Het mysterie van het kapitaal : waarom het kapitalisme zo'n succes is in het Westen maar faalt in de rest van de wereld
Hernando De Soto (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Het Spectrum, 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 331.22 DESO |
Besprekingen
31/12/2001
Analyses over de economische onmacht van de ontwikkelingslanden zijn legio. Telkens worden de pijnplekken in het licht geplaatst en pogingen ondernomen om vanuit de westerse denkpatronen aan te geven hoe vooruitgang vorm kan krijgen.
Maar wordt het niet tijd om deze traditionele denkpatronen te overstijgen? De Peruaanse econoom Hernando de Soto etaleert alvast in zijn geniale boek Het mysterie van het kapitaal een bijzonder verfrissende visie over armoedebestrijding. Na de ineenstorting van het communisme is het kapitalisme gemeengoed geworden, zo luidt de Soto's eerste vaststelling. En de tweede constatatie: niet enkel de westerse steden, maar ook die in de derde wereld en de voormalige communistische landen zitten vol ondernemers. De inwoners van die landen hebben talent, enthousiasme en een verbazingwekkend vermogen om uit vrijwel niets winst te halen. Ze kunnen moderne technologie begrijpen en gebruiken. Als vanzelf dringt zich dus de vraag op: waarom brengt het kapitalisme hén dan niet dezelfde welvaart die het in het Westen heeft gebracht? Waarom bloeit het kapitalisme alleen in het Westen, alsof het onder een glazen stolp zit?
Het grootste struikelblok, aldus De Soto, is gelegen in het onvermogen van de betrokken landen om kapitaal te produceren. Waarbij hij meteen waarschuwt dat 'kapitaal' heel wat meer is dan enkel 'bezit'. De samengetelde waarde van de bezittingen der armen in de derde wereld is zondermeer enorm -- maar deze bezittingen zijn niet productief, en dus vertegenwoordigen ze enkel dood kapitaal. Werkzaam kapitaal daarentegen is bezit waarvan het onzichtbare potentieel bruikbaar wordt gemaakt voor verdere economische activiteiten. In gewone mensentaal betekent dit bv.: bezit kan worden gebruikt als onderpand voor krediet. De basisvereiste hiervoor is evenwel dat dit bezit accuraat en stelselmatig zou worden beschreven. En precies dát vormt voor de derde wereld en de voormalige communistische landen het sleutelprobleem: de overgrote meerderheid van de bezittingen daar zijn informeel, ze kunnen dus geen levend kapitaal genereren. Tien jaar lang heeft de auteur met een ganse equipe medewerkers dit verschijnsel onderzocht in vijf grote wereldsteden: Caïro, Lima, Manila, Mexico-stad en Port-au-Prince.
Hoe kan nu deze krankzinnige toestand verholpen worden? Dat is de grote opdracht die de auteur zich in dit boek stelt. Zijn oplossing raakt aan het geniale: vorm het informeel bezit om tot formeel bezit, en de weg is vrij voor werkzaam kapitaal. Uiteraard is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Want de stolp waaronder de traditioneel kapitalistische landen en de rijke elite in de ontwikkelingslanden hun formele wetgeving omtrent bezit koesteren, dient daartoe opgelicht. Bovendien moet er een werkbaar systeem gevonden worden om het informeel bezit de noodzakelijke formele beschrijving te geven. Op de ene plaats kan het gewoonterecht daartoe de basis vormen, elders de spontane lokale organisaties, tot zelfs de honden toe: in Indonesië stelde De Soto vast dat de honden begonnen te blaffen als iemand het eigendom van hun baas betrad -- zij wisten dus perfect wat van wie was.
Een handreiking over hoe deze omschakeling dient te gebeuren, levert de auteur door uitvoerig in te gaan op de geschiedenis van het bezit in de Verenigde Staten, waar in de voorbije eeuwen het proces van informeel naar formeel bezit op precies gelijkaardige wijze doorgang vond. Maar toen het proces afgerond was, heeft men er de stolp op gezet. En die stolp moet nu ten bate van de arme landen -- maar ook ten bate van de rijke -- worden opgelicht. Natuurlijk moet men wel enige interesse hebben voor het onderwerp om dit boek te kunnen smaken. Maar De Soto laat zich nooit verleiden tot enig jargon. Integendeel, de voorbeelden die hij aanhaalt, zijn helder, zijn betoog is rijkelijk gestoffeerd en boeiend om volgen. Een verfrissend boek met een absoluut verruimende visie waar o.m. de politici wel eens over mochten bakkeleien -- of werk van maken. [Hugo Van Hoecke]
Drs. Can Kumru
Hernando de Soto, een toonaangevende Peruaanse econoom, geeft in zijn boek aan, waarom het kapitalisme alleen in het Westen een succes is geworden, in tegenstelling tot de rest van de wereld. Hij gooit de tot nu toe gehanteerde redenen (zoals ras, religie en cultuur) overboord en geeft aan dat de grootte van de informele sector de hoofdoorzaak is van het niet slagen van het kapitalisme. Het toelaten van de bedrijven tot de formele sector door het uitdelen van eigendomsrechten in combinatie met de afbouw van de bureaucratie kan de derdewereldeconomieën weer doen opbloeien. Hierin ligt een belangrijke taak weggelegd voor de derdewereld-overheden in samenwerking met het Westen. Het boek plaatst de armoede problematiek van de derdewereldlanden in een heel andere context en biedt de lezer stof tot nadenken.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.