De weg naar buiten
Arthur Schnitzler
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Atlas, 2000 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : SCHN |
31/12/2001
Een beroemde auteur die een autobiografie van zijn jeugd schrijft, prikkelt twee publieken: kenners, germanisten en studieschrijvers op zoek naar autobiografische sporen in het werk van die auteur enerzijds en enthousiaste lezers die ook wel eens wilden weten wat er achter de publieke figuur schuilgaat anderzijds. De Oostenrijkse literatuurgrootheid Arthur Schnitzler (1862-1931) bedient beiden op hun wenken.
Jeugd in Wenen beslaat de periode voorafgaand aan Schnitzlers doorbraak als toneel- en prozaschrijver. De talloze anekdotes, beschrijvingen van amoureuze liaisons en vrienden zijn inderdaad materiaal gebleken voor werken als de Anatol-cyclus, Professor Bernhardi of nog Leutnant Gustl. Maar weten dat sommige personages en situaties uit Schnitzlers leven gegrepen zijn, maakt die werken niet waardevoller.
Waarom dan toch Schnitzlers breedvoerige beschrijving van zijn jeugd gelezen? Wie pikante details wil, moet niet lang zoeken. In Jeugd in Wenen lijkt het Schnitzler het er wel om te doen om een volledig portret van de kunstenaar als jongeman te schilderen: amoureuze verwikkelingen, een intensief seksleven met angst voor geslachtsziekten, maar ook echte passie voor een paar vrouwen. Daarnaast krijg je een beeld van het luizenleven van de (erg) gegoede burgerij in het Wenen aan het eind van de 19e eeuw, maar ook van het opkomend antisemitisme en de zich aftekenende veranderingen.
Hoewel Schnitzler pas op 50-jarige leeftijd deze herinneringen optekende, zijn ze behoorlijk levendig. Hij had dan ook uitstekend bronnenmateriaal: een scrupuleus dagboek dat hij wegens de te intieme inhoud zelfs voor zijn vrouw verborgen heeft gehouden. Je verwacht in Jeugd in Wenen een beschrijving à la 'Hoe ik dichter werd', of anders een ironische afrekening met de eigen puberteit. Verrassend aan deze autobiografie is dat Schnitzler tot ver in de twintig in onmin met zichzelf leefde, besluiteloos zowel over zijn voorbestemming als arts, als over zijn niet echt vlottende schrijverswerk. Ook ironie bij het terugblikken blijft veelal achterwege. Dat Schnitzler wel erg breedvoerig ingaat op zijn omgeving en op de verlokkingen van het aardse leven, begint op de duur wel te vervelen. Stilistisch is het bovendien allemaal nogal vlakjes, niet echt iets wat je van een gereputeerd auteur verwacht. Het boek is voorzien van een uitgebreid notenapparaat, biografische gegevens en een namenregister. [Kris Lauwerys]
Hans Groenewegen
De Oostenrijkse schrijver Schnitzler (1862-1931) is ten onzent vooral bekend van zijn bij publicatie en première schandaalverwekkende toneelstuk 'Reigen'. Hij schreef deze autobiografie op basis van jeugddagboeken, bewaarde jeugdwerken en zijn geheugen. Hij beschrijft de periode van zijn geboorte tot aan 1889, wat hij noemt, zijn voorspel op een serieus bestaan als literator. In retrospectief noemt hij zijn werk tot dan kwaliteitsarme probeersels. Naast zijn jeugdwerk komt een eindeloze rij amoureuze affaires aan bod, benevens een stoet vrienden voor kortere of langere duur. De namen zeggen de Nederlandse lezers weinig. De toelichtingen op de namen in de noten verhelderen niet echt. Zijdelings ontstaat wel een beeld van de groei van het antisemitisme en Schnitzlers stijl en zijn observatievermogen geven het boek geregeld vuur. Hij geeft tientallen malen in enkele, zorgvuldig gedraaide lange zinnen een scherp portret van een persoon. Met een fotokatern. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.