A country road, a tree
Jo Baker
Jo Baker (Auteur), Annelies de hertogh (Vertaler), Els de Roon Hertoge (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
B&L, 2020 |
VERDIEPING 2 : DUIVELSHOEK : SPANNEND : BAKE |
Kathy Mathys
i /un/13 j
Een zwangere vrouw loopt na het werk in de schemering naar huis. Haar handen zitten in haar zakken en rusten op haar bolle buik. Plots wordt ze aangevallen door een man die haar met zijn vuist in het gezicht slaat. Door de aanvaller te bijten ontsnapt de docent creatief schrijven aan een verkrachting, maar de gevolgen van het gewelddadige incident sijpelen door in haar hele leven.
Drie jaar na de aanval trekt ze met haar kind naar Noord-Engeland om er lessen creatief schrijven te geven aan een universiteit, waar ze te maken krijgt met subtielere vormen van mannelijke geweldpleging. Er is een vakgroepvoorzitter die haar intimideert door telkens weer zijn hand op haar arm te leggen, en een student die een roman schrijft waarin de grenzen tussen feit en fictie wel erg dun worden. Ze herkent uiteindelijk zichzelf in het hoofdpersonage en kampt met 'de angst om helemaal niets te zeggen te hebben' over wie ze zelf is. Haar man houdt zijn baan in Londen aan en komt af en toe op bezoek tijdens de weekends. Opgesloten in een bubbel van paniek slaagt de vrouw er niet meer in haar partner dichtbij te laten komen.
Spook
De Britse schrijfster Jo Baker is bij ons bekend van Landgoed Longbourn, een bewerking van Jane Austens Pride and prejudice vanuit het oogpunt van het personeel van de familie Bennet. Een eerdere roman, The telling, speelde zich ook af op Noord-Engelse grond, Bakers favoriete terrein - de schrijfster groeide op in een dorpje in Lancashire. The telling is een spookverhaal over een vrouw die belaagd wordt door de geest van een eerdere bewoner van haar huis. In Het lichaam zwijgt wordt de verteller dan weer behekst door haar eigen verleden.
Grenzen
Baker liet in The telling al zien hoe goed ze is in het combineren van genres. Het lichaam zwijgt, haar beste boek tot dusver, is wat dat betreft een meesterstuk. Het is een geëngageerde psychologische roman over geweld tegen vrouwen, een geestige campusroman én een thriller. Humor en spanning vormen dikwijls een moeizaam huwelijk, maar bij Baker werkt de mix wonderwel. De fragmenten over het lesgeven en haar studenten zijn bijzonder grappig. Van het zelfverklaarde genie dat zich onsterfelijk waant door een roman zonder leestekens te schrijven tot de Amerikaanse die werkt aan een young adult-roman over weerwolven: ze zijn herkenbaar.
De problemen beginnen pas goed wanneer bovengenoemd genie zich stoort aan een tekst van een medestudent. Het gaat om een thriller waarin het lijk van een dode vrouw in detail wordt beschreven. Het genie had vooraf graag een leeswaarschuwing gekregen. Voor de docent is zo'n disclaimer geen must, al stelt ze zich vragen bij de manier waarop vrouwen worden opgevoerd in fictie. Ze worstelt met de vraag 'of er wel een manier was om “vrouw” te schrijven zonder ook “lichaam” te schrijven'. Als jonge, ietwat onzekere docent heeft ze moeite met het bewaken van grenzen en weet ze niet altijd hoe ze moet omgaan met vragen van studenten over politieke correctheid.
Baker schrijft haar roman in sobere zinnen waarin af en toe een indringend beeld oplicht. Ze weet de Noord-Engelse sfeer precies te vatten: het gesis van een koptelefoon in een nagenoeg lege bus, bijvoorbeeld, of de regen rond het licht van een straatlantaarn 'als de pluizenbollen van een paardenbloem'.
In ouder werk liet Baker al zien dat ze treffend kan schrijven over intimiteit of over het gebrek daaraan, over moederschap en over landschappen. In Het lichaam zwijgt zet ze Noord-Engeland in om een thrillersfeer te creëren. Op het einde gaat de schrijfster voluit voor de suspense - verrassend is dat misschien niet, maar het past wel bij dit verhaal over het verschil tussen fictie en non-fictie, waarheid en leugen.
Jo Baker wordt al te gemakkelijk weggezet als een schrijfster van lichtere romans. Met haar nieuwste laat ze zien dat ze ideeënrijkdom weet te rijmen met spanning en humor, en dat is heel wat indrukwekkender dan een roman zonder leestekens.
Vertaald door Annelies de Hertogh en Els de Roon Hertoge, Borgerhoff & Lamberigts, 318 blz., 24,99 €. Oorspronkelijke titel: 'The body lies'.
Naar gegevens van J. Hodenius
Na twee metafictionele romans van de Britse schrijfster (1973) over de bedienden in Jane Austens ‘Pride and prejudice’ (‘Landgoed Longbourn’) en de fictieve betrokkenheid van Samuel Beckett met het Franse verzet in de Tweede Wereldoorlog (‘A country road, a tree’) is deze combinatie van (lichte) campussatire en thriller een gelaagd, maar qua plot meer rechtlijnig boek over vooral mannelijk geweld tegen vrouwen. De naamloze verteller wordt tijdens haar zwangerschap verkracht. Als ze na enkele jaren een baan als universitair docent creatief schrijven in het noorden krijgt aangeboden, grijpt ze deze kans met beide handen aan, ook al heeft dat ingrijpende gevolgen voor haar huwelijk. Haar man, een leraar, blijft in Londen werken. De verantwoordelijkheden stapelen zich voor haar op, met alle gevolgen voor haar huwelijk. Een van haar studenten, een getroebleerde jongen uit een rijk gezin uit de buurt, die claimt dat hij steeds de waarheid schrijft, verkracht haar, laat dat gegeven doorsijpelen in zijn werkstukken en hint naar eerder geweld tegen vrouwen. Een ander interessant hoofdthema, ook weerspiegeld in de werkstukken van de andere studenten, is dan ook leugen en waarheid in fictie.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.