De verre voortijd
Sebastian Barry
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Em. Querido's Uitgeverij, 2020 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : BARR |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Em. Querido's Uitgeverij, 2020 |
VOLWASSENEN : ROMANS : BARR |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Em. Querido's Uitgeverij, 2020 |
VOLWASSENEN : ROMANS : BARR |
Marnix Verplancke
il/pr/11 a
'Ik dacht aan de militair die op mijn moeder inhakte. Het was gewoon iets nobels dat ons in Amerika was overkomen. Wij waren het verloren volk van Schildpadeiland. De dood was onze poort naar het paradijs, geen twijfel mogelijk.'
De zestienjarige Winona is de enige overlevende van haar stam nadat deze door Amerikaanse militairen tot de laatste ziel is uitgemoord. Ze is gered door John Cole en Thomas McNulty, twee vroegere soldaten die een koppel vormen en gek zijn op jurken met veel franjes. Zij nemen Winona mee naar de tabaksboerderij van Lige Magan. Daar vormen ze een ietwat curieuze menage, samen met Tennyson en Rosalee Bouguereau, twee voormalige zwarte slaven die na de burgeroorlog vrij gekomen zijn. In theorie dan toch, want al speelt Sebastian Barry's nieuwe roman Duizend manen in het Tennessee van midden jaren 1870, een paar jaar na de burgeroorlog dus, feitelijk zijn alleen blanken vrije burgers. Zwarten en indianen zijn dat helemaal niet.
Dat is wat Winona aan den lijve ondervindt wanneer ze zich samen met haar drie jaar oudere liefje Jas Jonski overgeeft aan de whiskey die verkocht wordt in de kruidenierswinkel waar de jongeman werkt. De drank is niet gewoon vervallen; als Winona na een black-out wakker wordt, is ze zwaar gehavend en verkracht. Jas is de dader, zegt ze, ook al weet ze dat in feite niet echt, maar haar beschuldiging heeft geen enkel gevolg. Omdat die sheriffs niet veel doen, beslissen Cole en McNulty die Jas zelf maar eens te ondervragen, wat een bloederig mechaniekje in gang zet waar ook Tennyson de pijnlijke gevolgen van zal moeten dragen.
Sebastian Barry is al een paar decennia de knapste Ierse verhalenspinner, die voor zijn romans en toneelstukken al een hele wandkast vol prijzen heeft gekregen. We gebruiken het woord 'spinner' hier niet toevallig natuurlijk. Barry weeft al zijn hele carrière aan een groot spinnenweb. Zowat alles wat hij schrijft hangt samen met wat ervoor kwam en vloeit voort uit de verhalen die hij hoorde van zijn vader en grootvader, over de Ierse onafhankelijkheidsoorlog die zijn familie verscheurde en over de mannen die naar Amerika trokken en daarmee in de voetsporen traden van andere familieleden die dat generaties eerder al hadden gedaan.
onthutsend beeld
Barry's vorige roman, Dagen zonder einde, speelde in het Amerika van de grote indianenoorlogen en de burgeroorlog en focuste op de niet zo onschuldige avonturen van John Cole en Thomas McNulty. Duizend manen is het vervolg op dat boek, ook al hoef je dat in feite helemaal niet te weten. De roman is immers perfect op zich te lezen, net zoals je dat met de verschillende delen van Balzacs La comédie humaine kan doen. Samen proberen ze een tijd en een mentaliteit te vatten, maar op zich zijn het knappe romans. En dat geldt ook voor Duizend manen, dat een onthutsend beeld geeft van het Amerika van net na de burgeroorlog.
Het officiële gevecht was achter de rug, maar mensen bleven natuurlijk wel wonen waar ze altijd gewoond hadden. Alleen wist je voortaan heel goed wie voor de zuidelijken en wie voor de noordelijken was geweest. En zeker in Tennessee kon dat voor veel wrijving en geweld zorgen. Het oosten van die staat was openlijk voor de noordelijken geweest, terwijl het westen, waar veel katoenplantages waren, zich als een man achter de zuidelijken had geschaard. Zodra de oorlog voorbij was, moest Tennessee een gouverneur krijgen, en de ene keer kwam die uit het oosten, de andere uit het westen. U snapt het plaatje.
Duizend manen wordt verteld door Winona. We horen een stem die duidelijk het Engels niet helemaal machtig is en regelmatig teruggrijpt naar beelden van vroeger, beelden die getuigen van een leven dicht bij de natuur ook, waar achter iedere struik of rotsblok een wolf of beer kan schuilgaan. Het is in dergelijke scènes, waar Barry mens en natuur elkaar laat aftasten, dat zijn literaire meesterschap pas ten volle tot zijn recht komt. Groots is bijvoorbeeld de passage waarin hij de in het nauw gedreven Winona vergelijkt met een opgejaagde bizon, net voor de jager hem neerschiet: 'Dat vreemde moment van evenwicht voor de dood. Uitpuilende ogen van doodsangst en woede. Zo voelde het op dat moment. Misschien beleeft de bizon dan haar mooiste moment, een ogenblik van stralende helderheid waarop alles wat haar dierbaar is haar duidelijk wordt: de prairie, de lupines, het taaie gras, de lange adem van de winter en de plotse overvloed van het voorjaar. Duidelijk gemaakt in de laatste tel voordat ze die verliest.'
Querido, 248 p., 20 euro, vertaald door Jan Willem Reitsma.
Dr. Nelleke Manneke
Vervolg op het bekroonde 'Dagen zonder eind'* (2016); een bijfiguur uit dit boek is nu de hoofdpersoon en verstelster. Winona is een indiaans Lakota meisje en als kind gered en geadopteerd door de militair Thomas McNulty en zijn levenspartner John Cole. Inmiddels is het 1870, de Burgeroorlog is voorbij en het gezin is samen met de twee voormalige slaven Tennyson en Rosalee neergestreken op een tabaksboerderij in Paris, Tennessee. Winona is bijna volwassen en is van plan te trouwen met Jas Jonski, een Poolse kruideniersbediende. Ook al woont ze in een liefdevol gezin, de samenleving van na de Burgeroorlog is uitermate gewelddadig, vooral tegen indianen en ex-slaven. Winona wordt verkracht en Tennyson zodanig mishandeld dat hij niet meer kan zingen en praten. Winona zint op wraak, verkleedt zich als jongen en vertrekt, gewapend met geweer en mes, op een gevaarlijke tocht. Al snel krijgt ze gezelschap van het indiaanse weesmeisje Peg, op wie ze verliefd wordt. Hoewel de gevoelens van Winona wellicht meer passen in de 21e dan in de 19e eeuw, is dit een bij vlagen poëtische roman vol levenswijsheden. Kan zelfstandig van het voorgaande deel worden gelezen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.