Keulen + Bonn
Geert Lemmens
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Kring, © 2023 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : VAND |
Gé Vaartjes
i /un/10 j
De oudere vrijgezel Alan Riding heeft geen mentale of emotionele bucketlist. Hij bekijkt de wereld met een half toegeknepen oog en koestert geen enkele illusie. Het leven heeft hem niet lamgeslagen, maar er wel voor gezorgd dat hij geen behoefte meer heeft om een sprint te trekken. Hij slentert op zijn levenspad, verlangt niet naar nieuwe contacten, gaat nog maar weinig uit en heeft daar wel vrede mee. 'Wie zegt dat wij gelukkig moeten worden? Volgens mij is dat helemaal niet de bedoeling', denkt hij. In Alan troont een beredeneerd pessimisme.
De verteller in Next stop: Wonderland, de nieuwe roman van Geert van der Kolk, werkt op een kleine universiteit in de omgeving van Boston. Uit zijn docentschap haalt hij niet veel geluk. Hij relativeert zijn eigen vak - creative writing - dusdanig dat het meer de dubieuze status van een komische act krijgt dan van een academische studie. Het niveau van de studenten is zwak, hun zelfbewustzijn daarentegen sterk - ze denken allemaal dat ze een Joyce kunnen worden.
Niettemin blijft Alan met nauwelijks verholen walging schrijfopdrachten geven en beoordeelt hij de zelfingenomen resultaten daarvan. Hij houdt van workshops: 'De studenten doen het werk en ik kan The Times Literary Supplement lezen.' Van der Kolks roman is een vilein afbladderend portret van de studie creative writing, die een tsunami aan overbodige korte verhalen oplevert.
In zijn vriendenkring is Alan vooral een praatpaal, steun en toeverlaat. Hij vangt bijvoorbeeld zijn bovenbuurvrouw Alisa op na een brand in haar woning. Zij is kunstschilder en 'happinesscoach' en huppelt door de roman als een comedypersonage dat zelf niet weet hoe grappig ze is. Het meest potsierlijke geluksjargon hanteert ze in volle ernst. Ze heeft het over de 'breekbare schulp' in de 'positieve psychologie', iemand zit 'aan de verkeerde kant van het depressieve spectrum' en voor 'vreemdgaan' hanteert ze het gezellige eufemisme 'recreatieseks'.
Haar vriendin Kristen Miller, directeur van het Happiness Instituut, kan er ook wat van: 'Het is feitelijk objectief een subjectief feit', zegt ze. Het levert vermakelijke dialogen met de nuchtere Alan op. Ook op kunstzinnig terrein verleent Van der Kolk Alisa weinig allure. Een depressieve cliënt van haar merkt op dat haar schilderijen best aardige ontwerpen voor theedoeken en tafelkleden zouden kunnen zijn.
Alan is bevriend met Caroline, ooit student bij hem, nu literatuurprofessor, en Ron, een Nederlandse collega die geschiedenis doceert. Tussen Caroline en Ron, beiden zorgeloos getrouwd, ontstaat een affaire waar ze niet goed raad mee weten. Alan hoort hun verhalen, waarbij van hem wordt verwacht dat hij als een betrouwbaar kompas voor hen zal fungeren.
Hij is voor zijn vrienden een onmisbare spil, maar blijft zelf ongekend. 'Ik loop hier maar over mezelf te zeuren, maar dat komt omdat je zo goed kunt luisteren', zegt Caroline. Van wat hem beroert, heeft ze geen idee en ze benijdt hem omdat hij goed alleen kan zijn. Hij reageert daar niet op, maar weet dat hij alleen is omdat het leven met andere mensen hem nog slechter afgaat.
Alan belichaamt de tragiek van de goede luisteraar, die vaak zelf nauwelijks tot spreken komt. Next stop: Wonderland is onder meer een roman over de betrekkelijkheid van vriendschap, van eenzaamheid binnen een dierbare band.
Alans wrange verworvenheden over geluk en het leven vinden hun wortel, zo lijkt het, in zijn relatie met Lucas, die hij verloor door wat Alisa 'recreatieseks' zou noemen. We vernemen er niet veel over, hét incident in zijn leven wordt slechts summier aangestipt, maar de suggestie is duidelijk: hier zit de pijn, in verlies en onvervuldheid. Alan, zo mag je concluderen, heeft zijn leven op sluimerstand gezet nadat Lucas eruit was verdwenen. Dat we niet precies weten wat er is voorgevallen lijkt een tekortkoming van de auteur, maar versterkt juist het isolement en de eenzaamheid van Alan. Niemand kent hem echt, ook de lezer niet.
Next stop: Wonderland is een bedrieglijk boek: het leest op verhaalniveau zó gemakkelijk dat je bijna ontgaat wat er onder die verhaallaag broeit: een heerlijke, veelvoudige, stekelige satire. Op het lege en benepen universitaire wereldje, op de studie creative writing, op zichzelf overschattende studenten, op psychologisch gezwatel, op relaties, op de tijdgeest. In een laconieke, geestige stijl rekent de schrijver ook af met het idee dat wij recht hebben op geluk. Daarmee is deze roman met zijn gedesillusioneerde hoofdfiguur uiteindelijk ook een satire op mens en leven als zodanig, een kermis der ijdelheid. 'Wij zijn een stuk minder interessant dan wij denken', meent Alan, waarmee hij zich impliciet richt tegen modieuze zelfontdekking en narcistische navelstaarderij.Next stop: Wonderland is geen donkere wanhoopstragedie, maar een zwarte komedie in proza. Het effect is amusant, relativerend, ontroerend en ontluisterend tegelijk.
★★★★☆
De Kring; 255 pagina's, €21,50.
Bookarang
Een roman over liefde, vriendschap en kunst. De wat oudere vrijgezel Alan Riding doceert creative writing aan een kleine universiteit bij Boston. Hij is bevriend met zijn bovenbuurvrouw Alisa, kunstschilder en happinesscoach, met Caroline, literatuurprofessor aan een vrouwencollege, en met collega Ron, een expat uit Nederland. De beslommeringen van het viertal worden beschreven. Er ontwikkelt zich ook een affaire tussen Caroline en Ron, die dachten gelukkig getrouwd te zijn. Lichtvoetig en met humor geschreven. Geschikt voor een brede tot literaire lezersgroep. Geert van der Kolk (1954) is een bekende Nederlandse auteur. Hij woonde decennialang in Amerika.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.