De weg naar het binnenland : geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1700-1800 : de Zuidelijke Nederlanden
Tom Verschaffel
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Universitaire Pers, 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 393.1 VERS |
31/12/2001
Keizer, koning, prins, graaf, paus of president: het zijn van oudsher gevaarlijke beroepen. De moorden of moordpogingen op Julius Caesar (Rome, 44 v.C.), Karel de Goede (Brugge, 1127), Willem van Oranje (Delft, 1584), Lodewijk XVI (Parijs, 1793), Frans Ferdinand (Sarajevo, 1914), John F. Kennedy (Dallas, 1963), Johannes Paulus II (Rome, 1981) en recent nog Laurent-Désiré Kabila (Kinshasa, 2001) behoren tot ons collectief geheugen en bevestigen dat koningsmoord of regicide van alle tijden en plaatsen is, en dat vorsten constant gevaar hebben gelopen. Toch zit in politiek geweld en koningsmoord een conjuncturele beweging, die samenvalt met de breuklijnen van de geschiedenis. De eeuw van Perikles, de beroemde vijfde eeuw voor Christus in Griekenland, was een rustige tijd, net als de eerste eeuwen van de Romeinse geschiedenis. De moord op Julius Caesar zorgde voor een kentering, met als gevolg paleisrevoluties en opeenvolgende keizersmoorden. De vroege Middeleeuwen -- vooral de periode rond Clovis -- waren andermaal een periode met vele moorden. Naarmate het feodale systeem zich vestigde, keerde de rust terug in West-Europa. In de 15e eeuw barstte het geweld opnieuw los, met o.a. de moord op Jan zonder Vrees (1419) en de samenzwering tegen de Medici...
In een uitermate boeiende en fascinerende essaybundel onderzoeken 16 historici -- een mix van jong en meer ervaren -- de geschiedenis van het fenomeen 'koningsmoord' in West-Europa. De bundel vormt het eerste deel van de 'Alfred Cauchie'-reeks, opgezet door het departement geschiedenis van de KU Leuven. Multidisciplinair opgevat, chronologisch en methodologisch 'ruimhartig', zal de reeks minder voor de hand liggende thema's en gebieden verkennen. Intussen is ook het tweede deel van de reeks verschenen rond Diplomatieke cultuur. De essaybundel rond Koningsmoorden wordt geschraagd door een uitmuntend syntheseartikel van redacteur Tom Verschaffel. Na een kort historisch overzicht van de koningsmoorden onderscheidt hij drie items. Eerste thema is 'Koningsmoord en rechtvaardiging'. Grote denkers als Aristoteles, Augustinus, Thomas van Aquino, Jean Bodin en Erasmus bogen zich over de legitimiteit van de koningsmoord. Discussie was of een vorst die zijn macht had misbruikt en dus in feite een tiran was geworden, mocht of zelfs moest worden omgebracht. Het tweede thema draait rond 'Koningsmoord en machtsstrijd'. Vele koningsmoordenaars schilderden hun slachtoffer als tiran af en zichzelf als vrijheidsstrijder, terwijl hun motief simpelweg de macht was. Voorbeeld hiervan is de moord op de Vlaamse graaf Karel de Goede in 1127. Derde thema is de 'Verbeelding van de koningsmoord'. De heimelijke kerkermoord van het 15e-eeuwse Engeland maakte plaats voor de eerste gemediatiseerde aanslag van Damiens op Lodewijk XV in 1757. In de 20e eeuw is de openbaarheid van politiek geweld haast constitutief geworden. Het al dan niet lukken van een aanslag is zelfs ondergeschikt aan de opeising en persweerklank ervan. Koningsmoord sprak doorheen de tijden ook tot de verbeelding van kunstenaars en schrijvers. Dé schepper van koningsdrama's is uiteraard William Shakespeare, maar ook de componist Giuseppe Verdi evoceerde de moord op de Zweedse koning Gustav III in zijn opera 'Un ballo in maschera'.
De essaybundel sluit af met een epiloog over de mislukte aanslag op Hitler op 20 juli 1944 en de sacralisering van Hitlers macht die daaruit voortvloeide. De Voorzienigheid had Hem gered. [Gunter Bousset]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.