Lijkententoonstelling
Hassan Blasim
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Jurgen Maas, 2021 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : BLAS |
Karen Billiet
us/ug/14 a
In de Islam heeft God 99 namen. Elke naam benoemt één van zijn uiteenlopende eigenschappen, van de Barmhartige tot de Vernederaar. Het inspireert Hassan, een uit Irak gevluchte dierenarts, om een blog op te starten waarin hij 99 vluchtelingen aan het woord laat.
De blog en de geïnterviewden zijn fictief, de schrijvende koeiendokter Hassan is dat ook. Toch bevat zijn relaas heel wat anekdotes en standpunten van zijn geestelijke vader Hassan Blasim. In 2000 sloeg Blasim, die in Bagdad een opleiding tot filmregisseur volgde, op de vlucht voor het regime van Saddam Hoessein. Er volgde een odyssee van vier jaar, waarin hij te voet door de bergen naar Turkije trok, als vluchteling zonder papieren werd uitgebuit in Istanbul en als illegale keukenhulp in Bulgarije een vinger verloor. Na vier vruchteloze pogingen lukte het hem de grens met de EU over te steken. Sinds 2004 woont hij in Finland, waar hij meerdere verhalenbundels publiceerde. Allah 99 is zijn eerste roman.
Exilschrijver
Als exilschrijver bereikt Blasim vooral een Europees publiek. Hoewel hij in het Arabisch schrijft, is zijn werk in de Arabische wereld verboden. Dat hij straattaal hanteert en zijn verhalen doordrenkt met seks en alcohol, schiet er volgens de schrijver in het verkeerde keelgat.
In Allah 99 speelt Blasim met drie elementen. Centraal staat Hassan, die zijn ervaringen als vluchteling in het kille Finland treffend weet te verwoorden. Het is een relaas vol desillusies, met ngo-medewerkers die platitudes uitbraken en racisme in de kunstwereld. Het gevoel dat hij zijn aanwezigheid voortdurend moet verantwoorden, maakt hem opstandig.
Vervolgens zijn er de verhalen die Hassan op zijn blog verzamelt. Ze etaleren de gruwel van het conflict in Irak, met autobommen, verkrachtingen en sluipschutters. Een arts vertelt hoe ze haar hoofd volpompt met technobeats om het gekerm te overstemmen. Een maskermaker wordt rijk met het oplappen van oorlogsslachtoffers. Maar Hassan is geen betrouwbare verteller. Na alles wat hij heeft meegemaakt, ziet hij geen verschil meer tussen het echte leven en fantasie. De verhalen zijn dan ook gekruid met surrealistische elementen en absurde humor. Zo belandt een familie Irakezen in het Finse 'Dorp van Een', waar alles wat je kunt bedenken maar één keer aanwezig mag zijn. De nieuwkomers worden scheef aangekeken omdat ze met hun afwijkende huidskleur de 'Wet van Eén' overhoop gooien.
Ten slotte zijn er de e-mails van een oude vrouw die in Irak achtergebleven is. Haar berichten vertolken de teleurstelling over een heimat dat ze niet meer herkent. Een houvast vindt ze in het vertalen van de Roemeense filosoof Emil Cioran, en in het lezen van de wereldliteratuur.
Geen reddingsboei
Voortdurend balanceert Blasim tussen het verheven gesprek en gore praat. Wanneer Hassan zijn heil niet vindt in de boeken van Italo Calvino of de muziek van Nils Frahm, dan vlucht hij in alcohol en seksuele escapades. En dan wordt het wel eens grensoverschrijdend. Vrouwen zijn in dit boek niet veel meer dan konten, benen en openingen die gepenetreerd moeten worden.
Blasim combineert die elementen tot een chaotisch geheel. Hij ritmeert de tekst met verschillende lettertypes, cursieve passages en vetgedrukte regels die een vraag-antwoordvorm suggereren. Maar soms is onduidelijk wie precies aan het woord is, en zoals in echte gesprekken springen de vertellers van de hak op de tak. Wil Blasim met die experimentele vorm iets van de ontwrichting meegeven die zijn personages doormaken? Als lezer voel je je in elk geval als een drenkeling die door de golven alle kanten wordt opgezwaaid. Van de schrijver valt geen reddingsboei te verwachten. Probeer je over die rommelige structuur heen te zetten. Want de stemmen van de Irakezen en de scherpe uitspraken over Europa's omgang met vluchtelingen blijven lang nazinderen.
Vertaald uit het Arabisch door Djûke Poppinga, Jurgen Maas, 280 blz., 24,50 €.
Norma Montulet
Schrijver en filmmaker Hassan Blasim (1973) vluchtte in 1999 uit Irak. Nu woont hij in ballingschap in Finland. In zijn roman ‘Allah 99’ probeert hij de clichés over vluchtelingen te ontkrachten en hun ingewikkelde levens te schetsen. Dat doet hij door middel van het hoofdpersonage, Hassan de Uil, een dierenarts, die voor zijn blog op zoek is naar verhalen van vluchtelingen in Europa. Ook blikt hij terug op zijn eigen leven. ‘Allah 99’ is experimenteel van opzet. Het boek bestaat uit een collage van fictieve interviews, anekdotes, kroeggesprekken, herinneringen en brieven van ene 'Alia' die het werk van de Roemeense filosoof Emil Cioran vertaalt in het Arabisch. Daarnaast bevat de roman een rijke schakering aan personages die allen hun eigen verhaal hebben. De meeste verhalen zijn tragisch maar Blasim weet desondanks een luchtige toon te bewaren. Voor ervaren lezers. Van Blasim verscheen eerder ‘Lijkententoonstelling’.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.