Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Cargo, 2023 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : SALV |
Besprekingen
Recensie Het ongelukskind -Beatrice Salvioni schreef een keurig debuut
Emilia Menkveld
ob/kt/14 o
Timide, bravig Italiaans meisje raakt bevriend met een stoer kind dat kersen steelt en haar kleren vuil maakt en met jongens praat alsof het niets is. 'Alles wat me eerst vanzelfsprekend had geleken, werd nu vervormd', aldus de ik-persoon Francesca, 'zoals je weerspiegeling in het water van de wastafel wanneer je je gezicht afspoelt.' Dat haar nieuwe vriendin Maddalena ook haar eigen zorgen en angsten heeft, ontdekt ze pas veel later.
Het is moeilijk om in het romandebuut van Beatrice Salvioni (1995) géén parallellen te zien met de verfilmde en alom vertaalde succesreeks van Elena Ferrante over de Napolitaanse vriendinnen Lila en Elena. Het heeft de pr van Het ongelukskind in elk geval geen kwaad gedaan. De vertaalrechten waren al vóór verschijnen aan 32 landen verkocht, de roman staat prominent uitgestald in alle Italiaanse boekhandels en ook Francesca en Maddalena hebben straks hun eigen tv-serie.
Toch zou het flauw zijn om Beatrice Salvioni af te doen als een Ferrante-epigoon. Haar roman speelt ruim 600 kilometer noordelijker, in het plaatsje Monza, iets boven Milaan; een groter contrast met het zuidelijke Napels is binnen Italië nauwelijks denkbaar. Bovendien groeien deze meisjes op in de jaren dertig, midden in het fascistische tijdperk - al heel Francesca's 12-jarige leven is Mussolini aan de macht.
Het fascisme zelf is in de roman nauwelijks een onderwerp. Italië begint een koloniale oorlog in Abessinië, het huidige Ethiopië, en de broer van Maddalena verdwijnt naar het front. In Monza dragen veel mannen meestal gladjakkers, een fascistisch speldje op hun borst en Francesca's vader is niet bepaald blij met het regime maar houdt zijn mond omwille van de zaken; de oorlog levert hem als hoedenmaker veel extra werk op.
In Francesca's leventje zijn dit allemaal bijzaken. Het lijkt alsof Salvioni het tijdperk vooral heeft gekozen om de verhoudingen tussen haar personages op scherp te zetten: gemene jongens tegenover onschuldige meisjes, machthebbers tegenover machtelozen. Die bestaan altijd en overal, maar in een (vrouwonvriendelijke) dictatuur zijn de contrasten extra duidelijk.
Het ongelukskind is een verhaal over persoonlijke ontwikkeling dat Salvioni - niet origineel, wel effectief - in gang zet met een lekker onheilspellende proloog. 'Het valt niet mee om een lijk van je af te duwen', begint het, gevolgd door de beschrijving van bloed en modder en kiezels die 'als harde vingernagels' in Francesca's nek en billen knijpen.
In de lange flashback die de rest van de roman beslaat, houdt Salvioni de vaart erin met zintuiglijke taal en levendige dialogen, verdienstelijk vertaald door Lies Lavrijsen. De kinderen praten als kinderen, de volwassenen als volwassenen en de vriendelijke huishoudster Carla klinkt ook in het Nederlands een tikkie volks: 'Ben je verdrietig, mop?', vraagt ze aan een mokkende Francesca.
Salvioni wikkelt het verhaal netjes af: elk personage krijgt wat kleur op de wangen, nergens zijn losse eindjes, bijna elke belofte wordt ingelost. Natuurlijk blijkt op zeker moment waarom Maddalena nooit fantasiespelletjes wil spelen, en wat dat te maken heeft met de dood van haar broertje. We krijgen een kleine crisis, een grote crisis, een verzoening en een climax.
De psychologische diepgang waarom het Salvioni te doen lijkt, weet ze - anders dan Ferrante - niet te bereiken. Nergens wordt écht duidelijk waarom burgermeisje Francesca zich zo aangetrokken voelt tot het groezelige 'ongelukskind' dat ze ziet spelen langs de rivier en van wie ze van haar moeder uit de buurt moet blijven. Een vaag verlangen naar avontuur, veel meer lijkt er niet achter te zitten. De verliefdheid die Salvioni even lijkt te suggereren, heeft de lezer zich misschien toch in haar hoofd gehaald. Zelfs Maddalena blijft een wat vlak personage, ondanks al haar dwarsigheid.
De belangrijkste les (natuurlijk is er een les) van het boek volgt precies op het moment dat de flashback in het heden is aanbeland: 'Wie weet kwam volwassen zijn, vrouw zijn, uiteindelijk wel hierop neer: het ging niet om het bloed dat één keer per maand vloeide, niet om de opmerkingen die mannen maakten of om mooie kleren. Het ging erom dat je een man die zei 'Jij bent van mij', in de ogen durfde te kijken en antwoordde: 'Ik ben van niemand.''
Salvioni volgde een opleiding aan de beroemde schrijfschool van auteur Alessandro Baricco in Turijn. Het ongelukskind kwam voort uit haar afstudeerproject. Dat ze weet hoe het hoort is nu duidelijk. Dat ze talent heeft ook. Met wat meer lef kunnen we van deze 28-jarige nog veel moois verwachten.
Uit het Italiaans vertaald door Lies Lavrijsen. Cargo; 304 pagina's; € 21,99.
Bookarang
Een roman over jonge vriendschap, vooroordelen en het gevecht voor vrijheid en gelijkheid. Het boek speelt zich af in het Italië van Mussolini in 1936 en volgt het verhaal van Francesca, enig kind van een welgesteld echtpaar. Elke zondag ziet Francesca een meisje spelen en droomt ervan om vriendinnen met haar te worden, ook al denkt iedereen in de stad dat het meisje vervloekt is. Ondanks de afkeuring van haar ouders wordt de band tussen de twee meisjes hechter. De dreiging van oorlog en fascisme zet alles op scherp en als de twee zich verdedigen tegen een gewelddadige man komen hun levens in een stroomversnelling. In heldere, lichtvoetige stijl en met vaart geschreven. Voor een breed tot literair lezerspubliek. Beatrice Salvioni (Monza, 1995) studeerde in 2021 af aan de schrijfschool van Alessandro Baricco in Turijn en won de Calvino Short Story Prize. ‘Het ongelukskind’ is haar eerste roman. Het boek zal in meer dan 28 landen in vertaling verschijnen en wordt momenteel bewerkt tot een televisieserie.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.