Dit is mijn hof
Chris De Stoop
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Luisterpunt, 2020 |
VERDIEPING 2 : BATAVIA : DAISY : DEST |
Dirk Leyman
te/ep/05 s
'Een zonderling op een blauwe tractor' en 'een verslodderde boer op een verslodderde hoeve'. Typeringen die Chris De Stoop samenschraapt over de vereenzaamde Daniel Maroy. Zijn 'suiker-oom' woonde met zijn vier resterende koeien en nog een lapje grond in Evernijs, in een Henegouwse oksel vlak bij de Franse grens. Een overtollig mens, bij leven al haast door iedereen vergeten. Ook De Stoop had nog amper contact met deze 'man van de aarde'.
Tot de 84-jarige heremiet in het vizier komt van een jeugdbende. De 'oude viezerik', noemen ze hem. Ze hebben het op zijn geld gemunt, waarmee ze Nikes, drugs, een brommer willen kopen.
In de nacht van 29 maart 2014 brandt de vierkantshoeve van Maroy volledig af. In de verwoeste woonkamer - de koeienstallen blijven miraculeus overeind - ligt het stoffelijk overschot van de landbouwer. Algauw blijkt de vuurhaard een cover-up. Op het lijk treffen de speurders brandstofsporen aan. Een week eerder was Maroy door Pascal en Arno van 13.000 euro beroofd, nadat hij was teruggekeerd van de Colruyt. Hij droeg het geld in een plastic tasje op zijn lichaam.
De volgende dagen bezoeken andere acolieten van de 'bende van Evernijs' de hoeve in het dorp vlak bij Moeskroen en slaan eveneens hun slag. Nog eens 6.000 euro verzamelen Ahmed en Rachid. Wellicht is Daniel toen al omgebracht. 'Oom Daniel was dus in zijn eigen boerenhuis op ambachtelijke wijze afgemaakt, met een hooivork, een plank, een kachel, voorwerpen die hem zeer vertrouwd waren, zo vertrouwd als het Mariabeeld op de schouw of de grote bruiloftsfoto aan de muur', noteert De Stoop sec.
Zo luiden de feiten. Ze zijn makkelijk te traceren via de soms sensationele verslagen in de Noord-Franse kranten van destijds. Maar lees eerst het onthutsende, uiterst slim gecomponeerde boek van De Stoop, dat prismatisch alle facetten van deze plattelandsmoord belicht.
Biefstuk en rodenbach
Het boek Daniel - let op de bijbelse connotatie van Daniel en de leeuwenkuil - is meer dan de reconstructie van een redeloze misdaad. De Stoop vertelt over 'een fundamenteel goed mens', aan biefstuk en Rodenbach verknocht, die op hartverscheurende wijze aan zijn einde komt. Hij hanteert daarbij een arsenaal aan journalistieke én literaire middelen, in de beste traditie van Truman Capote (In Cold Blood) of, dichter bij ons, Joris van Casteren.
De Stoop voert omgevingsonderzoek uit, verzamelt getuigenissen en doet Daniels laatste tocht minutieus over. Zijn oom 'verkoos ontbering boven vertier' en 'zorgde slechter voor zichzelf dan voor de beesten'. Met dit boek krijgt de zwijgzame boer, aan wie de vooruitgang voorbijging, gloedvol eerherstel. Zo sluit Het boek Daniel naadloos aan op Dit is mijn hof (2015), over de teloorgang van het traditionele boerenleven.
Daar blijft het niet bij. De Stoop zal zijn familie op het proces (pas vijf jaar later) vertegenwoordigen, doorploegt alle dossiers en pleit zélf in de complexe rechtszaak. Zo komt het kluitje daders pijnlijk gedetailleerd in beeld. De desperado's werden al snel gevat, ook omdat ze domweg over hun wapenfeiten pochten en het filmpje deelden waarin ze de oude boer molesteerden.
De Stoop ontrafelt hun denkwereld, zoals bij Arno en Pascal: 'Twee vroegtijdige schoolverlaters met acne, amper achttien, de wereld nog open maar ze hadden zich al hopeloos klemgereden.' Misschien is dit De Stoops echte tour de force. Hij maakt de dynamiek van zo'n groep, vaak kinderen van gescheiden ouders, zeer aanschouwelijk. Perspectiefloos opgroeiende, materialistische driftkikkers die hun slachtoffer mentaal 'ontmenselijken'. Het komt zelfs tot een prangend gesprek met Rachid uit Roubaix, 'uit de armste wijk van de armste stad van Frankrijk'. Morele dilemma's over schuld en vergelding teisteren De Stoop.
Toch zet hij zonder stemverheffing dit relaas op papier, in een boek dat je niet kunt wegleggen en je koud om het hart slaat. Het afgemeten maar zo efficiënte taalgebruik versterkt dat effect. Af en toe slechts gunt De Stoop zich een toef emotionaliteit. En natuurlijk ligt de sympathie van de boerenzoon bij oom Daniel, de solitair die zich van de wereld had afgekeerd. Dit magistrale boek van internationale allure smeekt haast om een verfilming door de gebroeders Dardenne.
De Bezige Bij, 254 p., 22,99 euro.
Jean-Pierre Geelen
te/ep/05 s
Op een nacht in 2014 beslopen de neven Ahmed en Rachid de oude hoeve van de bejaarde boer Daniel. Plaats van handeling: de Belgische gemeente Evernijs, buurdorp van Sint-Léger, beide gelegen in de buurt van het Franse industriestadje Roubaix. Omdat het gerucht ging dat de boer een fortuin in klinkklare munt verborg in zijn woning, stapten de neven op die kwade nacht op de boerderij af. Ze troffen er de oude man, gingen op zoek naar zijn geld en filmden hoe ze hem met een stok stevig op zijn hoofd sloegen. Hij bleef bewegingloos achter. Later legden de jongens de boerderij in de as, om de moord te verdoezelen. Hun buit: een paar duizend euro.
De jongens maakten deel uit van een bende hangjongeren. Boer Daniel was de oom van de Vlaamse schrijver en journalist Chris De Stoop. Hoewel De Stoop zijn oom bij leven nauwelijks kende, vertegenwoordigde hij de familie in de rechtszaak. Hij las de processtukken, bezocht de zittingen en ging tot slot langs bij dader Rachid (een gefingeerde naam, maar de afkomst blijft duidelijk) in de gevangenis, waar die vijftien jaar heeft uit te zitten.
Op de hem kenmerkende wijze - in haast nuchtere bewoordingen, maar niet gespeend van empathie - schetst De Stoop in Het boek Daniel een portret van de jongens en hun achtergrond, hun gruwelijke daad, het kwijnende boerenleven (een terugkerend thema in De Stoops werk) én het leven van zijn ietwat zonderlinge oom Daniel. Werelden die op banale en gruwelijke wijze samenkwamen, met dodelijke afloop.
De Stoop wilde alles weten, en eerlijk opschrijven. Zijn wapen is zijn pen. Daarmee werd hij bekend door journalistieke boeken als Ze zijn zo lief, meneer (over vrouwenhandel) en Dit is mijn hof, over het verdwijnende boerenland in België. Met diezelfde pen schreef hij Het boek Daniel, een eerbetoon en journalistieke obductie tegelijk.
Haarfijn fileert hij de banaliteit van de brute, haast achteloze roofmoord, die onder meer voortvloeide uit de afkomst van de daders: een naargeestige Franse achterstandswijk, 'een negentiende-eeuwse arbeidersbuurt met verveloze rijtjeswoningen en pakhuizen in rode baksteen rond fabrieksschoorstenen waar al decennia geen rook meer uit komt', waar werkloosheid, armoede, misdaad en drugs de dagelijkse realiteit zijn.
Geen verrassende details voor wie weleens een rechtbankverslag in de krant leest. Toch blijft het verbijsterend te lezen hoe sommige levens hun loop kunnen krijgen.
Een literair-journalistiek verslag van een roofmoord op een boerderij; dan is de vergelijking met de klassieker In Cold Blood van Truman Capote nooit ver weg. Maar Het boek Daniel kan uitstekend op eigen benen staan. De Stoop verplaatst het verhaal naar het hier en nu. Ook al door de sterke compositie ontstaat zo een drama dat nog lang in je hoofd blijft nagalmen.
****
De Bezige Bij; 256 pagina's; € 22,99.
Van Onna
De oude Daniel is bruut vermoord op de boerderij waar hij zijn leven lang heeft gewerkt. Hij was erg op zichzelf en zijn dorpsgenoten vonden hem maar een zonderling. De moord op Daniel is gepleegd door een jeugdbende. De auteur vervult de rol, die er is voor nabestaanden in de Belgische rechtspraak, in het proces. In het boek onderzoekt hij het leven en de dood van zijn oom in het dorp op de grens tussen Vlaanderen en Frankrijk. Daarnaast brengt hij het leven en de achtergrond van de daders in beeld. Daarmee schetst de auteur een beeld van twee totaal verschillende werelden die hier samenkomen. De rechtszaak en de levens zijn logisch ineen gevlochten en dit waargebeurde verhaal is door de auteur empathisch beschreven.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.