Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Prometheus, 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 157.2 OOGS |
Besprekingen
31/12/2000
In de katern 'Boeken' van het 'NRC Handelsblad' verscheen van begin 1997 tot eind 1999 wekelijks een beschouwing bij een niet-literair boek uit de twintigste eeuw dat op een of andere wijze zijn sporen heeft nagelaten. Telkens wordt in drie tot vier bladzijden een beeld opgehangen van de historische context en de inhoud van het besproken boek. In De oogst werd een royale selectie gemaakt uit die teksten, sommige werden wat bijgewerkt en een vijftal nieuwe toegevoegd. In totaal 109 auteurs met hun belangrijkste werk, mooi gerangschikt in chronologische volgorde. Je zou het geheel kunnen omschrijven als een cultuurkritiek en een tijdsdiagnose waarin optimisme en pessimisme elkaar voortdurend afwisselen.
Als slotbeschouwing wordt ingegaan op het beroemde werk van H.G. Wells, Anticipations of the reaction of mechanical and scientific progress upon human life and thought (1902). Dat leest bij het einde van het boek een beetje als een terugblik op de voorbije eeuw vanuit een (utopisch-dystopisch) boek dat bij het begin van die eeuw werd geschreven. Ongetwijfeld een origineel idee. Wells voorspelde geen aards paradijs, maar liet een voorproefje zien van de toch wel bedreigende combinatie van techniek en agressie zoals die in de laatste twee decennia van onze eeuw duidelijk zijn geworden. De uitvindingen van de mens kunnen zich ook tegen de mens keren. Hij is geen radicale cultuurpessimist, maar wijst op de gevaren en de noodzakelijke creatieve inspanningen om die te overwinnen.
Deze overtuiging van Wells is ook terug te vinden in de opzet van de redacteurs van De oogst. Hun overzicht is een confrontatie met de grote verscheidenheid die de voorbije eeuw getekend heeft. "Vrijwel steeds gaat het om boeken die bij hun verschijnen het publiek in beroering hebben gebracht, die felle tegenspraak hebben uitgelokt en niet minder felle instemming." Er wordt aandacht besteed aan talrijke domeinen van het culturele leven: filosofie, politiek, economie, psychologie, sociologie, fysica, godsdienst, geschiedenis. Als je de verschillende bijdragen na elkaar leest, merk je wel wat een rijke oogst deze eeuw heeft opgeleverd.
Het is een bijzonder rijke verzameling geworden en haast alle bijdragen lezen vlot. Ze wekken dikwijls interesse op voor de originele werken. Voor wie die in hun tijd gelezen heeft, is het een aangenaam verpozen in herinnering. Er blijven helaas -- misschien uit plaatsgebrek? -- toch wel enkele lacunes. Zo mis ik bv. zeker een figuur als Ernst Bloch (Das Prinzip Hoffnung, 1959) en Jurgen Habermas' magnum opus Theorie des kommunikatieven Handelns (1981), twee werken die in de rij echt thuishoren. Ook mis ik de wereld van de humanistische psychologie (Maslow) en pedagogie (Carl Rogers). Er wordt nogal overdreven aandacht besteed aan werken van Nederlandse origine die op wereldvlak niet zoveel betekenis hebben gehad. Voor de reeks in 'NRC Handelsblad' is dat begrijpelijk, maar in deze bundel moeilijker te verantwoorden. Als geheel hoort het boek zeker thuis in de reeks memoires van de twintigste eeuw. [Willy Deckers]
Wim Fiévez
Deze bundel bevat eerder in de NRC verschenen korte artikelen (3 p.) van diverse journalisten en schrijvers over boeken die een stempel op de twintigste eeuw hebben gedrukt. Er zijn bijdragen van o.m. Arnold Heumakers, Hugo Brandt Corstius, Geert Mak, Laura Starink, Ger Verrips, Hans Goedkoop en Elsbeth Etty. Op decennium geselecteerd geven ze telkens een samenvatting van het boek, de werkingsgeschiedenis en een hedendaags commentaar. Er is vooral aandacht voor filosofisch, historisch en literair werk. Naarmate de eeuw vordert worden de boeken meer politiek getint. Natuurwetenschappelijke publicaties zijn wat ondervertegenwoordigd. Bij de besproken boeken is werk van Lenin, Montessori, Einstein, Wittgenstein, Huizinga, Barth, Hitler, Heidegger, Freud, Du Perron, Gide, Sartre, Popper, Anne Frank, Kinsey, Camus, Chomsky, Germaine Greer, Havel en Fukuyama. Het commentaar op de boeken is meest relativerend, een enkeling noemt een boek ten onrechte vergeten. De selectie alleszins relevant, ook al hebben opvallend veel boeken auteurs met een Europese achtergrond.
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.