Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Uitgeleend
|
Cossee, © 2024 |
VERDIEPING 3 : NIEUW DUIZENDZINNEN : PATE |
Besprekingen
Volkomen bezeten van een gehuwde man met bonusvrouwen
Dirk Leyman
2/ei/11 m
'Unputdownable'. Het woord is bijna onvertaalbaar maar wél integraal van toepassing op Ik ben fan van Sheena Patel. De eerste zin luidt: 'Ik stalk een vrouw op het internet die naar bed gaat met dezelfde man als ik.' En wat verderop: 'Een eindeloze stroom witte mensen laat dweperige reacties achter onder haar posts.'
Vanaf dat moment sleurt de naamloze vertelster, een dertigjarige Zuid-Londense kunstenfreelancer van kleur, ons mee in een rollercoaster van verleiding, obsessie en toxische afhankelijkheid. Volkomen bezeten is ze van 'de man met wie ik wil zijn'. Een gehuwde man met veel 'bonusvrouwen', die haar voortdurend ontgoochelt en op afstand houdt.
Zo mogelijk nog meer gefixeerd is ze op die trendsettende vrouw uit Notting Hill en haar webshop. Zij is 'de vrouw door wie ik geobsedeerd ben'.
Twee gevaarlijke assen waarrond haar leven begint te tollen. Van uur tot uur, ja, bijna van minuut tot minuut, ververst ze hun posts, screent ze hun (digitale) omgeving. Al is er ook haar eigen vriend. Ze zijn samen, denkt ze, 'omdat hij naast mijn wispelturig gedrag over kan komen als de wijze en stabiele persoon, ook al heeft zijn leven geen enkele richting.'
Wraakgevoelens
U leest het. De uitgangssituatie van Ik ben fan is grimmig explosief. Het mondt uit in een snijdende roman die evengoed drijft op wraakgevoelens, vernedering, ongelijke genderdynamiek en cringeness. En op een listige manier ook onze virtuele levens én onze blauwe vinkjesverslaving aan de kaak stelt.
Twee jaar geleden dropte Sheena Platel - ze heeft een Keniaans-Indiase vader en haar moeder komt uit Mauritius - met Ik ben een fan een bommetje op de Engelse literatuur. Pas nu krijgt de debuutroman een - erg geslaagde - Nederlandse vertaling.
Patel, ook filmmaker en actief bij het collectief 4 Brown Girls Who Write, reeg de nominaties aan elkaar en werd de ontdekking op de British Book Awards 2023. Ze wou, zegt ze in een interview, 'extreem gedrag zo dicht en oncomfortabel mogelijk voelbaar maken, want ieder van ons is in staat om door het lint te gaan, wanneer het irrationele rationeel wordt'.
Dat lukt haar wonderwel. Afwisselend voel je je opgeslorpt door de gedachtewereld van deze migrante van de tweede generatie, 'Laura', zoals ze een keer genoemd wordt. Dan weer vraag je je af waarom ze haar hoop vestigt op die oudere, zelfverzekerde man, 'steeds weer ontsnapt hij aan mijn greep, ongrijpbaarder dan een sliertje rook'. Ze beseft het maar al te goed: 'Onze relatie blijkt niet de springplank te zijn die ik me ervan had voorgesteld.'
Maar waarom dringt ze ook zo hardnekkig binnen in het leven van de 'concurrerende' vrouw die alles zo soepeltjes voor elkaar heeft, met zelfs een boekvoorschot van zes cijfers? 'De vrouw door wie ik geobsedeerd ben veroorzaakt in mij een onmetelijke onrust en razernij, maar is voor haar fans en vrienden een bron van rust die hen met beide benen op de grond zet.' Patel toont ons een onglamoureuze spiegel van jachtige jaloezie, in een roman die zelden aan panache inboet.
Iedereen wantrouwt elkaar in Ik ben fan, waarin Patel - en hier vertoont ze enige affiniteit met Emma Cline en Lisa Taddeo - ook de dunne lijn tussen ironie en sarcasme bewandelt. De emotionele leegte is haast oneindig ('Mijn ziel verlaat mijn tikkende vingertoppen via mijn telefoon'), maar de hunkering is er niet minder om: 'Bij de man bij wie ik wil zijn, ben ik juist een kruiperige maar kansloze simp.' En ze vreest dat ze als kunstenaar tekortschiet: 'Zijn geest is net een kathedraal (...) Mijn ontmoeting met hem voelt als een ontmoeting met het oneindige.'
Ondanks haar deplorabele afhankelijkheid spreidt ze geregeld een diep zelfinzicht tentoon: 'Ik wil onsterfelijk worden om mijn brein en niet om het potentieel van mijn baarmoeder.' Helaas ligt ook zelfwalging steeds op de loer.
Geniepige dolksteken
Knap is verder hoe Patel alle gradaties van idolatrie en ultiem fandom bespeelt. Wat wil je precies van die aanbeden persoon? En heeft een witte vrouwelijke beroemdheid niet steeds meer uitstraling dan een celebrity van kleur? Ergens staat er ook, hard als een gebeitelde spreuk: 'Ik ben een vrouw. Er was nooit veel tijd en ik heb er al zoveel van verspild.' Je krijgt te doen met het schrandere hoofdpersonage dat zichzelf driftig in de prak rijdt: 'Alles om me heen is zoet als honing, en ik ben een harde, bittere vijg.'
Patel houdt haar hoofdstukken kort en puntig, geniepige dolksteken met weirde titels als 'lul van iemand die geen zak om je geeft' of 'ik lijk misschien onschuldig maar ik screenshot erop los'. Op elke pagina van Ik ben fan staat iets potentieel ontvlambaars, alsof je bij elke volgende regel op een landmijn kunt trappen.
Ze laat haar vranke maar ook o zo plooibare hoofdfiguur reflecteren over 'witte linkse kunsttypes' (...) 'ze vinden zichzelf zo exotisch door jouw werk te waarderen.' Of over onze door algoritmen gedicteerde 'gefragmenteerde storytelling op sociale media, geen volta, geen crescendo, geen climax in het plot.'
Ik ben fan eindigt niet met een bang! Maar zoals The Observer schreef: 'Net als een sociopathische ex die je Twitter-account stalkt, zal I'm a Fan je heel lang bijblijven.' En dat is de waarheid.
Cossee, 268 p., 22,99 euro. Vertaling Hannalore Daudeij.
Een akelig knappe escalatie
(jos)
2/ei/14 m
***
Een 30-jarige Britse vrouw van kleur volgt obsessief het onlineleven van een succesvolle influencer en haar vriend, een bekende artiest die met meerdere vrouwen slaapt, onder wie 'zijn fan'. Die fan is de naamloze vertelster in de debuutroman van tv-regisseur Sheena Patel. Ze vindt zichzelf lelijk en onzichtbaar en wordt verteerd door zelfhaat. Omdat zij niet kan snoepen van white privilege of de voorspoed van de happy few, onderwerpt ze zich compleet aan de narcistische kerel. Alleen zijn volle aandacht kan haar gevoel van waardeloosheid smoren. In een manische, vileine, vurige monoloog die zich bedient van de cadans van de betere slampoëzie, spuwt de antiheldin haar gal. Patel wilde dat lezers zich ziek zouden voelen door haar extreem antipathieke ik-persoon. De vertelster komt niet over als een slachtoffer, maar als iemand die zichzelf met zelfverloochening vergiftigt. Daardoor is het effect van haar monoloog minder confronterend. 'Ik ben fan' hekelt asymmetrische relaties en sociale media, met hun personencultus en fixatie op perfectie. Het boek heeft het effect van een instant crush die energie uit je blijft wegzuigen, alsof het boek jou aan het stalken is. Missie geslaagd, maar het leesgenot blijft er wat bij achter.
Liefde in tijden van Instagram
Roderik Six
2/ei/22 m
Sheena Patel schreef met Ik ben fan een nagenoeg perfecte generatieroman.
Roem, dat is wat de jonge schrijfster wil. Erkenning, een voorschot met vijf nullen, jubelende recensies, een shortlist, uitnodigingen voor literaire galafeesten, vertalingen, een eigen hashtag, een blauw vinkje. En o ja: lezers. Nu, dat laatste is bijzaak. Eerst moet je beroemd worden, dan pas kopen mensen je boeken.
Het helpt niet dat de schrijfster een vrouw van kleur is. Zeker, de literaire wereld is woke en Londen is een culturele smeltkroes, maar witte mensen hebben nog steeds een klein streepje voor. De schrijfster is het ook beu om als excuustruus gebruikt te worden, maar moet je panelgesprekken weigeren omdat je aanvoelt dat je enkel om je huidskleur gevraagd wordt?Wat ook niet helpt: de minnares stalken. Op het internet volgt ze een influencer die naar bed gaat met haar droomman. Dat weet ze omdat ze zelf ook met die man de lakens deelt. Haar droomkerel is één grote rode vlag. Hij is getrouwd, maar rijgt aan de lopende band vrouwen aan zijn pik om hen daarna genadeloos te dumpen. Maar de schrijfster kan het niet laten. Hij is rijk en beroemd, bezit sleutels tot het sterrendom en hij neukt haar idool. Klein detail: ook de schrijfster heeft een vaste vriend. Maar wie houdt zich nog bezig met oubollige concepten als trouw en eerlijkheid? Dwangmatig analyseert ze de Instagram van de minnares. Wie volgt haar, welke producten promoot ze nu weer, waar heeft ze die vintagemeubels vandaan, welk dieet is deze week in de mode, hoe verzamel je in godsnaam duizenden hartjes? De minnares valt amper op fouten te betrappen: geen verborgen racisme, geen culturele toe-eigening, de juiste dosis schuldgevoel over haar privileges, de juiste hashtags over dekolonisatie. Horendol wordt de schrijfster ervan, en ondertussen zit ze smachtend te wachten op een zeldzame booty call van haar droomman.De Britse schrijfster en regisseur Sheena Patel schreef met haar debuut Ik ben fan een nagenoeg perfecte generatieroman. In bondige hoofdstukjes scrol je mee door het leven van haar mediageile hoofdfiguur die, net zoals elk personage in dit boek, naamloos blijft. Die anonimiteit lijkt een bewuste keuze: Patel vertelt zo iets over de holheid van ons online bestaan. Op dezelfde manier verhaspelt ze de chronologie. Het verhaal huppelt door de tijd zoals je willekeurig rondklikt op het internet; een mini-essay hier, een plotlijntje daar... De lezer sprokkelt het naar believen samen. Liefhebbers van de klassieke roman – u weet wel, met een uitgekiende spanningsboog en psychologisch onderbouwde personages – zullen op hun honger blijven, maar wie de vinger aan de digitale pols wil houden, moet dit meermaals bekroonde debuut in huis halen. Word fan van het eerste uur, dat doet het altijd goed op de socials.
Uitgeverij Cossee (oorspronkelijke titel: I’m a Fan), 268 blz., € 22,99.
Bookarang
Een eigentijdse roman over liefde, obsessie en sociale media. Een jonge vrouw begint een affaire met een succesvolle, getrouwde man en ontdekt dat hij meerdere minnaressen heeft, waaronder een populaire influencer. Ze ontwikkelt een obsessie voor zowel de man als zijn minnares, en volgt haar sociale media obsessief. Terwijl ze reflecteert op haar afbrokkelende relatie met de man, overweegt ze wraak te nemen door zijn vrouw te vertellen over het overspel. De roman bekritiseert zo sociale media en fandom. In trefzekere en indringende stijl geschreven. Let op: dit boek bevat expliciete seksscènes. Sheena Patel is een Britse auteur, dichter en regieassistent voor film en tv. Haar debuutroman ‘Ik ben fan’ werd genomineerd voor de Women’s Prize for Fiction, de Dylan Thomas Prize en de Jhalak Prize, en won de British Book Award 2023.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.