De geschiedenis van het pad : een voetreis
Torbjørn Ekelund (Auteur), Maud Jenje (Vertaler)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Geus, 2019 |
VERDIEPING 3 : SIBERIË : REISVERHALEN : EKEL |
Besprekingen
Blootsvoets het rechte pad af
Hans Cottyn
i /un/07 j
Alle Noorse mannen glimmen van gezondheid en lijken op elkaar. Op het achterplat van De geschiedenis van het pad staart Torbjørn Ekelund je frisgewassen aan. Precies Karl Ove Knausgård, maar dan wat jonger.
Dat heeft met al dat wandelen te maken, die Noorse lentefrisheid, activiteit die Ekelund met geestdrift uitvoert. Op zijn dertigste kreeg hij een epileptische aanval waarna hij zijn rijbewijs moest inleveren. Uit noodzaak ging Ekelund dan maar stappen, jaarlijks gemiddeld 3.000 kilometer, 'eindeloos veel kleine etappes'. Gedaan met het sedentaire leven als kantoorslaaf, weg lage rugpijn, spreken met de voeten.
Frilutsliv
In Noorwegen hebben ze het gemakkelijk. Het regent er vaak maar ze hebben jaloersmakend veel bossen, bergen en eilanden én de Hardangervidda. Per vierkante kilometer Noorwegen moeten ze bovendien slechts 13,99 Noren kwijt. (Ter herinnering, de bevolkingsdichtheid bedraagt in Vlaanderen 462.) Plaats genoeg voor paden alom. En het aanbod creëert de vraag. Leg een pad aan en je ziet er binnen de kortste keren een wandelaar op. En omgekeerd. Misschien ontstond het pad wel toen wandelaars een spoor van een wild dier volgden, of misschien ontstond het pad gewoon omdat het de kortste weg was naar de dochter van de volgende boerderij?
Ekelund past helemaal in de traditie van het friluftsliv, het Noorse 'buitenluchtleven'. Dat ontstond in de tweede helft van de negentiende eeuw, toen Noren die het zich konden veroorloven de natuur introkken, op zoek naar een propere lucht en een manier om zich van de werkmens te onderscheiden. Het wandelen om het wandelen leidde tot paden, en de paden leidden tot vrijwilligers die de paden onderhouden, en dat was goed voor het gemeenschapsgevoel en dus voor nieuwe kleine Noren.
En ondertussen heeft het friluftsliv de wereld veroverd, iets voor in goed gedesignde tijdschriften op mat papier, besproken naast hygge en shinrin-yoku. Ekelund, journalist die voor een buitensportwebsite werkt, verlaat geregeld het pad, dat is hij aan zijn stand verplicht. Hij experimenteert door zo traag mogelijk te wandelen, of door met de ogen dicht te stappen, hij probeert in een wild, bergachtig woud zonder gps te stappen in een rechte lijn… En hij loopt hele zomers lang op blote voeten. Het gevolg? 'Mijn voeten werden bruin en plat. Ze waren waarschijnlijk een paar schoenmaten groter dan aan het begin van de vakantie.'
Steenmannetjes
Een groot wandelboek, zoals pakweg De oude wegen van Robert Macfarlane, Over paden van Robert Moor of Wanderlust van Rebecca Solnit, is dit niet. Ekelund schrijft zonder veel krullen en terzijdes. Hij wil het dicht bij de grond houden, ook vanwege de ergernis over de levensbeschouwelijke connotatie die het wandelen in deze geseculariseerde tijden heeft gekregen. 'Als je op het internet zoekt op het woord “pad” moet je eerst door een eindeloze reeks religieuze en modern-religieuze verhandelingen, yoga-, meditatie- en mindfulnesssites scrollen.'
Ekelund meandert van losse bedenking, over gevestigd wandelcitaat naar niet al te zwaarwegende anekdote, over bergpad tot boswegel. Zo is het boek ook geconcipieerd, tijdens zijn vele wandelingen. Als hij een idee had, stopte hij even en schreef dat neer in een notitieboekje. Al te diepgaande bedenkingen hoef je niet te verwachten, maar het boek leest prettig weg. En je leert natuurlijk ook wel iets bij. De oudste steenmannetjes die de paden over de hoogvlakte Hardangervidda markeren, zijn duizenden jaren geleden gestapeld, heeft archeologisch onderzoek aan het licht gebracht.
De meest doorleefde passages in het boek gaan over een hut midden in de natuur, 'Solli' geheten, de plek waar zijn ouders hem en zijn zussen heel hun jeugd mee naartoe namen. In zijn herinnering liep achter de hut een pad naar een hooggelegen bergweide. Ekelund beschrijft het pad omstandig, eerst vanuit zijn herinnering, dan gaat hij er na jaren weer naartoe. Dat is 'het pad' uit de titel van het boek waarvan hij 'de geschiedenis' beschrijft.
Want het is onvermijdelijk, elk pad is ook een levenspad.
Vertaald door Maud Jenje, De Geus, 206 blz., 17,50 € (e-boek 9,99 €). Oorspronkelijke titel: 'Stiens historie. En reise til fots'
B. Schmidt
Op latere leeftijd bleek de Noorse journalist en schrijver Torbjørn Ekelund (1971) aan epilepsie te lijden. Hij moest zijn auto aan de kant zetten en ging vanaf dat moment te voet door het leven. 'En zo kwamen de paden terug in mijn leven', zegt hij. In dit boek stapt hij door de geschiedenis van het pad en de lopende mens. Langs de eerste jagersverzamelaars, bekende langeafstandswandelaars, beroemde routes en het verschil tussen natuurlijke en aangelegde paden. Hij weeft er zijn eigen wandelervaringen doorheen: op blote voeten lopend over het eiland Kråkerøy en zonder kaart of kompas struinend door de bossen rond Oslo. Maar het liefst keert hij in gedachten terug naar het pad uit zijn kindertijd. Het pad vanaf de familiehut in de Noorse bergen waar hij als kind zijn vakanties doorbracht; een pad verbonden met herinneringen aan mensen en gebeurtenissen. 'Want paden wijzen naar iedereen die ons is voorgegaan', zegt de schrijver, 'en naar iedereen die de eerste sporen heeft gemaakt'. Dit is het eerste boek van de schrijver dat in het Nederlands is vertaald. Vlot geschreven en inspirerend om te lezen. Met uitgebreide bronnenlijst.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.