Ze heeft haar moeders lach : het grote verhaal over erfelijkheid
Carl Zimmer
Carl Zimmer (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Contact, 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 573.3 ZIMM |
31/12/2001
Parasieten zijn gedegenereerden, net als een gezonde man soms degenereert als hij opeens een fortuin verwerft. Ze teren vadsig op hun gastheer en zuigen hem leeg. Dat dacht men tenminste in de verre 19e eeuw. Vertellen wat onderzoekers sindsdien over hen te weten zijn gekomen, is zoiets als de Sixtijnse kapel weergeven met kleurpotloodjes. Wetenschapsjournalist Carl Zimmer waagt zich er zich in Koning parasiet aan en duikt in de duistere spelonken van geparasiteerde lichamen.
In het oude Griekenland werd oorspronkelijk enkel het tempelpersoneel dat hielp opdienen bij een ritueel feestmaal parasitos genoemd. Stilaan begon het woord ook te verwijzen naar een gewiekste klaploper die bij een edelman in de gunst wist te komen om als gast aan zijn tafel te belanden. De Grieken kenden weliswaar reeds verschillende biologische parasieten, maar het zou eeuwen duren vooraleer het woord de overstap naar de biologie maakte. Parasitisme is een manier van leven die allerlei groepen in de loop van vele honderden miljoenen jaren onafhankelijk van elkaar hebben ontdekt. Allemaal teren ze op een of andere manier op een gastheer en stellen hem ten dienste van zichzelf. Parasieten zijn in de meerderheid op aarde. Naar schatting zijn er vier soorten parasieten voor elke soort van vrijlevende organismen. Ze maken vandaag weer deel uit van de toneelwereld net als in het oude Griekenland. In Hollywood barsten er geregeld reusachtige parasieten uit een menselijk lichaam, in een of andere horrorfilm. Ze behoren dan ook tot de meest tot de verbeelding sprekende wezens op aarde.
De studie van parasieten is lange tijd beperkt gebleven tot het beschrijven van de verschillende soorten. Stilaan begint het te dagen in de academische wereld dat ook de studie van hun gedrag en ecologie mogelijk is. Het is alleen erg moeilijk... Ook de studie van de manier waarop een parasiet in zijn complexe binnenhuiswereld gedijt, is niet eenvoudig. Een lichaam biedt veel ecologische niches. Op de kieuwen van één enkele vis kunnen wel honderd verschillende soorten parasieten elk hun eigen niche vinden. In het menselijk oog kiest er één parasietensoort voor het netvlies, één voor de oogrok en één voor de kas.
In Koning parasiet volgen we Zimmer op een avontuurlijke tocht naar alle uithoeken van de wereld. Hij loopt in het kielzog van een blootsvoets onderzoeker langs de kust van Californië op zoek naar slakken, volgt een parasitoloog in Zuid-Amerika die enthousiast elk platgereden dierenlijf in zijn auto stouwt voor ontleding, hij mijmert over het leven in een saaie opslagplaats met eindeloze schuifjes vol parasieten, bezoekt klinieken met zieltogende slachtoffers van malaria en slaapziekte. We krijgen sympathie voor een weinig gekende tak van de wetenschap, voor wetenschappers die op een aandoenlijke manier van hun bizarre studieobjecten houden en voor een vreemd allegaartje van parasiterende wezens.
Een beetje nederigheid tegenover deze medeschepsels zou ons sieren, zo besluit Zimmer. Als mens staan we niet buiten de wereld van de parasieten. We zijn een deel van het geheel, kinderen van Gaia, de aarde waarin alles verbonden is met mekaar, waarop we rondlopen tot we weer tot stof vergaan. We leven ten koste van haar. We eroderen met onze landbouw de vruchtbare grond weg zonder die te vervangen, we vissen de zeeën leeg, we kappen de bossen kaal. Het is geen schande parasiet te zijn. Het is een achtenswaardig gilde dat deze aarde al sinds zijn jeugd bewoont en dat zich ontwikkelde tot de meest succesvolle levensvorm hier. De meeste parasieten leven echter op hun gastheer zonder die te vernielen. We moeten dringend bij hen in de leer. [Hilde Vervaecke]
Dr. ir. P.C. Luttikhuizen
De schrijver is bekend van ‘Aan de waterkant’, een populair-wetenschappelijk boek over evolutionaire biologie. Zijn tweede boek van hetzelfde type gaat over parasieten, weer met een evolutionair-biologische inslag. Parasieten, zo wordt tegenwoordig gedacht, spelen een hoofdrol in het krachtenspel van de evolutie. Darwin lichtte zijn idee van 'overleven van de best aangepaste' meestal toe met voorbeelden als opgegeten worden door een roofdier, of sterven aan de kou. In werkelijkheid zijn de meeste sterfgevallen, van zowel plant als dier, het gevolg van ziekten waarbij parasieten in het spel zijn. Veel nadruk ligt in dit boek op natuurlijke historie, wat in het geval van parasieten neerkomt op grote aantallen bizarre en griezelige verhalen van malaria tot aarsworm, en de eeuwige strijd om de macht tussen parasiet en gastheer. Zimmer is een vakman in het schrijven voor een breed publiek. Hij verliest zich niet in systematiek en weet spanning op te bouwen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.