Vara în care mama a avut ochii verzi
Tatiana Ţîbuleac
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Pegasus, 2023 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : TIBU |
Olaf Tempelman
ob/kt/28 o
Lastotsjka, een 7-jarig dorpsmeisje in een weeshuis in de Sovjetrepubliek Moldavië, wordt geadopteerd door Tamara Pavlovna, een Russische vrouw uit de hoofdstad Chisinau die haar geld verdient met het inzamelen van flessen. Overdag moet Lastotsjka haar helpen met flessen zeulen - een directe kennismaking met alcoholisme in de Sovjet-Unie -, 's avonds wordt ze door Tamara gedrild in de Russische taal.
Dan veranderen de tijden: Gorbatsjov komt aan de macht, door de glasnost durven Moldaviërs uit te spreken dat deze Sovjetrepubliek een door Stalin geamputeerd stuk Roemenië is, het Russisch komt te boek te staan als de bezetterstaal.
Terwijl Lastotsjka gaat puberen, verslechtert Tamara's gezondheid. Waar de macht in dit huishouden eerst bij de Russische vrouw ligt, verschuift die naar het Moldavische weeskind: 'Mijn mond sprak van medelijden met haar, in mijn hart voelde ik dat niet.'
Zie in deze vertelling maar eens géén metafoor voor de recente geschiedenis van de republiek Moldavië, sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie een onafhankelijke staat ingeklemd tussen Roemenië en Oekraïne.
De glazen tuin is de derde roman van de in Parijs woonachtige Moldavische Tatiana Tîbuleac (1978) en de eerste die in het Nederlands beschikbaar is, in een prachtige vertaling uit het Roemeens. Het origineel (uit 2018) werd in 2019 bekroond met de EU-prijs voor literatuur.
Inmiddels is door de oorlog in Oekraïne een veel groter Europees publiek bekend met de thematiek van het boek. De glazen tuin is zowel een knappe roman als een memoir van de laatste generatie die opgroeide in de Sovjet-Unie. Tîbuleac laat Lastotsjka odes brengen aan het drinken van berkensap ('een van de weinige vreugdes van mijn kinderjaren') en het lezen van boeken ('een schuilplaats waarvan het kwaad geen sleutel had').
Bezetterstaal
Lezen deed deze generatie nog vrijwel exclusief in het Russisch, dat in de Sovjettijd in Oekraïne en Moldavië de taal van de stad en de cultuur was - het Oekraïens en Roemeens (door het Sovjetgezag 'Moldavisch' genoemd) waren gedegradeerd tot 'boerentalen' van achterblijvers in dorpen. Dat wreekte zich toen het Russisch werd ontmaskerd als bezetterstaal. Een offensief begon om de eigen talen 'terug naar de stad' te krijgen.
In De glazen tuin moet Lastotsjka het Moldavisch oftewel Roemeens dat ze als klein meisje voor het laatst sprak opnieuw leren. Het gaat haar niet goed af: 'Al het moois in mijn hoofd was Russisch.' Die ervaring was bijna collectief. 'Als Chisinau een keus had, koos de stad altijd Russisch', schrijft Tîbuleac. Dat was nog zo toen deze roman in 2018 uitkwam, maar niet meer in 2023. Poetins invasie van Oekraïne betekende niet alleen het einde van het Russisch in Kiev - in amper 18 maanden verdween het Russisch sneller uit Chisinau dan in de 35 jaar daarvoor.
Olaf Tempelman
ob/kt/14 o
Lastotsjka, een 7-jarig meisje uit een weeshuis op het platteland van de Sovjet-republiek Moldavië, wordt geadopteerd door Tamara Pavlovna, een Russische vrouw uit de hoofdstad Chisinau die haar geld verdient met het inzamelen van flessen. Overdag moet Lastotsjka haar helpen met flessen zeulen - een directe kennismaking met alcoholisme in de Sovjet-Unie -, 's avonds wordt ze door Tamara gedrild in de Russische taal die ze in het weeshuis nooit heeft geleerd.
Dan veranderen de tijden: Gorbatsjov komt aan de macht, door de glasnost durven Moldaviërs uit te spreken dat deze Sovjet-republiek een door Stalin geamputeerd stuk Roemenië is, het Russisch komt te boek te staan als de bezetterstaal. Terwijl Lastotsjka gaat puberen, verslechtert Tamara's gezondheid. Waar de macht in dit huishouden eerst bij de Russische vrouw ligt, verschuift die naar het Moldavische weeskind: 'Mijn mond sprak van medelijden met haar, in mijn hart voelde ik dat niet.'
Zie in deze vertelling maar eens géén metafoor te zien voor de recente geschiedenis van de republiek Moldavië, sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie een onafhankelijke staat ingeklemd tussen Roemenië en Oekraïne.
De glazen tuin is de derde roman van de in Parijs woonachtige Moldavische schrijfster Tatiana Tîbuleac (1978) en de eerste die in het Nederlands beschikbaar is, in een prachtige vertaling uit het Roemeens van Charlotte van Rooden. Het origineel verscheen in 2018 en werd in 2019 bekroond met de EU-prijs voor literatuur. Inmiddels is door de oorlog in Oekraïne een veel groter Europees publiek bekend met de thematiek van het boek dan toen het uitkwam.
De glazen tuin is zowel een knappe roman als een memoir van de laatste generatie die opgroeide in de Sovjet-Unie. Tîbuleac laat Lastotsjka odes brengen aan het drinken van berkensap ('een van de weinige vreugdes van mijn kinderjaren') en het lezen van boeken ('een schuilplaats waarvan het kwaad geen sleutel had'). Lezen deed deze generatie nog vrijwel exclusief in het Russisch. Het was het Russisch dat in de Sovjet-tijd in Oekraïne en Moldavië de taal van de stad en de cultuur was - het Oekraïens en het Roemeens (door het Sovjet-gezag 'Moldavisch' genoemd) waren daar gedegradeerd tot 'boerentalen' van achterblijvers in dorpen.
Dat wreekte zich toen het Russisch in de late jaren tachtig werd ontmaskerd als bezetterstaal en een offensief begon om de eigen talen 'terug naar de stad' te krijgen. In De glazen tuin moet Lastotsjka het Moldavisch oftewel Roemeens dat ze als klein meisje voor het laatst sprak opnieuw leren. Het gaat haar niet goed af: 'Al het moois in mijn hoofd was Russisch.' Die ervaring was bijna collectief. 'Als Chisinau een keus had, koos de stad altijd Russisch', schrijft Tîbuleac. Dat was nog zo toen deze roman in 2018 uitkwam, maar niet meer in 2023. Poetins invasie van Oekraïne betekende niet alleen het einde van het Russisch in Kyiv - in amper 18 maanden verdween het Russisch sneller uit Chisinau dan in de 35 jaar daarvoor.
Uit het Roemeens vertaald door Charlotte van Rooden.
Pegasus; 230 pagina's; € 24,40.
Bookarang
Een sociale roman over een vrouw die opgroeit in Moldavië ten tijde van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Lastotsjka wordt op haar zevende geadopteerd en vanuit een weeshuis op het platteland meegenomen naar Chișinău, hoofdstad van de Sovjetrepubliek Moldavië. Ze helpt haar adoptiemoeder met het verzamelen van lege flessen, leert Russisch en groeit op te midden van een groep bijzondere mensen. Wanneer de Russen in de jaren negentig veranderen in ‘bezetters’, ontstaan er taalconflicten en etnische spanningen tussen haar buren. Vanuit het perspectief van Lastotsjka ervaart de lezer dicht op de huid de invloed van de radicale politieke veranderingen, de zoektocht naar de eigen identiteit, en het opgroeien van meisje naar vrouw en moeder. ‘De glazen tuin’ is in talige, beeldende stijl geschreven. Vooral geschikt voor een literaire lezersgroep. Tatiana Țîbuleac (1978) is een Moldavisch-Roemeense schrijfster. Ze studeerde journalistiek en communicatie en schreef meerdere romans. Met 'De glazen tuin’ won zij in 2019 de EU-prijs voor de literatuur.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.