toonden hoe het kunstwerk 'iemand' is die zich voorstelt, je aankijkt, je uitnodigt om medespeler te worden en zelfs appelleert aan een wij-gevoel. Het boek dat De Duve n.a.v. de tentoonstelling heeft gepubliceerd, is meer dan een catalogus. Het bevat weliswaar alle tentoongestelde werken, grotendeels in dezelfde confrontatie en ingedeeld in de drie grote thema's 'Hier ben ik', 'Daar ben je', 'Hier zijn wij'. Toch is het vooral een leesboek met drie lange en diepgravende essays die het eigene van de moderne kunst langs verschillende invalswegen proberen te benaderen.
De Duve laat de moderne kunst iets vroeger beginnen dan in de kunstgeschiedenis gebruikelijk is, nl. bij de Franse schilder Edouard Manet. Het doek 'Christus met engelen' (1864) presenteert een Christus die gestorven is in zijn goddelijke natuur en die verrijst in zijn menselijke, al te menselijke natuur. Moderne kunst presenteert zichzelf als kunst, het revolutionairst in Marcel Duchamps beruchte ready-made 'Fountain'. Marcel Broodthaers en en Michael Snow spelen verder met de kunst als instituut en de grenzen van de (re)presentatie. Net als spiegels hebben kunstwerken een toeschouwer nodig, in wie ze zich incarneren. De Duve ziet als wezen van de moderne kunst niet zozeer wat Clement Greenberg de flatness noemde, als wel de facingness: moderne schilderkunst is schilderkunst in de tweede persoon, gekenmerkt door de afwezigheid van een model in het atelier. Het gevecht tussen figuratie en abstractie van zowel Picasso als Mondriaan krijgen hier een nieuwe betekenis. De avant-garde begint op het ogenblik dat men niet meer weet tot wie de kunst zich richt. In 'Un bar aux Folies-Bergère' (1882) strijdt Manet met de schilderkunstige conventies van zijn tijd en zorgt hij voor een nieuwe annunciatie, die de vrouw het goddelijke woord teruggeeft. Hedendaagse kunstenaars als Jeff Wall en Sylvie Blocher zoeken nieuwe middelen om -- los van de religie, de politiek en de economie -- de kunst opnieuw van het wij te laten getuigen.
Niet iedereen zal de moeite opbrengen De Duve op zijn soms kronkelige paden te volgen. De soms wat stroeve vertaling uit het Frans maakt er de essays niet gemakkelijker op. De gedrevenheid, de belezenheid en de uitzonderlijke intuïtie waarmee hier (zowel terug- als vooruitblikkend) een visie op meer dan 100 jaar moderne kunst wordt ontvouwd, is echter ongeëvenaard. Door de uitstekend gereproduceerde en verrassend gecombineerde kunstwerken, en de geannoteerde bibliografie aan het eind van elk essay nodigt dit boek elke geïnteresseerde kijker uit om zich te verdiepen in de rijkdom van een kunst in volle gedaanteverandering. [Erik de Smedt]
Drs. Erik Kreytz
Geen retrospectieve selectie van de moderne kunst, wel een confrontatie of dialoog met een theoretische visie op de (re)presentatieve waarde van beeldende kunst. De Belgische historicus die zich baseert op moderne denkers: Foucault, Deleuze, Derrida, onderwerpt de kunst aan haar vermogen tot perceptie. In hoever is een kunstwerk afhankelijk van bijv. de museale context? Wat vertegenwoordigt een abstract of monochroom werk? In hoeverre voldoet kunst aan de behoefte tot samenzijn? Dit driedelig betoog van voorstelling, spiegeling (en portretten) en interrelatie staat naast en wordt ondersteund door de visuele presentatie van zo'n 250 werken (kleur en zwart-wit). In de bijschriften worden de steekwoorden uit het essay geaccentueerd. Doel is om kijken en denken parallel te laten lopen. Geen gemakkelijke opgave: met vele veronderstellingen en uitwijdingen ook vermoeiend, terwijl het kijken niet is gericht op een kritische oordeel, maar de adstructie is van de persoonlijke veronderstellingen van de auteur. Dat maakt de tentoonstelling in het kader van Brussel als Europese cultuurstad, winter 2000, discutabel en dubieus, zoals de titel '100 jaar hedendaags' ook impliceert.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.