Tussen de regels van de filosofie : spiritualiteit bij grote filosofen
Gerben Groenewoud (Redacteur), A.P. Bos (Auteur), W. Goris (Auteur), G. Ingen Housz (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meinema, cop. 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 152 GROE |
Besprekingen
31/12/2000
Het westers denken lijkt wel de gewoonte te hebben, het rationele uit elk denken te filteren en dat te promoveren tot haar ideeëngeschiedenis. Kijk naar Newton, die enorm veel over alchemie schreef, maar wiens fysica, die slechts een relatief klein en in Newtons eigen ogen secundair onderdeel van zijn oeuvre uitmaakte, de westerse wetenschappelijke huisstijl op zijn kop zette. Dit boek beoogt een revalidatie van het spirituele, miskende aspect of deel van het werk van enkele grote westerse denkers, filosofen of theologen. Hierbij fungeert de moderniteit andermaal als breuk. Daarvoor, ruwweg Oudheid en Middeleeuwen, gaan rationaliteit en spiritualiteit nog perfect samen, ze vullen elkaar aan. Pas na de moderniteit gaan ze uiteen, om zelfs geregeld lijnrecht tegenover elkaar te staan. Dat maakt het in feite betrekkelijk eenvoudig om de spiritualiteit te revalideren bij de joods-Griekse theoloog Philo van Alexandrië, de stoïcijnse keizer Marcus Aurelius en de mysticus Bonaventura. Bij Meister Eckhart stoten we op een juist, maar veelal vergeten inzicht. Hier verschijnt net niet de mysticus, maar de magister theologiae, die last krijgt met de kerkelijke overheid omdat hij zijn wijsheid in het Duits aan het volk vertelt, omdat zijn preken filosofie zijn, vertrekkend vanuit de bijbeltekst. Bij Eckhart schiet de rede aardig op, dringt zelfs de triniteit en het menselijk heil binnen! Slechts datgene dat ontsnapt aan de naam, de categorie, de oorzaak, waar elke term van teken verandert, is God. Bij Blaise Pascal, intussen weer even goed gekend als filosoof en theoloog als als wiskundige, staat de spiritualiteit haaks op de rede. De wereld van wetenschap en techniek -- die niet veroordeeld of geloochend wordt -- is voor de mens geen thuis meer, de zin is niet langer gegeven, evident, hetgeen de mens melancholisch stemt. Dat terrein verkent Pascal, maar ook Kierkegaard, bekend van de 'sprong' uit het esthetisch-ethische, naar het religieuze. Wittgenstein staat goed naast Eckhart: waarover men niet kan spreken, moet men zwijgen. Met Buber belanden we terug bij de joodse mystiek. Speciale aandacht voor de figuur van Hamann, een relatief onbekende tussen het rijtje filosofen dat doorgaans in overzichten en inleidingen van stal wordt gehaald. Hamann was douanebeamte ten tijde van Kant; en zowat zijn eerste en grondigste criticus. Ondanks goede punten van de romantici en zelfs tot in de 20ste eeuw van Gadamer, die hem de voorvader van de hermeneutiek noemde, vegen velen hem onder de mat als vader van het irrationalisme. [Erik Meganck]
Prof. dr. F.J. Heggen
In de geschiedenis van de westerse wijsbegeerte zijn vele denkers aan te wijzen die in hun werk wijsbegeerte verbinden met een zoektocht naar spiritualiteit. Deze bundel wil de spirituele kant in de geschriften van een aantal denkers naar voren halen: Philo van Alexandrië, Marcus Aurelius, Bonaventura (m.i. eerder theoloog en mysticus dan filosoof), Meister Eckhart, Pascal, Hamann, Kierkegaard, Wittgenstein en Buber. De bijdragen zijn goed verzorgd en geschreven door deskundigen. Het zijn bewerkingen van lezingen op een Studium Generale verzorgd door de Faculteit der Wijsbegeerte van de Vrije Universiteit. Uitgangspunt is de overtuiging dat de hier besproken denkers inzichten bieden 'die ook in de hedendaagse zoektocht naar spiritualiteit richtinggevend kunnen zijn'. Gerben Groenewoud, redacteur van de bundel, zet bij de inspiratieve kracht van Bonaventura terecht vraagtekens: 'Is de weg begaanbaar in onze tijd? Veel kunnen wij vandaag niet meer meemaken.' Interessant? Ja. Inspirerend? Soms.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.