American dirt
Jeanine Cummins
Jeanine Cummins (Auteur), Carola van der Kruk-de Boer (Vertaler), Annet Niewold-De Boer (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Mozaïek, 2020 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : CUMM |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Mozaïek, 2020 |
VOLWASSENEN : ROMANS : CUMM |
Drs. Madelon de Swart
Lydia heeft haar leven op orde in Acapulco, Mexico. Gelukkig getrouwd met journalist Sebastián en moeder van zoon Luca werkt ze enthousiast in haar boekwinkel, waar ze aan de praat raakt met een nieuwe klant, de charmante, erudiete Javier. Toevallig ontdekt ze via Sebastián, die schrijft over drugskartels, dat Javier leider is van het kartel dat sinds kort de stad teistert. Als Sebastián een profiel heeft gepubliceerd over dit drugskartel volgen bedreigingen, daarna richt het kartel op het verjaarsfeest van Lydia’s nichtje een bloedbad aan waarbij zestien mensen omkomen, onder wie haar moeder en Sebastián. Lydia overleeft met Luca en weet dat ze moeten vluchten. Dan begint de zware tocht naar de VS, in de hoop onderdak te vinden bij een oom in Denver. Van de Amerikaanse auteur verschenen eerder twee romans. Deze derde (eerste in het Nederlands vertaalde) is in de buitenlandse media enthousiast besproken, de filmrechten zijn verkocht, maar er is ook kritiek op de beschrijving van Mexico en Mexicanen. Al met al is dit een indringende, vrij zwaar aangezette roman die meerwaarde krijgt door de aangrijpende, ontroerende beschrijving van migranten op de vlucht.
Gerwin Van Der Werf
ru/eb/15 f
Misschien zou het beter zijn om blanco te beginnen aan de roman 'Wie omkijkt' van Jeanine Cummins. Onwetend in ieder geval van de literaire rel die in de Verenigde Staten is ontstaan. In dat geval moet u deze bespreking niet verder lezen. Maar het moddergevecht krijg je er bij dit boek gratis bij, het is niet anders. Je zou zelfs kunnen stellen dat de controverse interessanter is dan de roman zelf - maar dat oordeel schort ik even op.
Eerst de feiten: Jeanine Cummins schreef een roman over Mexicaanse migranten die na veel ontberingen de VS bereiken, ze ontving een miljoenenvoorschot, het boek kreeg een oplage van een half miljoen en ze werd bejubeld door Oprah Winfrey. De lof en het succes schoten in het verkeerde keelgat van schrijvers die in tegenstelling tot Cummins wél een migratie-achtergrond hadden. Cummins werd beschuldigd van valse motieven, stereotypering van Mexicanen en misplaatste culturele toe-eigening. Fake-ass social justice literature, schreef de Mexicaans-Amerikaanse Myriam Guba over het boek, waarmee ze een gevoelige snaar raakte. Cummins trok zich terug, haar promotietoer werd afgelast. Intussen verschijnen her en der vertalingen.
'Wie omkijkt' gaat over boekverkoopster Lydia en haar achtjarige zoontje Luca. Ze moeten vluchten uit Acapulco, nadat een drugskartel haar hele familie heeft uitgemoord. "Een van de eerste kogels vliegt naar binnen door het open raam boven het toilet waar Luca staat te plassen." De openingszin maakt niet alleen duidelijk dat geweld regeert in Acapulco, maar ook dat ons een hard en heftig verhaal te wachten staat. Lydia's man, een journalist, schreef over de kartels, en over de (fictieve) gentleman-bandiet La Lechuza in het bijzonder. Lydia weet dat de drugsbaron niet zal rusten voor hij ook haar te pakken heeft, dus moet ze met Luca zo snel mogelijk opgaan in de anonieme massa migranten die vanuit Midden-Amerika door Mexico naar de VS trekt. Ze maken de reis grotendeels via 'La Bestia', de goederentreinen waar duizenden vluchtelingen op springen om zich er honderden kilometers lang aan vast te klampen. Lydia en Luca ontmoeten twee zusjes uit Honduras op de trein. Drie kwetsbare vrouwen en een jongetje, je houdt je hart vast. Ze moeten zien te ontkomen aan talloze griezels, moordenaars, verkrachters en corrupte politie-agenten. Gelukkig is er zo nu en dan een barmhartige Samaritaan op hun pad. Tijdens de reis krijgen we een beeld van een land dat zucht onder geweld.
Je kunt niet beweren dat Cummins onvoldoende research heeft gedaan, al doet ze iets te goed haar best dat te laten zien, bijvoorbeeld met het grote aantal Spaanse zinnetjes en uitdrukkingen, die vervolgens weer vertaald moeten worden. Aan de andere kant leer je daardoor een woord als cuerpamático, het lichaam als geldautomaat. Schokkend, en voor veel vrouwelijke migranten de brute werkelijkheid. Zo bleef ik op twee gedachten hinken tijdens het lezen van deze roman. Wat wíl de schrijver? Een lekker, spannend verhaal opdienen, of een authentiek beeld geven van het harde leven van de migranten? Allebei, lijkt het, en dat werkt niet goed. De enorme vaart, de filmische scènes, de aaibare personages en het zoete slot maken van het boek een Disney-avontuur. Disney on speed and bullets, dat wel.
Ook in de psychologie schiet de roman tekort. We leren niets belangwekkends over rouw en het omgaan met trauma. Soms wordt er tussen alle hectiek iets over losgelaten: "In rust komen trauma's naar boven. Lydia voelt zich net een gebroken ei, al weet ze niet goed of ze de schil, de dooier of het eiwit is. Waarschijnlijk eerder een roerei." Sowieso is de stijl vlak. Angst knijpt kelen dicht, knokkels worden wit, Luca is 'bijna te bang' om de trein vast te pakken en Lydia kan iets 'haast niet begrijpen' .
Hoe goed ik de controverse ook begrijp, en hoe middelmatig het boek geschreven is, 'Wie omkijkt' kan ondanks de niet-authentiek aanvoelende nadruk op spektakel de Europese lezer bewuster maken van het menselijke drama dat zich afspeelt in Midden-Amerika. Hopelijk bewust genoeg om betere romans over dit onderwerp te lezen, bijvoorbeeld van schrijvers die bovengenoemde Myriam Guba opsomde in The Guardian: Luis Alberto Urrea, Juan Rulfo, Angie Cruz. Of Valeria Luiselli. Ik ben daar zeker zeer benieuwd naar.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.