Beest
Ane Riel
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, 2019 |
VERDIEPING 2 : DUIVELSHOEK : SPANNEND : RIEL |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, 2019 |
VOLWASSENEN : ROMANS : RIEL |
John Vervoort
us/ug/02 a
'Het was donker in de witte kamer toen mijn vader mijn oma om het leven bracht. Ik was erbij. Carl was er ook bij, maar hem ontdekten ze nooit.' In deze openingsregels zit het hele drama van de familie Haarder vervat. Wie deze compacte roman van Ane Riel na de laatste regel verbluft weglegt, ontdekt hoe geraffineerd zij haar verhaal heeft gecomponeerd. Er staat 'psychologische thriller' op het voorplat, maar dat clichématige label zegt niks over de schoonheid en de gruwel in dit boek, dat nu verfilmd wordt met Sophie Gråbøl ( The killing) in een van de hoofdrollen.
Die eerste woorden worden uitgesproken door Liv, de dochter van Jens en Marie Haarder. Samen met haar ouders, haar tweelingbroer Carl en haar grootmoeder woont ze op 't Hooft, een afgelegen eilandje dat enkel bij eb te bereiken is, te voet via een groter eiland. De vader is een eersteklas timmerman die vooral doodskisten maakt, de moeder is zo dik dat ze amper nog het bed uit kan, haar broer Carl is er even vaak niet dan wel en haar grootmoeder is de oude dame in de witte kamer die op een bepaald moment beslist dat Liv beter bij een tante op het vasteland kan opgroeien. Maar dat laat de vader niet gebeuren.
Kinderen in de container
Jens Haarder is een fascinerend man. Hij houdt er heel eigen opvoedingsprincipes op na: zo hoeven Liv en haar broer niet naar school. Sterker nog, hij zorgt er op een bepaald moment voor dat Liv wordt doodverklaard, zodat ze niet meer naar het vasteland kan reizen, want hij is ervan overtuigd dat ze alleen bij hem veilig is. Liv heeft geen contact met andere kinderen en vindt dat heel normaal. Haarders inzichten over hoe het leven geleefd moet worden zijn absoluut bizar, maar Riel slaagt er met brio in om ze perfect logisch te laten klinken. De enkele keer dat hij naar het stadje in de buurt gaat, is het om eten en spullen te stelen die hem en zijn gezin van pas komen. Hij neemt daarvoor zelfs zijn dochter mee, zodat zij door de kieren en spleten kan kruipen. Vooral de voorraadkamer van het plaatselijke restaurant is een geliefkoosde plek. Jens Haarder is een 'hoarder', een compulsieve verzamelaar die niks kan wegdoen, zijn huis en erf zijn een totale puinhoop vol rommel. Aan het begin van het boek krijg je een veelzeggende opsomming te lezen: er liggen blikjes eten in de badkamer, er zijn visnetten en oude fietsen, maar ook poppenkasten en violen en aquaria en stapels boeken, die de moeder vooral leest. En vreemd genoeg ook 'kinderen in een oude container'.
De setting is ongebruikelijk, de personages zijn buitenissig en de gebeurtenissen extravagant. In prachtig gestileerd proza vlecht Riel verschillende stemmen door elkaar, zodat langzaam duidelijk wordt wat er allemaal speelt op 't Hooft. Ze brengt het zonderlinge verhaal van de familie Haarder alsof het de normaalste zaak van de wereld is, juist omdat Liv geen andere referentie heeft. In onze ogen is er niets normaal in het leven van het meisje, maar wie bepaalt wat normaal en abnormaal is?
Bloedstollend
Riel werkt subtiel met symbolen, motieven en thema's. Het mooiste beeld zit in de titel. 'De tegelijkertijd genezende, dodelijke en conserverende eigenschappen van de hars fascineerden Jens Haarder.' Liv draagt altijd een in het amberkleurige goedje gevangen mier met zich mee. Haar vader leert haar dat de mieren hars gebruiken als versteviging en zelfs als bescherming tegen ziekten. Maar voor deze mier was het zijn dood geweest. Hoe bepalend hars is in het leven van Liv en haar vader wordt later op een gruwelijke manier duidelijk.
Hars van Ane Riel is heel veel: een vreemd, boosaardig sprookje waarin de personages gruwelijkste dingen doen omdat dat voor hen de logica zelve is, een liefdevol, maar ook grimmig verhaal over familiebanden, een superieure parabel over de kracht van verbeelding. Het is ook razend spannend, niet omdat er misdaden moeten worden opgelost - al gebeuren er bloedstollende dingen - maar omdat je niet anders kunt dan gefascineerd lezen en meeleven met hoe Liv en haar familie op een krankzinnige, maar in hun ogen volstrekt natuurlijke manier naar de wereld en zichzelf kijken. Hars is een leesavontuur van de eerste orde.
Vertaald door Kor de Vries, Prometheus, 272 blz., 17,99 € (e-book 10,99 €). Oorspronkelijke titel: 'Harpiks'.
Johanna Spaey
i /ul/03 j
Als Liv zes is, wordt ze officieel dood verklaard. Haar vader, die haar verdrinking in scène zet, wil zo voorkomen dat de officiële instanties zich met zijn dochter bemoeien. Liv woont op een afgelegen eilandhoofd. Haar obese moeder verlaat nooit het bed en verslindt eten en boeken. Haar vader lijdt aan extreme verzamelwoede en is geobsedeerd door hars. De enige die Liv gezelschap houdt, is haar overleden tweelingbroertje. Als Livs oma onverwacht komt opdagen, wordt die kordaat het hoekje om geholpen. Ondertussen zorgt de kleine Liv ervoor dat het gezin kan overleven door ’s nachts op het hoofdeiland uit stelen te gaan. Als een van haar slachtoffers zich op hun terrein waagt, ontwikkelt zich een radicaal drama.
Liefhebbers van echte plotthrillers zullen met Hars niet aan hun trekken komen. Dit boek laat zich eerder als een macaber sprookje lezen, een ‘er was eens’ over een meisje dat al stelend, moordend en brandstichtend de dwingende metamorfose van gekoesterd kind naar jonge, onafhankelijke vrouw doormaakt. Het obsessieve verhaal, de grimmige setting en de onverwachte humor doen denken aan Stephen King, al is Ane Riel nog te meisjesachtig en te voorzichtig om een gooi naar diens troon te doen. Riel won met Hars wel vier Scandinavische prijzen en het boek wordt verfilmd met Sofie Gråbøl van The Killing in een van de hoofdrollen. Release voorzien voor begin volgend jaar.
****
Prometheus (oorspronkelijke titel: Harpiks), 272 blz., € 17,99.
Drs. Madelon de Swart
Liv Haarder (6) groeit na de dood van tweelingbroertje Carl op als enig kind in een disfunctionele familie op een geïsoleerde Deense boerderij. Vader Jens is meubelmaker en wil alles waarvan hij houdt thuis bewaren en gebruikt daarbij vaak hars. Haar moeder wordt steeds dikker en kan de slaapkamer niet meer uit. Jens moeder woont bij hen maar als ze vindt dat Liv naar school moet gaan terwijl Jens haar wil thuishouden, verstikt hij haar, terwijl Liz getuige is. Daarna gaat hij naar de politie en geeft Liv op als vermist. Omdat niemand haar mag zien, moet ze thuis onzichtbaar blijven. Dat lukt goed, ze gaat ‘s nachts op pad met Jens en wordt een geslepen inbreker die steelt wat haar ouders nodig hebben. Maar een nieuwkomer heeft dat in de gaten en gaat op onderzoek. De Deense kunsthistorica (1971) schrijft naast thrillers ook kinderboeken. Ze brak door met deze goed vertaalde psychologische thriller die drie keer werd bekroond, een internationaal succes is en wordt verfilmd. Het is een meesterlijk geschreven, aangrijpend, maar ook grimmig sprookje over de gevolgen van té bezitterige liefde.
Monique De Heer
us/ug/31 a
De moeder van Liv is zo dik geworden dat ze al jaren haar bed niet meer uit kan komen en haar vader heeft het huis volgestouwd met spullen. Het gezin leeft in afzondering. 's Nachts sluipt Liv naar het dorp en steelt eten uit de keuken van een hotel en andere spullen die ze leuk of nuttig vindt. In 'Hars' laat de Deense kunsthistorica Ane Riel de lezer meekijken door de ogen van dit zesjarige meisje. Die vindt helemaal niets vreemds aan haar leven.
Livs vader Jens Haarder is een hoarder, een ziekelijke verzamelaar. De boerderij waar het gezin woont, wordt voller en voller. De liefde van vader Jens voor zijn dochter is enorm maar ook zo obsessief dat hij haar altijd bij zich wil houden. Als de buitenwereld zich begint af te vragen waarom Liv niet naar school gaat, kan haar vader dat niet aan en vertelt dat ze is verdronken. Vanaf dat moment gaat Liv in een oude container op het erf wonen en komt vooral 's nachts naar buiten. In huis was toch al geen plaats meer voor haar.
'Hars' is geen spannende whodunnit, hoewel er wel doden vallen. Het is vooral een fascinerende vertelling over een zwaar gestoord gezin en de veerkracht van een kind. Dat zou een somber, akelig boek hebben kunnen opleveren, maar Ane Riel beschrijft de personages met compassie en inlevingsvermogen.
Jens Haarder voelt een diepe emotionele band met elk afzonderlijk voorwerp. "Als haar vader zijn landschap van objecten bekeek, zag hij geen chaos of troep. Hij zag een onverbrekelijke eenheid. Als hij iets weghaalde, ruïneerde hij het beeld. Alle spullen hebben een waarde, een noodzaak. Een vergeelde krant die als verpakking voor een vaas had gediend kon informatie bevatten die hij op een dag nodig zou hebben. Van paraplu's kon je nooit genoeg hebben en een kapotte kon je repareren. Als er voor de kerstboom geen plek is hangen ze hem maar aan het plafond."
Maar als de buitenwereld zich met het gezin gaat bemoeien gaat het mis. Eerst is het Jens' eigen moeder die bezorgd op bezoek komt. Dan komen er anderen die de smalle landstrook naar de boerderij proberen over te steken. Ze komen oog in oog te staan met een jong meisje dat tot een volleerd boogschutter is opgeleid. Jens Haarders eigen kleine dappere soldaat. Weet zij de gekte van haar vader te overleven? Die is vastbesloten niets uit handen te geven. 'Hars' is een verontrustend boek dat je in één ruk uitleest.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.