Ik ging van hand tot hand : verzameld werk
Marek Van der Jagt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2000 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : JAGT |
31/12/2000
Is Marek van der Jagt een alter ego van Arnon Grunberg? Het heeft de pers weken lang in de ban gehouden. Het boek zelf kwam er wat bij in de kou staan. Maar hoe zit het nu met het boek? Waar gaat dat over? En belangrijker: verdient het de prestigieuze Anton Wachterprijs voor beste debuutroman van de afgelopen twee jaar?
Hoofdpersoon is Marek van der Jagt zelf. Op het moment van schrijven is hij 33 jarig oud. Hij vertelt het verhaal van zijn queeste naar de 'amour fou'. Op zijn veertiende las hij er voor het eerst over en hij wist meteen dat de roeping van de mens de amour fou is. Wat het precies inhield, wist hij niet, want: "amour fou kwam zonder handleiding voor beginners".
Marek woont in Wenen, studeert filosofie en geeft bijles. Hij heeft twee oudere broers, Pavel en Daniel, die beiden geslaagd zijn in het leven. De een is een beroemd econoom en de ander een gevierd dirigent. Zijn moeder had graag gezien dat hij balletdanser was geworden, maar Marek faalt daarin en er zijn vele manieren om te falen, "maar falen in de ogen van degene die jou ter wereld heeft gebracht, is een van de bitterste soorten". Zijn vader werkt in het verzekeringswezen en zijn stiefmoeder Eleonore is beroemd geworden met het boek 'Hoe oude vrouwen rijk kunnen worden'. Marek vindt het niet erg om alleen maar succesvolle familie te hebben, maar: "het is [...] lastig omdat elke vergelijking altijd in je nadeel uitvalt en mensen op den duur het gevoel krijgen dat ze je moeten ontzien, zoals ze dodelijk zieken ontzien, en de naam van de zieke zorgvuldig verzwijgen in het bijzijn van de zieke."
Mareks moeder is overleden toen hij 18 was. Zij sleet haar dagen met verschillende minnaars die zij uitzocht onder armlastige kunstenaars. Dit lokte bij haar man o.a. de volgende reactie uit: "Jullie moeder trekt arme mannen aan. Ze is net het socialisme." Marek verdedigde haar altijd tegenover iedereen, want hij vond haar flamboyant, maar niet gek. Hij bewondert haar kijk op het leven, want zij leefde alsof de wereld van haar was en ze deed er alles aan om die illusie in stand te houden. Zij is voor hem ook de verpersoonlijking van de amour fou. Zijn vader daarentegen zag het leven als "een bij nader inzien ondeugdelijke uitvinding".
En wat is nu de geschiedenis van de kaalheid? Dat is de geschiedenis van de amour fou, van de ontwikkeling die Marek doormaakt op zoek naar de amour fou. De vrouw die ervoor zorgt dat hij zijn hoofdhaar verliest, brengt uiteindelijk toch nog amour fou in zijn leven. Hij vond het niet bij het Luxemburgse meisje met wie hij voor het eerst van zijn leven zoende en ook niet bij de tekenlerares die hem ontmaagdde, maar wel bij een manke accordeonspeelster, die samen met haar broer het chemische reinigen in Wenen groot heeft gemaakt. Deze vrouw, Mica, helpt hem van zijn "dwergprobleem" af. Sinds het avontuur met het Luxemburgse meisje weet Marek nl. dat zich tussen zijn benen slechts een visgraat bevindt, ter grootte van een teen. Mica geeft hem homeopathische middelen om die visgraat te vergroten, maar een bijwerking blijkt het uitvallen van zijn haar te zijn. Deze Mica brengt hem niet alleen nader tot de amour fou, maar ook tot zijn (hem tot dan toe onbekende) biologische vader.
Marek zoekt naar betekenis in het leven, maar komt er gaandeweg achter dat het leven een uitvinding van niets is. Het enige dat hem rest, is woede. Hij besluit het boek met de verzekering dat er geen toegiften zullen komen. Dit is het enige boek dat hij zal schrijven. Hij gaat van de zomer naar de Schliersee, op zoek naar iets om voor te sterven, want "als je niets gevonden hebt om voor te leven, moet je ten minste iets vinden om voor te sterven. Maar ik vind het wel."
Van der Jagt heeft een prachtig boek geschreven dat de Anton Wachterprijs dubbel en dwars verdient en wat mij betreft ook als mocht blijken dat Van der Jagt een alter ego is van Grunberg. Het boek leent zich uitstekend om twee of zelfs drie keer achter elkaar te lezen. Telkens vallen andere passages op of worden vooruitwijzingen duidelijker, waardoor het verhaal meer betekenissen krijgt. Maar Van der Jagt waarschuwt de lezer om te veel betekenis te willen zoeken in zijn verhaal: "Sommige mensen denken dat al die details samen iets betekenen, sterker nog, dat al die details samen iets vertellen [...] Dat je leven uitmondt in een woedeaanval, dat betekent het op zijn best." Tragiek en absurditeit gaan in dit boek hand in hand, waardoor het verhaal aangenaam is om te (her)lezen. Daar komt bij dat een subtiel spel wordt gespeeld met feit en fictie -- iets waar Grunberg ook bekend om staat.... Van der Jagt voorspelt aan het einde van zijn boek al dat diegene die naar hem op zoek gaat, bedrogen uit zal komen: "Wie mij zoekt, moet onder de 'f' van fictie zoeken en daar heersen andere wetten en regels." [Miriam Piters]
Redactie
Dat Marek van der Jagt (1967) een pseudoniem, pardon: heteroniem, is van Arnon Grunberg (1971) is niet van belang. Van belang is slechts dit: deze zogenaamde debuutroman is een kloek boek met een leeslint, korte zinnen en een heldere, droog-ironische stijl. De auteur springt voortdurend van de hak op de tak. De roman speelt zich af in Wenen, in het voorbije decennium. Hoofdpersoon Marek (met vader Ferdinand, moeder Constance, broers Pavel en Daniel) wordt volwassen. Dat gaat van au. Achtereenvolgens passeren de revue: de minnaars van zijn moeder, bijles aan een mismaakte jongen, een amour fou en meisjes uit Luxemburg, de grootte van Mareks penis, professor Hirschfeld (!) die in Wenen al 40 jaar aan droomduiding doet, de dood van Mareks moeder, en geliefde Mica die Mareks kaalheid op haar geweten heeft. Popzangeres Blondie staat doodleuk naast filosoof Kant. Alles in één potpourri, in een stijl die een gevorderd auteur verraadt. Het nieuwe omslag toont niet meer een foto van de Portugese schrijver Fernando Pessoa, maar een gevoileerde vrouw aslmede een kiekje van de auteur. Gebonden; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.