Dag Streuvels : 'Ik ken den weg alleen'
Hedwig Speliers
Hedwig Speliers (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Manteau, 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : NEDERLANDS 851.6 STRE |
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Enkel raadpleegbaar |
Manteau, 2000 |
WEFLA MAGAZIJN : ENKEL NA MAGAZIJNAANVRAAG : * 854.6 8° - GEWONE FORMATEN SPEL |
31/12/2000
Reeds meer dan dertig jaar houdt Hedwig Speliers zich met de figuur van Stijn Streuvels bezig. Daarbij is steeds een sterk subjectieve benadering terug te vinden. Ook voorliggende omvangrijke studie getuigt van een eigengereide visie op het onderwerp. Speliers gaat nu uitvoerig in op de vele relaties die Streuvels tussen 1903 en 1960 in Duitsland aanknoopte. Het gaat daarbij met name -- althans volgens Speliers zelf -- om 10 Duitse uitgevers, 17 vertalers en literair-agenten en om niet minder dan honderd gepubliceerde titels.
Speliers pretendeert bij dit alles een literair-historische reconstructie te maken van Streuvels' aanwezigheid in Duitsland. Bovendien heeft hij de ambitie om Streuvels ook nog te plaatsen in zijn tijd, in de lokaal-nationale context en tegen de ideologische achtergrond (een katholicisme met relaties naar het fascisme en nationaal-socialisme). Dat is duidelijk te hoog gegrepen. Zo ligt bij het literair-historische beeld van de relatie Streuvels-Duitsland de klemtoon nagenoeg geheel op het Duitse luik, waardoor Streuvels' eigen vertalingen en bewerkingen uit het Duits onderbelicht blijven. Bovendien gaat de aandacht hoofdzakelijk naar de boekuitgaven en nauwelijks naar de ongebundelde vertalingen. Ook de receptie van Streuvels in Duitse tijdschriftartikelen of literaire overzichten, verzamelbundels en studies blijft nagenoeg volledig uit beeld. Tenslotte is er ook nauwelijks aandacht voor vrij toevallige contacten, zoals dat met Rudolf Lonnes, die het hier geschetste beeld zouden kunnen nuanceren.
Speliers tracht wel het hele verhaal binnen de Europese politieke geschiedenis -- en in het bijzonder binnen de Vlaamse Beweging en de bewogen Duitse geschiedenis uit deze periode -- te plaatsen en doet dit vaak op een verhelderende manier. We vernemen veel over de literaire productiekanalen en structuren en de literatuurpolitiek van het Derde rijk met de aandacht voor het Blut und Boden-genre, maar niet alles is daarbij werkelijk relevant. Bovendien zijn er in deze studie studie veel zijsprongen die weinig bijbrengen over het beeld van Streuvels. Vele stukken konden minder wijdlopig en wat meer coherent gebracht worden. Er zijn talrijke nodeloze herhalingen en de geëtaleerde acribie is niet altijd relevant, zeker ook in de voetnoten. Werkelijk irriterend is het doorlopend gebruik van al te suggestieve adjectieven. En tenslotte lardeert Speliers zijn betoog niet alleen met al te veel veronderstellingen en insinuaties hij maakt ook geregeld fouten. Verder verwijst hij zeer geregeld naar de "Encyclopedie van de Vlaamse Beweging" uit 1973-75, sinds het verschijnen van de nieuwe driedelige uitgave uit 1998 duidelijk een verouderde bron. De bronverwijzingen konden duidelijker; enkele zijn gewoon fout en voor de illustraties is zelfs helemaal geen verantwoording opgenomen.
In de bibliografie bevat het onderdeel 'Streuvels in Duitse vertaling' enkel de boekpublicaties van Streuvels, niet de tijdschriftpublicaties of opname in bloemlezingen en dergelijke, wat een aanvulling zou zijn op de bestaande kennis. Wel is ze geactualiseerd en werden oplagecijfers toegevoegd, maar de gegevens zijn duidelijk niet altijd correct. De beide registers tenslotte zijn inconsequent gealfabetiseerd en eveneens alles behalve foutloos. Kortom, de vele onwetenschappelijke aspecten, zowel in het corpus als in het apparaat, doen vragen rijzen over de juistheid van het hier geschetste beeld van Streuvels als opportunist met "germanomane" neigingen die, anders dan Timmermans, voorbestemd was om mee te lopen in de Blut und Boden-politiek van het Derde Rijk. [Mario Baeck]
Sjoerd van Faassen
Hedwig Speliers, die eerder de biografie 'Dag Streuvels' (1994*) aan de Vlaamse schrijver Stijn Streuvels (1871-1969) wijdde, diept in deze al even monumentale studie de contacten tussen Streuvels en Duitsland uit. Aan deze contacten besteedde Streuvels in zijn memoires geen aandacht, terwijl hij wel een afzonderlijke boekhouding bijhield van zijn royalty-afrekeningen met zijn tien Duitse uitgevers die honderd titels van hem in vertaling publiceerden in de periode 1903-1960. Speliers' meeste aandacht gaat uit naar Streuvels' contacten tijdens het nationaal-socialisme. Vanaf het begin werd zijn werk misbruikt om Duitse nationalistische doelstellingen te ondersteunen. Hoewel Speliers in zijn uitputtend gedocumenteerde boek niet zo ver gaat Streuvels collaboratie te verwijten, maakt hij wel aannemelijk dat deze ver ging in zijn accommodatie aan de Duitse wensen. Nuance is daarbij echter niet Speliers sterkste eigenschap. Streuvels was niet de enige wiens werk op deze manier in Duitsland werd benut: ook Felix Timmermans en bijvoorbeeld Antoon Coolen, S. Vestdijk en Gerard Walschap ondergingen al dan niet vrijwillig een soortgelijke behandeling. Speliers geeft daarnaast een diepgravend inzicht in het Duitse uitgeverswezen van deze periode, daarbij veel tot dusverre onbekende gegevens releverend.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.