Daar komen de vliegen
David Pefko
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
2 items aanwezig |
Prometheus, 2023 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : PEFK |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, 2023 |
VOLWASSENEN : ROMANS : PEFK |
Maarten Steenmeijer
em/ec/09 d
David Pefko's vierde roman, De Gebroeders Maxilari, bevat genoeg ingrediënten om een sociaal-realistisch drama mee te bakken. Kijk maar eens hoe moeilijk de twee broers Levi (16) en Zev Maxilari (15) het hebben, net voor het nieuwe millennium. Hun Griekse vader is al jaren geleden uit zicht verdwenen en daarvóór was hij ook al meer flierefluiter dan vader.
Ze wonen met hun moeder in het chicste deel van de Amsterdamse wijk Oud-Zuid als vreemde eenden in de bijt, want het gezin heeft geen cent te makken. Ze moeten het met een uitkering zien te redden en dat lukt van geen kant. Dagen voordat de gemeente de maandelijkse toelage overmaakt, heeft moeder steevast geen geld meer om eten te kopen. En de enveloppen met aanmaningen stapelen zich ongeopend op in het huis, waar het één grote bende is.
Er is nog wel meer mis met moeder. Ze ligt liever in bed dan dat ze in de weer is, ze is ziekelijk panisch en klaagt voortdurend dat ze het allemaal niet aankan. Na de Bijlmerramp gilde ze het bij elk laagvliegend vliegtuig uit en als een van haar zoons een beetje tegengas geeft, zegt ze dat hij haar maar van een berg moet gooien. Zo'n moeder dus.
De twee broers hebben ieder zo hun eigen overlevingsstrategie ontwikkeld. Levi is de bruggenbouwer. Hij probeert altijd maar de lieve vrede te bewaren en zorgt ervoor dat er elke avond een warme maaltijd op tafel staat. Zev gooit zijn kont tegen de krib. Hij geeft zijn moeder een grote bek en trapt om de haverklap een gat in een van de deuren van het huis. Levi houdt van klassieke muziek, Zev van Eminem en Snoop Dogg. Zulke jongens dus.
Hangt de schaduw van de Holocaust over dit disfunctionele drietal? Daar lijkt het wel op. Het gezin van hun grootmoeder overleefde de oorlog, de rest van de familie niet. Grootmoeder lijkt haar zaakjes weliswaar beter voor elkaar te hebben dan haar dochter, maar de jaren dat ze ondergedoken heeft gezeten zijn haar niet in de koude kleren gaan zitten. Donkere ruimten verdraagt ze niet en waar zij slaapt moet het raam altijd open.
Oorlogstrauma's, daar zijn er meer van in De Gebroeders Maxilari. Silbernberg, een sjofele juwelier die de twee broers een vakantiebaantje bezorgt, trok toen hij hun leeftijd had van vernietigingskamp naar vernietigingskamp en overleefde als enige van het gezin de oorlog. Ook de Griekse grootvader van de twee broers kampt met een KZ-syndroom, dat hem in de armen van de alcohol dreef en hem ten slotte zijn verstand kostte.
Veel narigheid dus. Dat De Gebroeders Maxilari toch een vrolijk boek is, mag een klein wonder heten. Maar het grote wonder van deze roman is dat die vrolijkheid niet ten koste is gegaan van de dramatiek, die nergens op de hak wordt genomen maar het ook geen moment helemaal voor het zeggen krijgt.
Hoe zit dat precies? Allereerst is er die onnadrukkelijke, trefzekere stijl die het verhaal niet de kans geeft om zwaar of sentimenteel te worden. En dan is er die onweerstaanbare veerkracht van de twee jongens. In plaats van kopje onder te gaan in de narigheid bij hen thuis trekken ze naar elkaar toe en smeden ze een prachtig plan voor een winkel in hartje Amsterdam: The One Shop. Daar is maar één product te krijgen, voor een mooi prijsje en maar één week lang. Dan is het tijd voor een nieuw product. Als daar geen massa's mensen op afkomen!
Ondernemend zijn ze, die twee. Avontuurlijk ook. Het vakantiewerk dat ze voor Silbernberg uitvoeren is niet zo héél bijzonder: ze moeten orde brengen in de chaos die de juwelier van zijn administratie heeft gemaakt. Maar van het een komt het ander. Silbernberg werkt voor een stichting die zich er al jaren voor beijvert om goederen van waarde die tijdens de oorlog van Joden zijn gestolen terug te brengen bij de rechtmatige eigenaars.
Hij betrekt de jongens bij een zaak rond een kostbaar juweel waar de stichting al jarenlang op aast. En vanaf dat moment krijgt het verhaal ineens iets van Ocean's Eleven, inclusief de humor en de onverwachte plotwendingen. Maar dan wel tegen de nergens opdringerige achtergrond van de oorlog.
Knap hoe David Pefko die twee dingen met elkaar verweeft. En knap ook hoe het verhaal je tot en met einde blijft verrassen. En, tot slot: wat een feest dat De Gebroeders Maxilari je achterlaat met het gevoel dat die twee broers er wel komen! Is het niet dankzij The One Shop, dan wel dankzij een ander vernuftig plan. Mogen zij lang en gelukkig met elkaar blijven optrekken.
Prometheus; 334 pagina's; € 24,99.
(fvd)
ob/kt/31 o
*** 1/2
Om te weten of minder daadwerkelijk meer is, heb ik niet lang genoeg doorgestudeerd. Maar dat eenvoudiger vaak zeer zeker beter is, bewijst de Nederlander David Pefko in zijn nieuwste roman dik driehonderd pagina's aan een stuk met verve, brille en zwier.
De schrijver won in 2012 de Gouden Boekenuil voor 'Het voorseizoen', een pil waarin de penetrant mistroostige sfeer en de geestige beschouwingen elkaar zwalpend staande houden. Het evengoed aanbevelenswaardige 'Daar komen de vliegen' gaat over de oudere oplichter Jerry Kirschenbaum, deels geïnspireerd door Pefko's eigen problemen met achterstallige belastingen en een daaropvolgend kortstondig verblijf in de gevangenis. In 'De gebroeders Maxilari', zijn vijfde, lanceert hij minstens drie onvergetelijke personages: ook niet mis.
De titelpersonages, Levi en Ze'ev, zijn respectievelijk 15 en 14: zij gidsen ons door het reilen en zeilen van een verpauperde Joodse familie die - één geloofsovertuiging verwijderd van de familie in de fictiereeks 'Shameless' - het faillissement stapsgewijs te snel af hoopt te zijn. Het is een goede dag als er frieten op tafel komen en er minstens een week geen nieuwe aanmaningen verwacht worden. Tussen de zorgen en ergernis om hun zieke moeder, die de totale lusteloosheid nabij is en haar bed niet meer uit komt, denken de broers na over een gouden zakenidee, The One Shop, een winkel waar op het ritme van de hype telkens maar één product te kopen valt. Pefko beschrijft het allemaal tergend traag, maar het leest als een trein.
En dan raken de broers in de ban van meneer Silbernberg, een juwelier uit de buurt, een 'rare, moeilijke, maar lieve man', bij wie de broers een vakantiejob beginnen. Als Silbernberg een hartaanval krijgt, 'een klein infarctje dat geen naam mag hebben', schiet de plot in een stroomversnelling.
Is 'De gebroeders Maxilari' in de eerste helft een trage, milde maar secure familieschets, dan ontpopt één en ander zich plots tot een avonturenroman, een Jommekesachtige jacht naar een in de Tweede Wereldoorlog gestolen diamant én de dief. Die laatste heeft een naam, Udo Korf, en ziet eruit als een hond met 'dik grijs haar, zijn gigantische oren staken er als twee schotelantennes doorheen'. Pefko leidt ons met sprekend gemak en in makkelijke spreektaal door de complexe wereld van de diamanthandel en -zwendel.
Het universum van 'De gebroeders Maxilari' heeft herkenbare raakvlakken met Arnon Grunbergs 'Blauwe maandagen' (de alledaagse gekheid van rare Amsterdamse Joden) en zelfs de Play4-reeks 'Shalom allemaal!'. Pefko is geen Jeroen Brouwers, maar hij zet wel in jaloersmakend weinig woorden een zwierig verhaal neer. 'De gebroeders Maxilari' is een roman die leest als een novelle. Een kleinood dat flitst noch verbaast, maar in alle eenvoud charmeert en begeestert. En zo zijn er in ons taalgebied toch ook geen drie per maand.
Bookarang
Een roman over twee joodse broers die in de zomer voor de millenniumwisseling in een onverwacht avontuur verzeild raken. De 15-jarige Ze’ev en de 16-jarige Levi Maxilari proberen de zomer van 1999 te overleven in het chicste gedeelte van Amsterdam-Zuid, terwijl bij hen thuis al jaren schuldeisers de deur platlopen en hun moeder haar bed niet meer uit wil komen. De broers dromen op een bankje in het Vondelpark over hun toekomst en smeden grootse plannen. Als ze onverwachts een baantje aangeboden krijgen bij de mysterieuze juwelier Silbernberg, verandert hun lome vakantie in een zinderend avontuur waarin het terugdraaien van een slinkse oorlogsmisdaad centraal komt te staan. Soepel en invoelend geschreven. Geschikt voor een brede tot literaire lezersgroep. David Pefko (1983) is een Nederlandse schrijver. Met zijn tweede roman ‘Het voorseizoen’ (2011) won hij de Gouden Boekenuil en de Inktaap. Pefko publiceerde onder meer verhalen en columns in Tirade, Hollands Maandblad, Das Magazin, De Morgen en NRC.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.