Brieven en dagboeken
Daniil Charms
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Plantage, 1993 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : CHAR |
Alexandra De Vos
ob/kt/22 o
Hij werd geboren in Sint-Petersburg, groeide op in Petrograd en stierf in Leningrad - en daarvoor hoefde hij geen voet buiten zijn stad te zetten. Hij liep rond in een geruit pak met pet en pijp, als een Russische Sherlock Holmes. Hij had de gewoonte op de hoek van een straat languit op het plaveisel te gaan liggen en dan zijn weg te vervolgen. Hij was een beetje gek en een beetje geniaal maar bleef straatarm. Hij publiceerde voor kinderen omdat zijn werk voor volwassenen staatsgevaarlijk werd bevonden.
Dat zijn maar een paar van de tegenstellingen en absurditeiten in het leven van Daniil Charms (1905-1942), Ruslands beroemde onzindichter. De term 'onzin' gebruiken we hier met het grootste respect, zoals Charms dat had ten aanzien van alles wat ongerijmd was. 'Mij interesseert alleen onzin, datgene wat geen enkel praktisch nut heeft', stelde de kunstenaar. Hoe fris, zot en dadaïstisch de voortbrengselen van Charms waren, kunnen we proeven in Tsjak!, een boekje met een selectie uit Charms' werken.
Verhalen, rijmpjes en sketches buitelen over elkaar heen, aaneengeklonken met anarchistische levenswijsheden. Zo lezen we in 'Elf stellingen van Daniil Ivanovitsj Charms' dat het cijfer één 'de eerste en enige volmaaktheid' is. Maar zo'n allenig eentje is staatsvijandig individualisme, en dus wordt de volmaaktheid in een volgende stelling herroepen: 'De wet van het cijfer één is onjuist. Een dergelijke wet bestaat niet. Er bestaat slechts de Wet van de massa's.'
Sardonisch
Gelukkig blijft Charms schrijven. De absurditeit en het geweld van zijn tijd, die met constant veranderende regels het uiterste vroeg van het aanpassingsvermogen van de Russen, houdt hij symbolisch tegen het licht. 'Een man ging als gelovige slapen en werd als ongelovige wakker', zo begint een schets. Als de man zich 's morgens weegt en acht kilogram lichter is, is het duidelijk: zoveel weegt het geloof. Sardonisch grappig is dan weer de wreedheid van een laat verhaal als 'Het begin van een heel mooie zomerdag'.
Het versje 'Niet-nu' is bijna een Russische koan en de gedichten en verhaaltjes voor kinderen ('Vierenveertig sijsjes' en 'Hoe Kolka Pankin naar Brazilië vloog') zijn charmant en spits. Hardop lachen doe je met 'Anekdotes uit het leven van Poesjkin' en ontroeren kan Charms ook, met een eenvoudig liefdesversje of een evocatie van een hongerdag: je ontwaakt blijmoedig, dan komt verveling, zwakte, verstandsverlies, 'en daarna komt de ontzetting'.
Honger maakte waarschijnlijk een vroeg einde aan Charms' bestaan: tijdens het beleg van Leningrad wendde hij gekte voor om niet opgeroepen te worden voor militaire dienst, maar eenmaal opgesloten in een instelling werd hij simpelweg vergeten. Een pijnlijk gepast einde voor een prins van het ongerijmde.
Tsjak! is alvast een nuttige introductie tot Charms' werk, al staat er ook zwakkere slapstick in en is een donker maar sterk verhaal als 'De oude vrouw' niet opgenomen. Maar niet getreurd: als dit boekje smaakt naar meer is er altijd nog het verzameld werk in de Russische Bibliotheek van Van Oorschot.
Met een nawoord door De Poezieboys, vertaald door Yolanda Bloemen e.a., Van Oorschot, 96 blz., 12,50 €.
Bookarang
Verzamelde fragmenten uit het werk van de jong gestorven absurdistische Russische schrijver Daniil Charms (1905-1942). Charms was een opvallende verschijning — excentriek, creatief en tegendraads. Hij overleed, vermoedelijk uitgehongerd, in een psychiatrisch ziekenhuis, maar groeide na zijn dood uit tot een cultschrijver die de lezer confronteert met een wereld waarin de lach en het absurde het opnemen tegen het geweld. Charms lezen, stellen de samenstellers van de bundel, is ‘actief niet-begrijpen’ en gevrijwaard worden van de plicht tot interpretatie. De fragmenten in ’Tsjak!’ zijn in een talige, vervreemdend vrolijke en absurdistische stijl geschreven. Samengesteld en voorzien van een nawoord in stijl door Poezieboys Joep Hendrikx en Jos Nargy. Voor literaire lezers met een voorliefde voor verhalen met een wonderlijke kijk op de werkelijkheid. Daniil Charms (1905-1942) was een Russische schrijver, dichter, toneel- en jeugdauteur. Hij schreef meerdere boeken. Zijn werk werd in meer dan dertig landen uitgegeven.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.