Een verloren vrouw : roman
Willa Cather
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Karmijn, © 2022 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : CATH |
Hans Bouman
te/ep/24 s
Toen de Amerikaanse auteur Willa Cather (1873-1947) op haar 37ste haar functie als hoofdredacteur van het tijdschrift McClure's tijdelijk opzijzette om te werken aan haar roman Alexander's Bridge, schreef ze die in de stijl van de auteurs die toen in de mode waren: Henry James en Edith Wharton. Haar taalgebruik was verfijnd en complex, de locatie stedelijk: Londen, dat ze naar eigen zeggen slechts oppervlakkig kende. Maar je kon toch niet schrijven over een uithoek als Nebraska, dat ze wél goed kende?
Vrijwel onmiddellijk na verschijnen van Alexander's Bridge zag Cather in dat ze een 'overbodig' en 'onbeduidend' boek had geschreven en begon aan O Pioneers!, het openingsdeel van de 'Prairie-trilogie' die haar reputatie zou vestigen. In strak en ingetogen maar beeldend proza vertelt O pioniers! over het van afkomst Zweedse pioniersgezin Bergson, dat in het laatste kwart van de 19de eeuw probeert een stuk land in het nog nauwelijks ontgonnen Nebraska in cultuur te brengen.
Dat valt niet mee, want de grond is er 'als een paard waarvan niemand wist hoe je het aan de teugel moest laten wennen, dat woest wordt en dingen kapottrapt'. Het gezin wordt achtervolgd door het noodlot. Varkens sterven aan de cholera, vee vriest dood, twee zoons overlijden. Van de vier overblijvende kinderen zijn de oudste twee zoons nietsnutten en is de jongste nog een kind. En ja, dan is er nog een meisje. Maar als de vader van het gezin op 46-jarige leeftijd sterft, is het dat meisje, Alexandra, dat de boerderij overneemt. Ze brengt nieuw elan in de onderneming, regelt de financiering en gaat op zoek naar innovatieve landbouwmethoden.
Als vrucht van hard werken keert langzaam het tij. De boerderij wordt productief, Alexandra kan extra land vergaren en personeel in dienst nemen. Jawel, ze lijkt haar bescheiden variant op de Amerikaanse Droom te realiseren.
Hoge prijs
O pioniers! is tot op zekere hoogte een ode aan de Amerikaanse pionierstraditie. Toch straalt het boek absoluut niet het romantische optimisme uit dat met die traditie wordt geassocieerd. Want Alexandra mag dan een groot deel van haar ambities realiseren, dat streven heeft wel een prijs. Ze dankt haar succes aan haar stoïcijnse levenshouding, maar levert daar emotioneel veel voor in.
O pioniers! heeft een krachtige emancipatorische boodschap, maar van een glorieuze overwinning van de mens op zijn omgeving is in dit boek geen sprake. Samen met de andere delen van de Prairie-trilogie - Song of the Lark en My Ántonia - is O pioniers! wel een indringende kroniek van het leven aan de frontier. Mooi dat deze roman uit 1913 eindelijk is vertaald.
Hans Bouman
te/ep/10 s
Toen de Amerikaanse auteur Willa Cather (1873-1947) op haar 37ste haar functie als hoofdredacteur van het tijdschrift McClure's tijdelijk opzijzette om te werken aan haar roman Alexander's Bridge, schreef ze die in de stijl van de auteurs die toen in de mode waren: Henry James en Edith Wharton. Haar taalgebruik was verfijnd en complex, de locatie stedelijk, namelijk Londen, dat ze naar eigen zeggen slechts oppervlakkig kende. Maar je kon toch niet schrijven over een achterlijke uithoek als Nebraska, dat ze wél goed kende? Vrijwel onmiddellijk na verschijnen van Alexander's Bridge zag Cather in dat ze een 'overbodig' en 'onbeduidend' boek had geschreven en begon aan O Pioneers!, het openingsdeel van de 'Prairie-trilogie' die haar reputatie zou vestigen.
In strak en ingetogen maar beeldend proza vertelt O pioniers! over het van afkomst Zweedse pioniersgezin Bergson, dat in het laatste kwart van de 19de eeuw probeert een stuk land in het nog nauwelijks ontgonnen Nebraska in cultuur te brengen. Dat valt niet mee, want de grond is er 'als een paard waarvan niemand wist hoe je het aan de teugel moest laten wennen, dat woest wordt en dingen kapottrapt'. Het gezin wordt achtervolgd door het noodlot. Varkens sterven aan de cholera, vee vriest dood, twee zoons overlijden. Van de vier overblijvende kinderen zijn de oudste twee zoons nietsnutten en is de jongste nog een kind. En ja, dan is er nog een meisje.
Maar als de vader van het gezin op 46-jarige leeftijd sterft, is het dat meisje, Alexandra, dat de boerderij overneemt. Alexandra brengt nieuw elan in de onderneming, regelt de financiering, gaat op zoek naar innovatieve landbouwmethoden. Als vrucht van hard werken keert langzaam het tij. De boerderij wordt productief, Alexandra kan extra land vergaren en personeel in dienst nemen. Jawel, ze lijkt haar bescheiden variant op de Amerikaanse Droom te realiseren.
O pioniers! is tot op zekere hoogte een ode aan de Amerikaanse pionierstraditie, die aanhaakt bij klassieke thema's als voornoemde Amerikaanse Droom en het 'Go West'-ideaal. Toch straalt het boek absoluut niet het romantische optimisme uit dat met die traditie wordt geassocieerd. Want Alexandra mag dan een groot deel van haar ambities realiseren, dat streven heeft wel een prijs. Ze dankt haar succes aan haar stoïcijnse levenshouding, maar levert daar emotioneel veel voor in. Echt geluk vindt ze niet. De strijd met het ongenaakbare land heeft haar zelf ongenaakbaar gemaakt. O pioniers! heeft een krachtige emancipatorische boodschap, maar van een glorieuze overwinning van de mens op zijn omgeving is in dit boek geen sprake.
In al haar toewijding aan de boerderij is Alexandra een eenzame vrouw. Na een dramatische gebeurtenis tegen het eind van de roman, waarbij haar enige vriendin Marie en haar lievelingsbroer Emil betrokken zijn, is die eenzaamheid groter dan ooit. Samen met de andere delen van de Prairie-trilogie - Song of the Lark en My Ántonia - vormt O pioniers! een indringende kroniek van het leven aan de frontier. Het is mooi dat deze roman uit 1913 nu eindelijk is vertaald.
Uit het Engels vertaald door Johannes Jonkers. Karmijn; 216 pagina's; € 22,99.
Bookarang
Een wild-west roman die zich afspeelt op de desolate prairie van Nebraska in de 19e eeuw. De lezer volgt het verhaal van Alexandra Bergson, die na het overlijden van haar vader de boerderij van de familie erft. Haar broers hebben het nakijken en Alexandra probeert een bloeiend bedrijf op te bouwen te midden van een mannenwereld. Er lijkt iets moois op te bloeien tussen Alexandra en haar jeugdvriend Carl, tot een tragische gebeurtenis de hele gemeenschap op z’n kop zet. Zeer toegankelijk geschreven. Voor liefhebbers van meeslepende historische verhalen.Dit boek verscheen voor het eerst in 1913 in de Verenigde Staten en werd nooit eerder in het Nederlands vertaald. Willa Cather won in 1923 de Pulitzer Prize en werd in 1943 toegelaten tot de prestigieuze American Academy of Arts and Sciences.
Julie Phillips
te/ep/05 s
'Flyover Country' heet het tegenwoordig, 'overvliegland', het uitgestrekte, dunbevolkte midden van Amerika. Het vroegere 'heartland' van Amerika, waar onder anderen Nederlanders kwamen om de wildernis te ontginnen, raakt tegenwoordig net als alle agrarische streken ontvolkt. De meeste Amerikanen, onderweg tussen New York en Californië, vliegen eroverheen en kijken erop neer.
Vorig jaar ben ik met mijn gezin van de westkust naar de oostkust gereden, en terwijl we door de deinende prairie reden, als nietige mensjes tussen gras en hemel, duizend kilometer ten westen van Chicago, luisterden we in de auto naar 'Oh pioniers!' Deze roman van Willa Cather uit 1913 bracht de kolonisatie van deze afgelegen streek voor ons tot leven. Cather dweept met de mythe van het heldhaftige Westen, maar vertelt ook de andere kant van die (migranten)geschiedenis: de dromen die niet uitkwamen, de eenzaamheid, het verdriet.
Oh pioniers! opent even landelijk en sentimenteel als 'Het kleine huis op de prairie', met drie boerenkinderen in een gehucht, maar al snel blijkt het verhaal zich af te spelen in een onherbergzame streek met geïsoleerde boerderijtjes en plaggenhutten ('de onontkoombare grond in een andere vorm') waar 'mannen hun hart braken en stierven'. De kolonisten kunnen de natuur hier nauwelijks de baas. 'Het land wilde met rust gelaten worden, zijn eigen woeste kracht behouden, zijn wilde schoonheid, zijn ononderbroken somberheid.'
Dit was het toneel van Cathers eigen jeugd, waaraan ze een haat-liefdeverhouding met het platteland heeft overgehouden. Zelf wist Cather (1873-1947) niet hoe snel ze daar weg moest komen. Ze ging studeren aan de Universiteit van Nebraska, waar ze zich graag als man verkleedde en zich 'William' noemde. Vervolgens verhuisde ze naar New York, waar ze samenwoonde met Edith Lewis, bijna veertig jaar lang haar partner. Ze was een gevierd schrijfster tijdens haar leven, werd daarna voornamelijk gezien als een regionale figuur, werd vanaf de jaren tachtig in ere hersteld en heeft tegenwoordig een vaste plek in de Amerikaanse canon. In sommige van haar werken, zoals het weemoedige 'Een verloren vrouw', zien critici verkapte vrouwenliefdes.
In Oh pioniers! is de schrijfster merkbaar verliefd op haar hoofdpersoon, Alexandra Bergson, een warmhartige Zweedse met 'de onverschrokken blik van een amazone'. Na de dood van haar vader neemt zij de boerderij over en weet er tegen alle verwachting in een succes van te maken. Alexandra krijgt bij Cather bijna epische proporties, als een slimme zakenvrouw annex Demeter die de vruchten van de aarde binnenhaalt.
Andere personages voelen zich minder op hun plaats op het platteland, zoals Alexandra's broer Emil, die heeft gestudeerd en de wijde wereld in wil, en het ongelukkig getrouwde Boheemse buurmeisje Marie. Tegenover de Amerikaanse droom plaatst Cather gevoelens van ontheemding en eenzaamheid die de schaduwzijden zijn van migratie, en ze laat zien hoe armoede sporen van onzekerheid en achterdocht nalaat.
Er lopen scheidslijnen door Oh pioniers! onder andere die tussen winnaars en verliezers. Die kloof is alleen maar groter geworden in de Verenigde Staten. Toch kreeg ik, al rijdend en luisterend naar Cathers beeldschone proza, het gevoel dat ze Amerikanen wilde behoeden voor verdere verdeeldheid: tussen kuststeden en het Midden-Westen, schrijver en boer, immigrant en geboren Amerikaan, tussen hen die het hebben gemaakt en hen wier voorouders het hebben afgelegd tegen de ongenaakbare prairie.
Karmijn; 208 blz. € 19,95.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.