Strovuur : roman
Gerwin Van der Werf
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Atlas Contact, 2022 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : VAND |
Lotte Jensen
ob/kt/15 o
'Hier gaan we verder met leerlingbegeleiding', zegt Josie regelmatig tegen zichzelf. De 32-jarige vrouw is net begonnen als lerares wiskunde op een vmbo-afdeling in een achterstandswijk. Orde houden is onmogelijk: de leerlingen ondermijnen haar gezag en interesseren zich totaal niet voor haar vak. Ze merkt al snel dat het docentschap niet ophoudt bij de muren van het klaslokaal en gaat thuis bijles geven aan de brutale raddraaier Carmen uit klas 3A.
Tot zover volgt Gerwin van der Werf een voorspelbare verhaallijn in zijn nieuwste roman De droomfabriek. Het boek haakt in op een maatschappelijk actueel thema: de strijd voor kansengelijkheid in het onderwijs. De laatste jaren zijn er tal van succesvolle films, boeken en documentaires over dit onderwerp gemaakt. In de serie Klassen (2020) van Human, waar bijna een miljoen mensen naar keken, richtten de makers Sarah Sylbing en Ester Gould zich op de kinderen van groep 8 in Amsterdam-Noord. Sommige kinderen hebben zo'n moeilijke thuissituatie dat ze afhankelijk worden van de leraren die zich om hen bekommeren. Het zijn de lichtpuntjes waar de kijker zich aan optrekt. In de film Mes frères et moi (2022) heeft de kansarme tiener Nour alle geluk van de wereld, omdat zijn muzieklerares zich over hem ontfermt. Zij zoekt hem thuis op en biedt hem de mogelijkheid zijn zangtalent te ontplooien.
Zo rooskleurig zijn de zaken echter niet in De droomfabriek. Van der Werf schetst een rauw maar realistisch beeld van de uitdagingen waarmee docenten dagelijks in het onderwijs te maken krijgen. De onervaren Josie krijgt nogal wat voor haar kiezen: muitende kinderen, blowende leerlingen en een heuse bedreiging met een mes. Zelf komt ze uit het 'kakkerparadijs', oftewel een villadorp, waar ze tijdelijk in het huis van haar overleden opa woont. Haar achternaam - Cruquius - verraadt haar elitaire afkomst. Haar overstap naar het onderwijs komt voort uit een diepgeworteld verlangen tegemoet te komen aan de woorden van haar opa, die in haar een goede lerares meende te zien.
Van der Werf weet op treffende wijze de wanorde in het klaslokaal te schetsen: de brutaliteit van de leerlingen versus de onmacht van de docent, die de ene na de andere opstandige puber eruit stuurt. Toch zet Josie door, maar ze overschrijdt daarbij de grenzen van het toelaatbare. De leerlingbegeleiding die ze Carmen biedt, gaat namelijk wel heel erg ver: zo laat ze zich overhalen te blowen en pleegt ze een diefstal in een winkel. Josie verliest zichzelf volkomen in haar project deze leerling te redden en deelt zelfs het bed met haar. De schellen vallen haar pas van de ogen wanneer Carmen met de ontspoorde Pirvu en zijn maten een feestje bouwt in haar woonkamer: haar wereld en die van Carmen liggen mijlenver uit elkaar.
De dialogen zijn levendig en het boek leest vlot weg. De karakters van de weifelende Josie en de blowende Carmen zijn goed getroffen. Bovendien reikt de auteur stof tot nadenken aan: waar begint en eindigt de verantwoordelijkheid van een leraar? Hoever reikt de invloed van een docent, wanneer de thuissituatie bepalend is voor succes? Zowel Josie als de directeur van de school, Peter Oomen, gaan veel te ver in hun streven het goede te willen doen en overschrijden alle ethische normen.
Van der Werf biedt een interessante variatie op een bekend thema, maar helaas volgt dan nog een naschrift waarin hij vertelt hoe het de personages hun verdere leven is vergaan. Het merendeel blijkt ondanks alle ellende op school toch goed te zijn terechtgekomen. Yasmina is doorgestroomd naar het vwo en van plan sterrenkunde te gaan studeren. Slechts een enkeling heeft het niet gered. Maar, zo schrijft Van der Werf, het staat de lezers vrij om een ander einde te verzinnen en te fantaseren over sterren, roem en onsterfelijkheid. In fictie is immers alles mogelijk, stelt hij. Dat geldt ook voor het onderwijs, mits we kinderen een tweede en soms zelfs derde kans geven.
Na alle misère, waarin een docent en een schooldirecteur seksueel grensoverschrijdend gedrag vertonen, komt dit volkomen misplaatst over. Deze goed geschreven roman, die interessante ethische kwesties aansnijdt, heeft zo'n feel good-moraal helemaal niet nodig.
★★★☆☆
Atlas Contact; 288 pagina's; € 21,99.
Bookarang
Een ontroerende en geestige roman over een falend onderwijssysteem en twee jonge mensen die elkaar harder nodig hebben dan hen lief is. Josie wordt zonder ervaring wiskundelerares op een school in een achterstandswijk. Ze heeft de grootste moeite met orde houden, en heeft het vooral zwaar te verduren met de populaire Carmen uit 3A, die zestigduizend volgers op Instagram heeft en denkt dat ze de regels aan haar laars kan lappen. Totdat Carmen Josie opeens om bijles vraagt, maar wel op één voorwaarde: dat moet bij Josie thuis. ‘De droomfabriek’ is in een trefzekere, toegankelijke literaire stijl geschreven met pakkende dialogen. Geschikt voor een brede tot literaire lezersgroep. Gerwin van der Werf (1969) is schrijver, recensent en leraar muziek op een internationale school. In 2010 won hij de Nationale Gedichtenwedstrijd en hij stond met twee romans op de longlist van de Libris Literatuur Prijs. In 2019 verscheen zijn roman ‘Strovuur', die op de shortlist stond voor het Beste Boek voor Jongeren.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.