De overgave : roman
Arthur Japin
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
2 items aanwezig |
Uitgeverij De Arbeiderspers, © 2020 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : JAPI |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij De Arbeiderspers, © 2020 |
VOLWASSENEN : ROMANS : JAPI |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij De Arbeiderspers, © 2020 |
VOLWASSENEN : ROMANS : JAPI |
Drs. Hadewych Griffioen
Naar historie opgetekende roman waarin levensfeiten van de impressionistische schilder Edgar Degas romantisch worden opgesmukt. Het verhaal speelt deels in Louisiana (1872-1873) en zet het werk van Degas in een gefabuleerde context. In Parijs (1912) krijgt de blinde Degas een opruimcoach avant la lettre op bezoek. Zij noteert: ‘Het ontmoedigt mij te zien hoe een mens zich jaar in jaar uit voortsleept van bijzaak naar bijzaak zonder dat daar enige lijn in te ontdekken valt (...)’. Zij stelt tergende vragen naar zijn geheime zielsliefde voor zijn blinde nichtje Estelle met ‘pupillen dof als een verweerde spiegel’. Haar vermogen te leven met beperking en verlangen, en daarbij zuiver te blijven maakt haar anders dan veel vrouwen die: ‘niet willen geloven dat hun grootste schoonheid is zichzelf te zijn...’ Postkoloniaal Louisiana is schilderachtig: ‘...magnolia’s, sinaasappel- en bananenbomen [wit, oker, warm en koud] Negerinnen met roze kinderen op de arm.’ Naast exotisme, een vroeg-kritische visie (1872): ‘Slavernij is een morele, politieke commerciële en sociale faux pas geweest’.
Rob Schouten
us/ug/29 a
Arthur Japin schrijft bij voorkeur over historische personages en hun entourage; dat deed hij in grote romans als 'Een schitterend gebrek' (zijn meest gelezen boek, schat ik), 'Vaslav', 'Kolja' en andere. Hij doet het ook in zijn jongste roman 'Mrs. Degas'. Maar de geschiedenis zelf is hem niet genoeg, hij fabuleert eromheen, dirkt haar op, verzint er plots bij. Daarbij komt dat hij zijn hoofdpersonen vaak uit de wereld van de kunst en exotica plukt, ze hebben van zichzelf al iets avontuurlijks dat de schrijver extra aanzet. Dat deed hij in 'Een schitterend gebrek' met Casanova, in 'Vaslav' met Nijinsky, in 'Kolja' met de broers Tsjaikovski.
'Mrs. Degas' past in het rijtje kunstenaarsromans. Ooit bezocht de schilder Edgar Degas zijn familie in het Amerikaanse New Orleans, alwaar zijn broer een zaak runde. Hij was een van de weinige negentiende-eeuwse Europese kunstenaars die de Nieuwe Wereld ook daadwerkelijk bezochten. Broer Paul is getrouwd met Estelle, de Mrs. Degas van dit boek en de grote liefde van Edgar Degas. Tientallen jaren later komt een vrouwelijke gezant uit Amerika zogenaamd voor hem werken, maar eigenlijk wil ze hem met zijn verleden confronteren. Degas, inmiddels veranderd in een ouwe ontoegankelijke brombeer, laat zich al tegenstribbelend inpalmen door de vrouw, die een bijzondere rol in de familie blijkt te spelen.
Intussen vertelt Japin afwisselend het verhaal van de Parijse kunstenaar en zijn 'cercle' en van zijn Amerikaanse episode: vooral die laatste levert nogal wat roerige stof op: de blinde Estelle, de overspelige broer, een baby die de zelfmoord van haar moeder in een put overleeft, de talloze schilderijen die Degas van Estelle maakt. Gefundenes Fressen voor Japin, die in zijn romans een voorkeur aan de dag legt voor exotica en hevige geschiedenissen. Hij is nu eenmaal een romanticus die de soberheid van veel Nederlandse literatuur in zijn schrijven versmaadt, zijn personages zijn gepassioneerd, ze hebben uitgesproken slechte en goede eigenschappen, ze missen de calvinistische middelmaat, maar herinneren aan boeken uit de 19de eeuw zoals 'Madame Bovary', 'Anna Karenina', 'De idioot'.
Op sommige momenten heeft 'Mrs. Degas' iets weg van kaskrakers als 'Gejaagd door de wind', maar intussen biedt Japin meer dan entertainment. Zo beschrijft hij niet alleen allerlei verwikkelingen en familiegeheimen maar presenteert hij ook een duidelijke kunstopvatting, die spreekt uit talloze credo's, zoals deze: 'kunst heeft afstand nodig' of 'het mooiste in de kunst komt voort uit onthouding'. Op die manier verklaart Japin de schilder Degas, die zijn grote liefde aan zijn broer overliet maar haar in zijn kunst vereeuwigde. Het is iets wat we uit andere Japin-romans kennen: kunstenaars lijden en worstelen maar ze scheppen iets groots. Hij is de schrijver die deze gemeenplaats keer op keer en vaak inventief weet uit te meten.
Opvallend vind ik dat deze schrijver zo aangetrokken wordt door de andere kunsten, ballet in 'Vaslav', muziek in 'Kolja', schilderkunst in 'Mrs. Degas'. Alsof de betrekkelijke steriliteit van het schrijven hem niet genoeg is. Ook dat zegt mij iets over zijn eigen kunstenaarschap, dat meer pulseert en vibreert dan dat van zijn collega's. Dat hij daarbij ook wel eens over de schreef gaat neem ik voor lief, het is nu eenmaal eigen aan de portretkunst die hij bedrijft en die een accentje hier of daar niet schuwt, integendeel.
De Arbeiderspers; 336 blz. € 23,99.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.