Bont : uit de zoo van Charlotte Mutsaers
Charlotte Mutsaers
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Het balanseer, 2022 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : ALGEMEEN EN MEDIA : 044 KREG |
Daniël Rovers
i /un/18 j
Encyclopedieën en woordenboeken hebben de meest objectieve ordening denkbaar, die van het alfabet, terwijl ze hun gezag ontlenen aan de wetenschap. Schrijvers hebben zich die autoriteit altijd gretig toegeëigend. Denk aan Flauberts Woordenboek van pasklare ideeën, Ambrose Bierce' Des duivels woordenboek en Matthijs van Boxsels De encyclopedie van de domheid. Aan deze drie voorbeelden wijdt Marc Kregting in zijn De encyclopedieën van de val bij wijze van saluut korte lemma's. Bovengenoemde 'encyclopedisten' zijn zuiverder in de leer dan hijzelf, in de zin dat ze te allen tijden een afstandelijkheid bewaren, of anders gezegd, zich zelden tot nooit bezondigen aan het persoonlijk voornaamwoord ik.
Nu zou je Kregting, die naam maakte als dichter en polemist, en het afgelopen decennium naar voren trad als blogger en essayist, zeker geen autobiografisch auteur kunnen noemen, maar zijn laatste twee boeken, het verbluffende De ware marsrichting (2017) en het melancholieke Zilveringen (2019), zijn op een schoorvoetende manier in toenemende mate persoonlijk.
Wellicht staat daarom 'encyclopedieën' in meervoud: om de verscheidenheid van genres en invalshoeken aan te geven. Op de zeshonderd pagina's van de bloedrode pil vindt de lezer aforismen, romanuittreksels, persoonlijke anekdotes, gedichten en nieuwsberichten. Sporadisch geeft de auteur iets prijs van een persoonlijke ziektegeschiedenis, mogelijk de vallende ziekte.
Elk lemma heeft betrekking op vallen, in meerdere betekenissen van dat woord. Je zou kunnen zeggen dat op deze aarde die ene beweging, van boven naar beneden, dé grote gelijkmaker is, meer nog dan de alles verstommende dood. Kregting plaatst zich niet boven zijn onderwerp - hij is geen onaangedane beschouwer. Het vallen zit hem in zijn bloed, om het zo te zeggen, en met de macht der wanhoop probeert hij er greep op te krijgen, al schrijvend, scrollend en verbindingen leggend.
Taalantropoloog
Deze encyclopedie geeft een kijkje in het brein van zijn maker, waar alles met alles verbonden lijkt, en clichématig taalgebruik wordt geïroniseerd, al was het maar om via de lach te ontkomen aan dorre gemeenplaatsen. In taal proberen we voortdurend de dingen vast te houden, en het kwetsbare lichaam te behoeden voor het verval. De taal zelf is aan strenge regels gebonden en verandert toch continu - verslonst, zo men wil. Kregting bekijkt het met de ogen van een taalantropoloog, die zijn mening opschort, al klinkt tussen de regels vaak genoeg een voorlopig oordeel door.
Onfortuinlijke wielrenners als Richie Porte en Raymond Poulidor vielen, met wat geluk op het asfalt of in de berm, bekende Amerikanen als John Denver en Kobe Bryant vielen in privévliegtuigen en -helikopters hun einde tegemoet, populistische linkse politici Rob Oudkerk en Steve Stevaert vielen van hun voetstuk, en kregen een duwtje in de rug van de door hen zo geliefde media. De charismatische kunstenaar Jan Fabre viel uit de gratie na meerdere meldingen van grensoverschrijdend gedrag, en met hem werd het iconische beeld - een herinnering aan diens jonggestorven broer - bovenop de Singel van zijn sokkel gehaald. Ook in literaire teksten wordt heel wat gevallen, of ze nu geschreven zijn door Saskia De Coster, Sappho of Christophe Van Gerrewey - Kregting leest te hooi en te gras, met een grimmig mededogen, en houdt een notitieboekje bij.
Ondertussen is het boek deel van een fantastisch bevrijdingsproject: namelijk om poëzie, in de brede zin van dat woord, gaande van verhaspelingen tot liedteksten en gedichten, te lezen buiten het 'officiële' kader van een dichtbundel. Deze exuberante encyclopedie lijkt met haar dichtbeschreven pagina's het tegendeel van wat doorgaans onder poëzie wordt verstaan. Door talloze namen en begrippen te scharen onder de noemer van de val, of het nu gaat om Aaliyah of Frank Zappa, om een Aalmoes of Zelfmoord, wijst Kregting op een wereld die weliswaar lijdt onder een veranderend klimaat, maar waar nog altijd de zwaartekracht heerst. Het is een boek om in de lijnbus te lezen, op een vol terras of in een drukke treincoupé, omdat in elk lemma het geroezemoes van de meest diverse stemmen doorklinkt, waardoor we met steeds meer informatie worden opgezadeld, dat als we niet oppassen tot een typisch hedendaagse vorm van vallen aanleiding geeft: de systeemcrash.
Het balanseer, 604 blz., 27,50 €.
Wim Fievez
Het idee van een boek over vallen, teloorgang en misère krijgt Kregting als hij een peuter in een speeltuin ziet vallen. Hij beseft dat uiteindelijk iedereen valt en zijn contenance verliest. Dat soort falen is heel democratisch. Personages en plot werken voor Kregting als een dwangbuis, daarom presenteert hij zijn bedenksels in de vorm van een soort ‘encyclopedie’, die soms veel weg heeft van een woordenboek, dan weer lijkt op een verkorte autobiografie. Bijvoorbeeld als het gaat over zijn eigen problematische literaire carrière. Het boek bestaat uit een aanzienlijk aantal in alfabetische volgorde gerangschikte, vaak potsierlijke lemma’s. Vooral die over de underdog in de samenleving zijn goed vertegenwoordigd. Heel speciaal zijn Kregtings taalinvallen, geïndexeerd naar België of Nederland. Kregting laat de lezer veel vrijheid. Je kunt aan het begin beginnen of grasduinend lukraak door de tekst gaan. Voor de opbrengst blijf je zelf verantwoordelijk. Het laatste lemma gaat over zwijgen en krijgt de passende omschrijving van stilvallen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.