Ik heb een paar vragen voor je : over de ware toedracht van een tragedie op een Amerikaanse kostschool
Rebecca Makkai
Rebecca Makkai (Auteur), Harm Damsma (Vertaler), Niek Miedema (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Nieuw Amsterdam, © 2019 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : MAKK |
(KM)
em/ov/15 n
Een stralende toekomst is een geëngageerde roman. Je staat samen met de personages op de barricaden. Volgens Makkai is het zonde dat de aidsslachtoffers zelden worden herdacht. Haar boek is in elk geval een monument voor de doden. Het is ook een intieme roman: de schrijfster voert je naar het ziektebed, naar de huizen van vrienden die elkaar opzoeken in tijden van nood of juist uit elkaar worden gedreven door de gevolgen van de epidemie.
Aan het slot van het Parijs-deel wordt de schrijfster een tikje sentimenteel. Gelukkig maakt ze dat met de laatste twee magistrale bladzijden weer goed.
Vertaald door Harm Damsma en Niek Miedema, Nieuw Amsterdam, 479 blz., 24,99 €. Oorspronkelijke titel: 'The great believers'.
Naar gegevens van Elsje Heuff
In afwisselende hoofdstukken worden twee verhaallijnen uitgewerkt. In Chicago in de jaren tachtig worden galeriehouder Yale Tishman en zijn vriendengroep (vooral homoseksuelen) gevolgd onder wie de aidsepidemie rondraast en vele slachtoffers maakt. Een voor een sterven Yales vrienden. In 2015 gaat Fiona, de zus van een van de slachtoffers uit de vriendengroep van destijds, in Parijs op zoek naar haar van haar vervreemde dochter die in een sekte is verdwenen. Zij logeert bij een oude vriend, een bekende fotograaf die de aidsepidemie in Chicago destijds op de foto vastlegde. Aangrijpend en indringend portret van een groep mensen en de invloed die de aidsepidemie en de verschrikkingen daarvan toen op hen had, en de gevolgen daarvan die tot in de huidige tijd en generatie doorwerken. Goed geschreven en gecomponeerd met overtuigend uitgewerkte personages. Kreeg zeer goede kritieken in de Amerikaanse pers. Het boek was finalist voor de 2018 National Book Award for Fiction en voor de Pulitzer prijs voor Literatuur en is winnaar van de 2019 Andrew Carnegie Medal for Excellence in Fiction.
Anna Krijger
em/ov/02 n
Nico was voor zijn dood duidelijk geweest: zijn afscheidsdienst moest een feestje worden. Géén gehuil en getreur. Wanneer die dienst, zoals je zou verwachten, een paar dagen na zijn overlijden had plaatsgevonden, dan hadden zijn vrienden en kennissen dat niet voor elkaar gekregen. Maar nu het al drie weken geleden was dat Nico stierf, konden ze er net zo goed iets gezelligs van maken. De reden van het oponthoud was Nico's opa. De familie stond erop dat hij voor de uitvaart werd ingevlogen, ook al had hij zijn kleinzoon al twintig jaar niet gezien. Terrence, met wie Nico al drie jaar een relatie had, kreeg echter geen uitnodiging.
Liefdespartners worden in 'Een stralende toekomst' van de Amerikaanse schrijver Rebecca Makkai op een zijspoor gezet ten faveure van verre familieleden die niet op de hoogte waren van de 'levensstijl' van de overledene. Dat zoonlief op mannen viel, was voor de ouders van Nico al moeilijk te bevatten, dat hij ook nog eens stierf aan aids is onuitsprekelijk.
We zijn in Chicago, halverwege de jaren tachtig. Het virus verspreidt zich razendsnel in de vriendengroep van de homoseksuele Yale Tishman - Nico was een van zijn eerste vrienden in stad. Bij gebrek aan hulp van familie steunen en verzorgen de jongemannen elkaar, maar tegelijkertijd veroorzaken vermoedens van onbeschermde onderlinge seks ook enorme spanningen.
En zo rouwt de scene om haar slachtoffers, vrezen de leden ervan voor hun eigen gezondheid (Wat is dit voor vlekje? Had ik dat altijd al? Is mijn ex ziek? Ik zou toch niet ...) én maken ze er tegelijkertijd ook maar het beste van, zoals op Nico's 'afscheidsfeestje'.
Het doet denken aan de briljante documentaire 'We Were Here' van David Weissman, over de aidsepidemie van de jaren tachtig aan de andere kant van de Verenigde Staten: San Francisco. En net als de documentaire, waarin een van de hoofdrollen is weggelegd voor een verpleegkundige en haar werk op een aidsafdeling, geeft ook dit boek een podium aan 'die andere' slachtoffers van deze ramp: de vrouwelijke verzorgers die al die aidspatiënten machteloos onder hun handen zagen sterven. Fiona, het jongere zusje van de overleden Nico, staat de jongens bij tot in hun laatste uren.
Wanneer Fiona en Yale op de afscheidsdienst van Nico staan te praten, raakt ze zijn bovenlip even aan. Waarom hij zijn snor heeft afgeschoren vraagt ze, en ze is bang dat ze het antwoord al weet: moet hij er 'hetero' uitzien voor zijn werk? Yale stelt haar gerust: zijn collega's weten dat hij een vriend heeft en dat is oké. Hij werkt immers bij een museum, niet bij een bank.
Het is een levensecht gesprek, vol details en eigenaardigheden uit de gayscene en de jarentachtigcultuur. Fiona vergelijkt Yale-met-snor met Tom 'Magnum, P.I.' Selleck en Yale-zonder-snor met Luke Duke uit 'Dukes of Hazard', beiden populaire figuren in die tijd.
Een essentieel verschil met 'We Were Here' is natuurlijk dat de personages van Makkai niet echt bestaan (hebben) en dat zijzelf, geboren in 1978, de jaren tachtig en de aidsuitbraak niet bewust heeft meegemaakt.
Maar het maakt niet uit. Zo overtuigend is Makkai, die in het nog niet vertaalde 'The Hundred-Year House' uit 2014, dat zich net als 'Een stralende toekomst' afspeelt in Chicago, haar personages ook al met geloofwaardigheid in verschillende tijdperken opvoert. Terloops laat ze Yale zich afvragen hoe het er met Rusland voor staat - de Koude Oorlog is immers nog niet afgelopen -, in de auto luistert hij naar een album van Billy Joel en zo zijn er talloze kleine, overtuigende referenties die precies de juiste sfeer oproepen.
Bijzonder knap is ook het evenwicht dat Makkai bewaart tussen de zwaarte van rouw en verlies enerzijds en de spanning van een wrange pageturner anderzijds: een soort whodunit, maar dan een whohasit. Wie van de mannen leeft er nog wanneer het plot verspringt naar het heden?
Het heden, inderdaad, want er is nog een tweede plot dat zich afspeelt in hedendaags Parijs én een derde verhaallijn over Yale en zijn werk bij het museum. Toegegeven, het is wat veel, maar ook deze zijsporen boeien en de thematiek, leven met de dood in de achteruitkijkspiegel, blijft eenduidig.
In Parijs is Fiona het hoofdpersonage. Ze vermoedt dat haar dochter, die geen contact met haar wil, zich hier ophoudt. Deze Claire doet bijzonder veel moeite om haar moeder te ontwijken en daarvoor heeft ze waarschijnlijk zo haar redenen - Fiona is emotioneel nooit meer helemaal hersteld van het verlies van haar broer en talloze vrienden en kennissen. Makkai wil maar zeggen: de epidemie mag dan al decennia voorbij zijn, de gevolgen ervan zijn in het hier en nu nog steeds voelbaar.
Terug naar Yale, die, tussen alle tragische verliezen door, de kunstcollectie van Nora, een oudtante van Fiona en Nico, probeert veilig te stellen voor zijn museum. Tijdens zijn bezoeken aan de bejaarde Nora vertrouwt ze hem haar levensverhaal toe, dat getekend is door de dood van al die jongemannen die de Eerste Wereldoorlog zijn ingestuurd. Een verloren generatie - net als de slachtoffers van de aidsepidemie.
'Een stralende toekomst', genomineerd voor onder meer de Pulitzer Price en door The New York Times Book Review uitgeroepen tot een van de tien beste boeken van 2018, lijkt een wat cynische vertaling van de oorspronkelijke titel 'The Great Believers' - het boek gaat immers goeddeels over dood en verlies. Toch is deze titel bijzonder goed gekozen: het boek weerspiegelt vooral de wil om te leven of, wanneer de dood onafwendbaar blijkt, anderen dóór te laten gaan met leven. 'Een stralende toekomst' is niet alleen een ijzersterke, maar ook een hoopvolle roman.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.