De geheimen van La Rochelle
Tanja Kinkel
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Het Spectrum, 2000 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : KINK |
31/12/2000
Wandlingen (Duitsland) 1484 is een groeiende stedelijke leefgemeenschap in de overgang van 'oud' naar 'nieuw'. De steden oefenen een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op de plattelandsbevolking, de vrije burgers en ambachtslieden kiezen zelf hun stadsraad en de boer is niet langer meer de lijfeigene van de landelijke heer wiens akkers hij bewerkt. De 12-jarige Richard Artzt is een pientere knaap, die les volgt aan de Sankt-Georg kloosterschool. Zijn nieuwsgierigheid en ongebreidelde drang naar kennis maken hem tot een uitdaging en beproeving voor de monniken en tot de oogappel van zijn moeder, een Saraceense bekeerlinge met kennis van de Arabische taal en geneeswijzen. Als vroedvrouw geniet Zobeida een zeker aanzien, maar haar status als uitheemse en gewezen slaaf maakt haar tot een geïsoleerde en kwetsbare figuur binnen de gemeenschap.
De uitvaardiging van een pauselijke bul, waarin de geestelijkheid wordt aangezet tot een verscherpte controle op de naleving van de geloofsregels bij de bevolking, is voorbode van de komst van Heinrich Institoris, een dominicaan en fanatiek predikant, die zowat iedereen beschouwt als een geloofsafvallige en vrouwen in het bijzonder als de bron van alle kwaad. Een tragische samenloop van op het eerste gezicht banale omstandigheden maken Zobeida tot het mikpunt van boosaardige geloofsijver. Zij wordt beschuldigd van hekserij en na intense folteringen sterft zij op de brandstapel. Richard is getuige van de autodafe en de schok van deze uitzinnige daad van bijgeloof en godsdienstwaanzin maakt dat hij zich afkeert van de geloofsregels en zijn lesgevers. Apathisch en beladen met schuldgevoelens (zijn aanvechting van de scholastiek leidde immers de beul tot bij zijn moeder) verlaat hij de kloosterschool. Met het vaste voornemen ooit het bewijs te zullen leveren dat het geloof in heksen neerkomt op bijgeloof en de hypocriete predikanten aan de kaak te stellen. Hij komt bij de Augsburgse koopmansfamilie Fugger terecht, gaat met een handelsmissie naar Florence, enz. Er staan het hoofdpersonage nog vele beproevingen en avonturen te wachten alvorens hij zijn slag thuis zal halen en hij de raddraaiers en de grootinquisiteurs de rekening kan presenteren.
De auteur hanteert een breed episch canvas, uitgestrekt over een tiental jaren (1481-1493), waar zij met veel zin voor detail (vooral dan met betrekking tot zeden en gewoonten) een indrukwekkende schare personages en locaties op aanbrengt. Groots opgevat dus, maar lijnrecht qua structuur, want het verhaal verloopt chronologisch (nergens wordt gebruikgemaakt van flashbacks) en het hoofdpersonage neemt voor het grootste deel het vertelstandpunt voor zijn rekening. De psychologie en de denkwereld van de personages zijn nauwgezet afgewogen en passen volkomen binnen het historisch kader. Zij worden heen en weer geslingerd tussen verraad en loyaliteit, liefde en wraakzucht, familieplicht en verlangen naar vrijheid; kortom, situaties die op het einde van de 20ste eeuw hun actualiteitswaarde nog niet hebben verloren. Nochtans krijg je nergens de indruk dat de auteur zich vrijheden veroorlooft, of dat hij zijn figuren al te zeer analyseert vanuit een hedendaags standpunt. Het delicate uitgangspunt en meteen ook het dilemma van het hoofdpersonage, nl. Richards twijfels over het al dan niet bestaan van satanische krachten in de mens en hekserij in het bijzonder, worden met overtuigingskracht overgebracht. Locaties en historische gebeurtenissen worden sfeervol geëvoceerd. De Italiaanse renaissancesteden (vnl. Florence) herleven met de pracht en praal van weleer.
De enige kritiek die men deze boeiende en dynamische historische roman kan aanwrijven, is de dichterlijke vrijheid die de auteur neemt in het manipuleren van enkele historische data. In haar 'slotopmerking' maakt zij er geen geheim van dat ze de meeste gebeurtenissen rondom de familie Fugger en koning Maximiliaan vijf tot tien jaar eerder laat plaatsvinden dan in werkelijkheid het geval was. Deze verschuiving past zij toe om beter een verband te kunnen leggen met het begin van de heksenvervolgingen en de gebeurtenissen in Italië. Evenmin vonden de strijd om de troon van Napels, de Franse invasie en de val van de familie de'Medici plaats binnen het tijdsbestek van één jaar. De vraag kan worden gesteld of de auteur niet beter een andere romantechnische oplossing had gezocht, in plaats van het verloop van de geschiedenis enig geweld aan te doen. Maar dat zal de lezer worst wezen eens hij zich heeft overgeleverd aan de betovering van deze vlotte, rijkelijk gestoffeerde en stijlvolle roman. [Staf Schoeters]
Drs. Madelon de Swart
Als de twaalfjarige Richard Artzt uit Wandlingen in 1484 ziet hoe zijn Saraceense moeder op de brandstapel sterft omdat ze een heks zou zijn, laat dat blijvende sporen bij hem achter. Enkele jaren later zorgt zijn tante dat zijn oom, Jacob Fugger, hem in zijn beroemde koopmanshuis wil opleiden tot koopman. In 1488 stuurt Fugger Richard naar Florence en Rome om zich verder te bekwamen. Onderweg, in Noord-Italië, redt hij het leven van een zigeunermeisje. Zijn liefde voor haar wordt echter bemoeilijkt omdat zigeuners in zijn wereld niet worden geaccepteerd. Maar als Saviya, net als zijn moeder, van hekserij dreigt te worden beschuldigd, kiest hij voor haar en trouwt haar. De jonge Duitse schrijfster (1969) heeft al een reputatie opgebouwd met haar levendige historische romans en ontving de Bauerischer Staatförderenpreis. Deze uitstekende, goed vertaalde roman combineert een heel breed en levendig tijdsbeeld met een goed opgebouwd en boeiend verhaal dat op een speelse manier veel informatie over kerk en cultuur in de vijftiende eeuw geeft. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.