Van het kasteel naar het front : het oorlogsdagboek van Jozef Simons 1914-1918
Jozef Simons
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Pelckmans, 1999 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : SIMO |
31/08/2014
Precies honderd jaar geleden, op 28 juni 1914, bracht één schot een lawine in beweging. Europa bereidt zich voor om tijdens de jubileumjaren 2014-2018 te reflecteren op haar collectieve herinnering aan de Grote Oorlog, de eerste in zijn soort. Met het jongste werk van Stefan Hertmans en Erwin Mortier is de aanzet reeds gegeven. Maar de vier komende jaren bieden ook een opportuniteit om terug te keren naar verloren stemmen uit de tijd van de Eerste Wereldoorlog. Zowel de dagboeken van Ernst Jünger, bijvoorbeeld, als de poëzie die uit de Engelse loopgraven opsteeg, zijn vandaag allesbehalve achterhaald. Zo ook Jozef Simons’ Eer Vlaanderen Vergaat (1927), dat recent door Pelckmans werd heruitgegeven en voorzien van een informatieve uitleiding door Ludo Abicht.
Simons’ boek verhaalt over het lot van de Vlaams-nationalistische frontbeweging. Florimond, hoofdfiguur en baronzoon uit de landelijke Kempen, belandt door eigen toedoen in de loopgraven rond de IJzer en probeert vanuit die positie het conflict te begrijpen. Echter, de Eerste Wereldoorlog zoals Simons die presenteert door de ogen van de protagonist, wordt te hardnekkig gereduceerd tot de Vlaamse zaak, wat al blijkt uit de titel van het boek. De auteur koos ervoor om het Vlaams-nationalistische discours als invalshoek te nemen, maar door zijn vernauwde blik op de wereld gaat hij voorbij aan een complexe politieke realiteit. Ook al speelt het verhaal zich af aan het front, het leven daar wordt nauwelijks omschreven. En ook de liefde, die subtiel op de achtergrond ten tonele komt, slaagt er niet in om het geromantiseerde politieke discours te doorbreken.
Het verhaal van Florimond is perfect symmetrisch, geschreven in een klare taal, en beweegt zich naar een ironisch einde. Het is net daarom zo moeilijk een oordeel te vellen over een boek als Eer Vlaanderen Vergaat. Narratieve of stilistische conventies die vandaag gedateerd zijn (symmetrie, teleologie, ironie), waren in de tijd van Simons de norm. Eer Vlaanderen vergaat is een product van zijn tijd, en dat is wat het waardevol maakt. Wie door het pro-Vlaamse narratief heenkijkt, ontdenkt in de evolutie van de hoofdfiguur een metafoor voor de collectieve ontwikkeling van een generatie, van initieel enthousiasme tot oorlogsmoeheid. Dit tijdsdocument toont daarenboven op een nauwgezette wijze de idealistische, diep symbolische 'zomer van 1914' en het Kempense dorpsleven van processies en bescheiden familievetes onder de kerktoren. Daar is de auteur goed in: ironisch genoeg bewijst hij zich in dit oorlogsboek niet als politiek orator, maar als dichter van het landelijke leven. Simons’ sterktepunt ligt eerder bij de beschrijving van de wereld die de oorlog onverwachts zal verstoren dan bij het conflict zelf. Of, om met zijn mooiste beeld af te sluiten: een wereld waarin boeren die op het veld werken hun oor tegen de grond leggen om het gedaver van het aankomende voetvolk te horen – ‘zo duidelijk, zo dichtbij.’ [Cedric Van Dijck]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.