Het eiland van Arturo
Elsa Morante
Elsa Morante (Auteur), Cesare Garboli (Inleider), Manon Smits (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Wereldbibliotheek, © 2022 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : MORA XXL |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Wereldbibliotheek, © 2022 |
VOLWASSENEN : ROMANS : MORA |
Marijke Arijs
em/ov/12 n
Tegen haar dood, in 1985, was schrijfster Elsa Morante in Italië een icoon. Bij ons is de belangstelling altijd mager geweest, maar daar komt verandering in. Vorig jaar verscheen de vertaling van Het eiland van Arturo, waarmee Morante als eerste vrouw de prestigieuze Premio Strega won, en onlangs is haar debuut voor het Nederlandstalige publiek ontsloten. Leugens en tovenarij werd in 1948 bekroond met de Viareggio-prijs en werd door de beroemde Hongaarse literatuurcriticus Georg Lukács een van de belangrijkste romans van de 20ste eeuw genoemd.
Deze kloeke familiekroniek, die een kleine 800 pagina's beslaat, schetst de lotgevallen van drie generaties. Na de dood van haar adoptiemoeder Rosaria reconstrueert Elisa de geschiedenis van haar Zuid-Italiaanse familie. Het meisje belooft een waarachtig verslag, zonder literaire trucjes, maar dat valt niet mee: haar voorouders zijn gepatenteerde leugenaars met een buitenmaatse fantasie, een gigantisch vermogen tot zelfbedrog en een perfect gevoel voor melodrama. De pathologische praatjesmakers zetten de werkelijkheid voortdurend naar hun hand, maar bovenal houden ze zichzelf voor de gek. 'Het giftige kwaad van de leugen kronkelt door de takken van mijn familie.'
De liefde is de grootste leugen van allemaal en dus is deze indrukwekkende roman een aaneenschakeling van ongelukkige en onbeantwoorde passies. Het begint al met Elisa's grootouders van moederszijde. Oma Cesira, een gouvernante van bescheiden komaf, is alleen uit berekening getrouwd met Teodoro, een aan lager wal geraakte edelman. Hun dochter Anna valt als een blok voor haar adellijke neef Edoardo, een narcistische tiran die haar treitert en vernedert. Van armoe trouwt ze met zijn vriend Francesco, een student die zich uitgeeft voor baron maar in werkelijkheid een eenvoudige boerenzoon is. Anna haat haar echtgenoot, die door dik en dun van haar blijft houden en op zijn beurt onvoorwaardelijk wordt bemind door de prostituee Rosaria. Zelfs tussen ouders en kinderen is de liefde niet wederzijds. De zoons worden overladen met zelden beantwoorde moederliefde, terwijl de dochters worden verwaarloosd, wat hun adoratie niet in de weg staat. Rosaria, het spreekwoordelijke hoertje met het gouden hart, blijkt het enige betrouwbare personage.
Flamboyante stijl
Dat dit boek Morante zo dierbaar was, kwam allicht doordat ze er zoveel van zichzelf in had gestopt. De vertelster, Elisa, heeft nogal wat trekjes met de schrijfster gemeen. Behalve een onvoorwaardelijke liefde voor katten delen de twee een onalledaagse familiegeschiedenis, die echoot in het verhaal. Net als Elsa groeit Elisa op in een volkswijk als dochter van een onderwijzeres en een postbeambte. Net als de auteur heeft ze een moeder die aan zenuwinzinkingen lijdt en zich vijandig opstelt tegenover haar echtgenoot, omdat ze geobsedeerd is door een andere man. In de roman blijft die hartstocht onbeantwoord; in het echte leven was de minnaar van Elsa's moeder, die aan het kroost werd voorgesteld als een oom, haar biologische vader. Als tiener ontdekte ze dat ze niet de dochter was van Augusto Morante, die impotent was, maar van Francesco Lo Monaco. Geen wonder dat problematische ouder-kindrelaties, disfunctionele gezinnen en ondoorzichtige familiebanden als een rode draad door haar werk lopen.
Toen Leugens en tovenarij in 1948 verscheen, waren critici niet te spreken over deze onmodieuze, breed uitwaaierende pil. Ze vonden het boek minstens honderd pagina's te dik, de personages te talrijk en het slot te verwarrend. De 19de-eeuwse verteltechniek en de flamboyante stijl vielen verkeerd in die tijd waarin het sobere, maatschappijkritische neorealisme hoogtij vierde. Morante's proza is inderdaad ontmoedigend wijdlopig en het melodrama nooit ver weg, maar er valt geregeld een flitsend psychologisch inzicht of een verrassende metafoor te rapen. Deze beklemmende, maar betoverende roman grijpt de lezer bij de kraag en laat hem niet meer los voor hij op de allerlaatste pagina is beland.
Vertaald door Manon Smits, Wereldbibliotheek, 768 blz., 49,99 € (e-boek 17,99 €). Oorspr. titel: 'Menzogna e sortilegio'.
Bookarang
Een knap gecomponeerde vuistdikke (767 blz.) roman over familie, geschiedenis, liefde en maatschappij. Het boek vertelt het verhaal van Elisa, een jonge vrouw uit Zuid-Italië, en haar familie. Aan de hand van een nalatenschap van brieven reconstrueert Elisa de liefdesrelaties van haar ouders en haar grootouders en onthult ze de leugens en fabels in de verhalen uit haar familie. Ze ontdekt de fantastische waanwerelden van haar naasten en hoe zij zich gevangen voelden door een benauwende maatschappij. Het boek is in talige stijl geschreven en zal met name een literaire lezersgroep aanspreken. Elsa Morante (Rome, 1912 - Rome, 1985) was een wereldberoemde Italiaanse schrijver, dichter en vertaler. Ze schreef meerdere boeken. Haar werk werd in meer dan twintig landen uitgegeven. 'Leugens en tovenarij’ is de met de prestigieuze Premio Viareggio bekroonde debuutroman van de schrijfster en werd oorspronkelijk gepubliceerd in 1948.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.