L'oeuvre au noir
Marguerite Yourcenar
Marguerite Yourcenar (Auteur), Jenny Tuin (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Athenaeum-Polak & Van Gennep, 2024 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : YOUR |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Athenaeum-Polak en Van Gennep, cop. 1977 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : YOUR YOUR |
Emilia Menkveld
il/pr/06 a
'Een grootse roman over een handelende, verantwoordelijke, twijfelende, hartstochtelijke en wijze mens in het centrum van de wereld', schreef Ilja Leonard Pfeijffer afgelopen zomer in de Volkskrant over Herinneringen van Hadrianus, in een stuk over zijn persoonlijke klassiekers. Marguerite Yourcenars meesterwerk uit 1951 was Pfeijffers grootste inspiratiebron bij het schrijven van Alkibiades, waarin hij óók een beroemde figuur uit de oudheid laat terugblikken op zijn leven.
In deze eervolle vermelding vond uitgeverij Athenaeum een aanleiding om de schitterende vertaling van Jenny Tuin (uit 1998) opnieuw uit te brengen, met Pfeijffers citaat op de achterflap. Een goede zet; iedereen die de moeite heeft genomen om Alkibiades aan te schaffen, zou ook dit boek in huis moeten halen.
Yourcenar geeft haar roman de vorm van een lange brief aan Hadrianus' opvolger Marcus Aurelius. Ze laat de oude keizer bespiegelen over de betekenis van macht en zijn eigen plaats in de geschiedenis. Hij legt verantwoording af voor zijn daden en pleit zichzelf grotendeels vrij van wreedheid en miskleunen. Hadrianus staat bekend als 'goede keizer', maar ook onder zijn heerschappij werd er weleens een tegenstrever omgelegd. Yourcenar kiest consequent een gunstige lezing van de historische bronnen; haar Hadrianus valt, inderdaad, weinig aan te rekenen.
Herinneringen van Hadrianus is het portret van een heerser, maar vooral ook van de mens daarachter. We lezen over Hadrianus' jeugd in Spanje, zijn weg naar het keizerschap, reizen en veldtochten. In Frygië bezoekt hij Alkibiades' graf en vergelijkt hun beider levens: 'Ik had zeker evenveel genoten, meer nagedacht, veel meer gewerkt; ik had net als hij het uitzonderlijke geluk te worden bemind.'
De passages over Hadrianus' liefde voor de jonge Griek Antinoös en de peilloze rouw om zijn dood behoren tot de mooiste van het boek. Op de plaats waar de jongen in de Nijl verdronk, laat de keizer een stad verrijzen die zijn naam draagt. Zijn knappe gelaat laat Hadrianus door het hele rijk in marmer vereeuwigen; in elk museum met Romeinse oudheden is zijn buste nog te vinden. Yourcenar beschrijft Antinoös' einde, door mythen omgeven, als iets dat gisteren gebeurd had kunnen zijn.
Zeker zo boeiend als de roman zijn Yourcenars notities over de totstandkoming ervan, allemaal even bedachtzaam geformuleerd. Vele jaren besteedde zij aan historisch onderzoek, aan schrijven en herschrijven. Waarom deze hoofdpersoon, en deze vorm? Wat schuilt er aan waarheid in dit boek? Het zijn interessante vragen voor elke schrijver (en lezer) van historische romans. Ilja Leonard Pfeijffer geeft zijn versie van een antwoord in Is geschiedenis fictie?, de Homeruslezing die hij zaterdag uitspreekt in Leiden en die deze Week van de Klassieken ook in druk verschijnt. Yourcenars terughoudendheid deelt de schrijver in elk geval niet. Pfeijffer weet zeker dat hij de waarheid over Alkibiades heeft opgeschreven: de Griek heeft hem die zelf ingefluisterd.
Pfeijffer spreekt zijn Homeruslezing uit op 6 april in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, ook te volgen via rmo.nl.
Uit het Frans vertaald door Jenny Tuin. Athenaeum; 336 pagina's; € 24,99.
Ilja Leonard Pfeijffer, Is geschiedenis fictie? Athenaeum; 40 pagina's; € 7,50.
Redactie
Nadat Marguerite Yourcenar (1903-1987) dan eindelijk in 1951, na intensief speurwerk in de klassieke Grieks-Romeinse beschaving en langdurige rijping, haar meesterwerk over de humanistische levensvisie van de Romeinse keizer Hadrianus (76-138 n.Chr.) had voltooid, volgde al snel in 1952 de Nederlandse vertaling door J.A. Sandfort ('Hadrianus' gedenkschriften'), vanaf de derde druk (1978) grondig herzien door Theo Duquesnoy. In 1998 volgde, onder een weer gewijzigde titel, de voortreffelijke, ultieme vertaling van Jenny Tuin, waarvan dit een ongewijzigde herdruk is. De roman is opgebouwd als een lange brief van de 60-jarige keizer aan de zeventienjarige Marcus Aurelius, zijn aangenomen kleinzoon en beoogd opvolger, om hem, nu zijn hartklachten het naderend einde aankondigen, het landschap van zijn leven te ontvouwen, waarin het individu voor rationele keuzes komt te staan en uiteindelijk in de stroom voorbijtrekkende mensen en gebeurtenissen dat strategische traject volgt dat orde schept in de wereld en in hemzelf. Achterin enkele notities van de schrijfster over het boek. De vertaling is herzien.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.