Napoleon in Egypte
Paul Strathern
Paul Strathern (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Contact, 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 540.4 STRA |
31/12/2001
De auteur is een universitair docent en schrijver. Hij studeerde natuurkunde, scheikunde, wiskunde en filosofie. De perfecte achtergrond om een (populariserend) boek te schrijven over de zoektocht van de mensheid naar een beter begrip van de materie. De subtitel, een speurtocht naar de elementen, geeft dan ook beter de inhoud van het boek weer dan de hoofdtitel. Niet dat Mendelejev en zijn droom er niet in aan bod komen. Je kan immers moeilijk een boek schrijven over de zoektocht naar de elementen zonder over de grote Russische geleerde te spreken. Het was immers Mendelejev die met zijn Periodiek Systeem alle kennis op zijn plaats liet vallen. Zijn Periodiek Systeem was "het centrale idee waarop een geheel nieuw gebied van de wetenschap kon gebouwd worden".
Het verhaal begint en eindigt in de werkkamer van Mendelejev. Tussenin -- en dit is het grootste deel van het boek -- beschrijft de auteur de studie van de natuur en de elementen vanaf de Klassieke Oudheid tot aan de ontdekking van het Periodiek Systeem. Hierbij passeren o.a. de bekende Griekse natuurfilosofen, de bijdrage van de Arabische geleerden en de zoektocht naar de 'steen der wijzen' van de alchimisten de revue. Bij de alchimisten wordt vooral de excentrieke Paracelsus in de focus geplaatst. Vanaf hoofdstuk vijf tot en met hoofdstuk zeven (het middelste deel van het boek) beschrijft Strathern heel uitvoerig de overgang van het aristoteliaanse denken -- dat heel verlammend werkte -- naar de moderne wetenschappelijke aanpak. Hierbij trekt de auteur het blikveld wijd open en beperkt hij zich niet alleen tot de chemie. De rol die figuren als Giordano Bruno, Francis Bacon, Copernicus en Galilei hierbij speelden, wordt uitvoerig belicht. Het is pas in hoofdstuk zeven dat Strathern met de figuur van Boyle zijn aandacht opnieuw toespitst op de chemie. Daarna komen we in een ware stroomversnelling terecht. Steeds meer gebruikten chemici wetenschappelijk verantwoorde methodes om hun kennis uit te breiden. Met de introductie in de 18e eeuw van de -- weliswaar foute -- flogistontheorie neemt de snelheid van die ontwikkelingen nog toe. Je voelt als het ware die stroomversnelling terwijl je het boek leest. In de laatste twee hoofdstukken is het -- eindelijk -- de beurt aan Mendelejev. De schrijver laat als het ware de lezer meekijken over de schouder van de Russische geleerde terwijl hij in zijn studeerkamer worstelt met de classificatie van de chemische elementen. Voor mij het beste deel van het boek.
Mendelejevs droom is een vlot toegankelijk boek dat ook leken, met interesse voor wetenschapsgeschiedenis, moet kunnen aanspreken. Voorkennis is niet vereist. Toch had ik hier en daar wat meer illustraties of tekeningen verwacht. Zeker bij de beschrijving van bepaalde experimenten zou dit voor de leek een goede hulp zijn om de uiteenzetting beter te volgen. [Hugo Gevaert]
Henk Hazenbosch
In tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden is het boek geen biografie van de Russische scheikundige en bedenker van het eerste Periodiek Systeem der Elementen Dmitri Mendelejev. Het is wel een populair-wetenschappelijke geschiedenis van de (westerse) alchemie en scheikunde. Strathern beschrijft hoe de eerste 'natuurfilosofen' in de Griekse tijd (ca. 500 v. Chr.) over de bouw van de materie dachten en op het idee van 'elementen' kwamen. De diverse opvattingen over de 'elementen' zijn de rode draad door deze geschiedenis. Na een wat rommelig begin geeft Strathern een goede beschrijving van de middeleeuwse alchemie (bijv. Paracelsus) en de ondergang van de alchemie en de opkomst van de scheikunde (bijv. Lavoisier). De geschiedenis eindigt dan bij de 'ontdekking' van het Periodiek Systeem door Mendelejev (1869), het volwassen worden van de scheikunde. Het boek is voor een groot publiek goed en met plezier te lezen. De Iers-Schotse auteur (1940) heeft met de bekende serie 'Filosofen in 90 Minuten' reeds eerder bewezen helder en met oog voor detail te kunnen schrijven. Met enkele zw.w. illustraties, register en (engelstalige) literatuursuggesties.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.