Pier en Oceaan : roman
Oek De Jong
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meulenhoff, cop. 1997 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : JONG |
31/12/2005
Met de naam Oek de Jong worden vooral verhalen en romans verbonden. Dat hij daarnaast een voortreffelijke essayist is, wordt duidelijk in deze voor het eerst in 1997 verschenen bundel, waarvoor hij de Busken Huetprijs ontving. Hij werd in deze tweede druk vermeerderd met een geruchtmakend essay over W.F. Hermans. De bundel begint met sfeervolle reisverhalen over Egypte en Sicilië, waarin bevreemding en dreiging de boventoon voeren. Dat de auteur een studie kunstgeschiedenis achter de rug heeft en een begenadigde kijker is, blijkt uit diepgravende essays over de kunst van Caravaggio, Johannes Vermeer -- aanbevolen lectuur voor wie onder de indruk is van 'Girl with a Pearl Earring' -- en Caspar David Friedrich. Ze zijn tevens een relaas van de wisselvallige persoonlijke omgang met die oeuvres. Daarop volgen enkele stukken over dichters: het geslaagdst en enthousiasmerend over Herman Gorter, vrij anoniem en déjà lu over Paul Van Ostaijen, intrigerend over F.C. Terborgh. In het lange essay over het wereldbeeld van Willem Frederik Hermans brengt De Jong zijn fascinatie door en kritiek op de eenzijdige meester van het sadistische universum scherpzinnig over. In een briljante psychologische analyse voert hij dit wereldbeeld terug op de persoonlijke trauma's van de auteur. Ook wijst hij op Hermans' bekrompen receptie van het logisch-positivisme en het paradoxaal genoeg onveranderlijke, stabiele karakter van een visie die zo door de chaos is geobsedeerd: "Dit wereldbeeld is uiteindelijk niets anders dan een verweer, het dient om greep te krijgen op de wereld, en het is een bezwering." Nog sterker autobiografisch dan de andere essays zijn het in memoriam Frans Kellendonk en een mooi synthetisch stuk over de schrijver Kellendonk: 'Dronken van taal'. Hier komt een thema naar voren dat aan de hele bundel ten grondslag ligt: het metafysische verlangen bij een generatie die het dogmatische geloof heeft afgezworen. Een vaak geciteerd stuk 'Niet-handelen, niet-weten' behandelt De Jongs fascinatie voor mystiek. De bundel besluit met een poëticale visie op wat een roman waardevol maakt. Die twee laatste springen door hun nuchtere en nogal anonieme aanpak uit de toon. Het gros van deze essays is echter zo bevlogen, diepgaand en persoonlijk dat ze Een man die in de toekomst springt meer dan lezenswaard maken. [Erik de Smedt]
Redactie
Oek de Jong, bekend van zijn verhalend proza, bracht in deze bundel 13 essays bijeen. Het zijn grotendeels bewerkingen van eerder verschenen teksten, en de onderwerpen bestrijken een breed gebied van de kunst- en cultuurgeschiedenis: religie en mystiek, de schilderijen van o.a. Vermeer en Caravaggio, de gedichten van Gorter en Van Ostaijen, de schrijver Frans Kellendonk. Met veel liefde voor zijn onderwerp maakt De Jong zijn lezer opmerkzaam op kleine details, en bovenal maakt hij duidelijk wat hem zo fascineert in het betreffende kunstwerk of diens schepper. Maar ondanks deze persoonlijke inzet en de onmiskenbare kennis van zaken zijn de teksten als essays niet echt geslaagd. Daarvoor is de stijl te houterig, zijn de interpretaties te schools en is de persoonlijke invalshoek te weinig vormgegeven ('Terborghs romantische visie roept dus scepsis in me op'). Kortom, voor de liefhebber van sprankelende cultuurfilosofische essays is de bundel teleurstellend, maar voor lezers van Oek de Jong biedt het boek een aardig overzicht van de inspiratiebronnen van de schrijver.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.